به گزارش خبرگزاری مهر، پروفسور «محمداسماعیل قاسمیار»، از شخصیت های برجسته و از حقوقدانان شاخص افغانستان و عضو و مشاور روابط بین الملل شورای عالی صلح این کشور، در گفتگو با خبرگزاری «آوا» افغانستان به طرح مسئله افغانستان و برقراری صلح در این کشور و همچنین دلایل حضور قدرت های بزرگ در روند صلح طالبان-کابل پرداخت و گفت: دلایل زیادی نشان می دهد که پاکستان از روی اجبار تغییر در اهداف پنهان و آشکار خود آورده و تمایل به صلح دارد.
عوامل رویکرد پاکستان به صلح
قاسمیار گفت: برداشتی که از نشست چهارجانبه حاصل شده تا حدودی خوشبینی ها و امیدواری ها را برای آمدن صلح در افغانستان افزایش داده است.
وی افزود: یکی از این عوامل فشار اقتصادی بر پاکستان است. ما عقیده داریم که پاکستان بنا بر دلایل اقتصادی و برون رفت از بحران اقتصادی به خصوص بحران انرژی که یک راه حل آن پروژه «تاپی» (افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، هندوستان) است که از افغانستان می گذرد، تمایل به صلح و نزدیکی روابط دارد.
وی افزود: فشار ایالات متحده امریکا و چین بر پاکستان نیز از دیگر دلایل تمایل این کشور به صلح است.
به گفته وی امریکا که یکی از متحدان استراتژیک پاکستان است، طی ۱۳ سال گذشته بیش از ۳۰ میلیارد دلار به پاکستان کمک های مالی نموده است که بعضی از اعضای گنگره این کشور گفته اند این کمک ها هدر رفته است.
عضو شورای عالی صلح افغانستان، همچنین به چین اشاره کرد و گفت که چین ۴۶ میلیارد دلار را در پاکستان سرمایه گذاری کرده است و از این رو نگران تندروهایی است که توسط این کشور تربیت می شوند و به این خاطر چین نیز از پاکستان درخواست کرده تا همکاری صادقانه ای در برقراری صلح در افغانستان داشته باشد.
قاسمیار همچنین به گروه های و سازمان های منطقه ای اشاره نموده و افزود که سازمان های منطقه ای همانند «شانگهای» و گروه های دیگری که کشور های منطقه در آن شرکت دارند، نیز درک کرده اند که تهدیدی که فعلاً افغانستان را متوجه خود ساخته، اگر جلوگیری نشود به زودی دامن آنان را نیز می گیرد، از همین رو آنان نیز به پاکستان فشار آورده اند.
وی، تاکید کرد که ما شاهد یک تغیر در روش پاکستان هستیم و این تغیر را به نفع تامین صلح و ثبات در افغانستان می بینیم.
قاسمیار همچنین تأکید کرد: سران حکومت پاکستان بارها گفته اند که «صلح و ثبات در افغانستان به معنای صلح در پاکستان است»، حال پاکستان خود نیز نا امن شده است و این نا امنی ها را که مشاهده می کنیم، باورمند می شویم که استراتژی پاکستان تغییر کرده است.
آبرو و حیثیت آمریکا و چین در گرو آوردن صلح به افغاستان
قاسمیار همچنین تصریح کرد که امریکا و چین که در نشست صلح بین کابل و اسلام آباد شرکت کرده بودند و در واقع آبروی آنان در گرو برقراری صلح در افغانستان است، از همین رو فشار را روی پاکستان بیشتر نموده اند.
عامل کندی روند فرایند صلح
در همین حال قاسمیار، چند دستگی در رهبری طالبان و جنگ بر سر رهبری و قدرت میان آنان را از موانع بزرگ که سد راه و باعث کندی فرایند صلح در افغانستان می شود، عنوان کرد و گفت که این چند دستگی بر فرایند صلح اثر بدی به جا می گذارد.
صادق بودن و نبودن امریکا در خصوص آوردن صلح به افغانستان
این استاد حقوق، در خصوص این موضوع که آیا واقعاً امریکا در قول خود صادق است گفت: این واقعیت وجود دارد که آمریکا امروز خود را رهبر جهان می داند و اینها دارای استراتژی بلندمدت در سطح جهان، مخصوصاً در کشور های نفت خیز و ثروتمند - شرق میانه - هستند.
عضو شورای عالی صلح افغانستان افزود: می توان گفت که کل دنیا ناامن شده و امنیت خود را از دست داده است و زمانی که ناامنی ها گسترده می شود، دامان همه را می گیرد که باعث بیداری وجدان بشری شده و این وجدان حکم بر جمع کردن دامن نا امنی می کند.
عوامل ناامنی افغانستان؛
قاسمیار یادآور شد که مشکل افغانستان منحصر به فرد بودن آن از نظر ژئوپولوتیک است که اگر امریکا نسبت به روسیه و چین پلانی و یا بر عکس این کشور ها نسبت به امریکا پلانی داشته باشند، از افغانستان می گذرد.
وی تصریح کرد که افغانستان خیلی وقت ها به خاطر خودش نا امن نمی شود بلکه بخاطر برنامه هایی است که از طریق افغانستان می گذرد نا امن می شود.
مشاور روابط بین‌الملل شورای عالی صلح افغانستان همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تحلیل هایی وجود دارد که کسانی در خود دولت افغانستان علاقه به صلح ندارند و به دنبال نا امنی ها در این کشورند گفت: یکی از عوامل نا امنی مواد مخدر است که قاچاق آن به صورت خام و یا مشتقات آن میلیارد دلاری است.
قاسمیار افزود: در کشت، قاچاق و توزیع مواد مخدر افغانستان، مافیایی جهانی ارتباط دارد و رونق بازار مواد مخدر یکی از انگیزه هایی است که به ناامنی ها دامن زده و مانع صلح می شود، چون اگر افغانستان آرام باشد آنان منافع خود را در خطر می بینند.
وی همچنین گفت: پدیده دیگر، حلقه های قدرتمند و تفنگ بدستانند که زندگی آنها بیشتر بسته به ایجاد نا امنی است و در واقع این یکی از علل ریشه ای نا امنی است که دوام بی ثباتی را باعث می شود.
مشاور روابط بین‌الملل افغانستان هم چنین منافع اکثر کشور های دیگر در افغانستان را یکی از عوامل نا امنی عنوان کرد و افزود: عامل سوم بی ثباتی در افغانستان منافع یک عده کشورها است، مثلاً طالبان که متلاشی شده بودند، چطور می شود که بار دیگر قدرتمند می شوند؟ این به این معنا است که خیلی کشورها در مسئله افغانستان ذینفع هستند و بازی افغانستان بازیگران خیلی قدرتمندی دارد.
با این وجود قاسمیار تاکید کرد که با تمام این پیچیدگی ها باید امیدوار بود که بالاخره مردم ما هم شاهد صلح مقطعی خواهیم بود.
عامل مهم نا امنی درافغانستان؛ نفوذ گروه های فشار در داخل دولت افغانستان
عضو شورای عالی صلح در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مافیا هم در دولت افغانستان نقش دارد، گفت که قدرتمندان، گروه های فشار و گروه های قدرت اند و مناصب دولتی هم به اینها می رسند و آنان برای حفظ قدرت خود و برای بقای خود، کاری می کنند که بعضی اوقات منافع کشور را به خطر مواجه می کنند.
اعضای گروه تروریستی داعش، اتباع افغانی نیستند
مشاور روابط بین‌الملل شورای عالی صلح افغانستان در پاسخ به این سوال که معمولاً صحبت های صلح متوجه طالبان است در حالی که گروه داعش نیز در این اواخر در نا امنی کشور دست باز دارد و چقدر مطمئنید که سران طالبان اقناع گردند اما بدنه آن با داعش یکجا شود، گفت: در پروسه صلح طرف صحبت ما مخالفین مسلح افغانی و اتباع افغانی است در حالیکه مسؤلین و فرماندهان و اکثر نیروهای داعش خارجی و اتباع غیر افغانی است.
قاسمیار تصریح کرد که افراد داعش در افغانستان از سوریه، مصر، عراق و دیگر کشور ها نیامده اند بلکه یک عده طالبان پاکستانی اند که رنگ بیرق خود را عوض کرده اند و یا اینکه توسط پول و مادیات اقناع گردیده اند.
وی خاطر نشان کرد که یک عده کشورهای اسلامی، داعش را کمک می کنند و آن را ایجاد کرده اند، همچنان داعش پول فراوان دارد که از این پول خود تجهیزات پیشرفته ای خریده است.
به گفته قاسمیار، داعش به مراتب سازمان یافته تر از طالبان عمل می کند.
وی تصریح کرد که «ابوبکر البغدادی» رهبر گروهک تروریستی داعش بیش از یک سال در زمان طالبان در «وزیر اکبر خان» زندگی کرده است و خود را جهادی می دانسته است.
ریشه اختلاف میان افغانستان و پاکستان از دیورند آب می خورد
اسماعیل قاسمیار همچنین گفت که ریشه اختلاف بین افغانستان و پاکستان از دیورند آب می خورد و تا کنون لویه جرگه های افغانستان که به تمامیت ارضی و استقلال مربوط می شود، معاهده دیورند را نپذیرفته اند، اما پاکستان آن را انجام شده می داند چون صد سال تیر شده است.
به گفته وی پاکستان فکر می کند که کشور افغانستان ضعیف است از همین رو حتی چند کیلومتر پایگاه نظامی خود را به خاک افغانستان پیش آورده که این اشغال را می رساند.
قاسمیار در ادامه افزود: در حالی که ما روس را شکست دادیم، انگلیس ها را که در واقع پاکستان را ایجاد کرده اند، شکست دادیم و هیچگاه ضعف نداریم.
به گفته وی در موضوع خط دیورند بهترین گزینه این است که خود مردم در این رابطه تصمیم بگیرند.
ایران در ایجاد و حمایت طالبان نقش نداشته از همین رو در پروسه صلح نیست!
قاسمیار در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه افغانستان برای آوردن صلح متوسل به قطر، ترکیه، آمریکا و چین می شود، اما چرا به ایران که یک کشور قدرتمند منطقه ای و حتی جهانی است و نیز از ابتدای جهاد در کنار مردم افغانستان و بعد از سقوط طالبان نیز همواره حامی مشارکت مردم افغانستان بوده و شخصیتهای ایرانی همواره امنیت و ثبات افغانستان را امنیت و ثبات خود دانسته اند، متوسل نمی شود، گفت: طالبان بیشتر به کشورهای غربی و عربی تعلق دارد.
این شخصیت فعال در عرصه صلح با طالبان، اشاره به سخنان «بی نظیر بوتو» نخست وزیر پیشین پاکستان کرد و گفت: بوتو گفته بود که این تنها پاکستان نبود که طالبان را به وجود آورد بلکه امریکا، انگلیس و عربستان سعودی نیز در این قضیه دخیل بودند از همین رو بیشتر از منشا ایجاد و حمایت طالبان برای آوردن صلح، کمک گرفته می شود.
وی تاکید کرد که ایران در ایجاد و حمایت گروه طالبان نقش نداشته است، از همین رو در پروسه صلح نیست.
قاسمیار یادآور شد که آسمان دوستی میان افغانستان و ایران به دلیل اینکه ادعای ارضی وجود ندارد عمدتاً صاف بوده است و در فرهنگ، وجوه دینی، تاریخ و خیلی چیزها مشترکات بین دو کشور وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد که جمهوری اسلامی ایران همیشه با افغانستان بوده و زمانی که جهاد شروع شد ایران پشتیبان جهاد افغانستان بود و در زمان مقاومت نیز از مقاومت پشتبانی کرده است، در بحث مهاجرین نیز سهولت هایی را در نظر گرفته است.
نظر شما