به گزارش خبرنگار مهر، مدت ها است موضوع تجهیز محیط بانان از لحاظ وسایل نقلیه، ادوات نظارتی مانند دوربین، اسلحه، نیروی انسانی و خودرو در استان سمنان از سوی مسئولان مطرح می شود اما به نظر می رسد همچنان امکانات استان با چالش ها همخوانی ندارد که نمونه آن را می توان در کمبود نیروی انسانی و خودرو در مناطقی مانند خوش ییلاق و ابر شاهرود مشاهده کرد.
سمنان ۱۶سال است که با خشکسالی دمساز شده و این امر تاثیر مستقیمی بر وضعیت اقلیم و محیط زیست این استان داشته است اما در سال های اخیر، چالش های انسان سازی از قبیل احداث راه، شکار بی رویه، تصادفات جاده ای و آلایندگی کارخانه ها بلای جان محیط زیست استانی شده که به دلیل کمبود منابع آبی و غذا در آن، روز به روز شاهد کاهش جمعیت گونه های جانوری است اما در این بین اقدامات اداره حفاظت از محیط زیست به دلیل کمبود نیروی انسانی، اعتبارات و عدم حمایت از سوی دیگر نهادها به نظر کم تاثیر می آید.
فعالیت سمن ها در راستای تقویت سازمان حفاظت از محیط زیست
حضور سمن های محیط زیستی متعدد به خصوص در شرق استان و شهرستان های دامغان و شاهرود این روزها کفه ترازو را کمی به سمت اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان مایل ساخته اما این سازمان های مردم نهاد بدون پشتوانه مالی و ضمانت اجرایی در تصمیماتشان تنها می توانند حامیان معنوی برای این اداره کل باشند.
در نهایت به نظر می رسد تجهیزات و امکانات بتواند حرف اول و آخر را در تقویت بنیه اداره کل حفاظت از محیط زیست استان سمنان بزند، امکاناتی که امروز با کمبود نیروی انسانی عجین شده تا محیط بانان دیار قومس سخت ترین دوران کاری ۳۰سال اخیر خود را بگذرانند.
آمار نشان می دهد جنگل ابر با وسعت و پهنای فراوان تنها توسط سه محیط بان و یک موتور سیکلت کنترل می شود و وضعیت در پرور و توران نیز آنچنان بهتر نیست اما برای بررسی این امکانات با عباسعلی دامنگیر مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان سمنان به گفتگو نشستیم.
*برای نخستین سوال پیرامون اعتبارات سفر اخیر دولت به سمنان در حوزه محیط زیست توضیح دهید؟
در این باره باید گفت، همه پروژه های محیط زیستی موجود در استان، به صورت کلی هستند و هنوز اعتبارات برای جزئیات سهم محیط زیست در میان طرح های مصوب مشخص نشده است.
البته این امر به آن معنا نیست که ما در مجموعه حفاظت از محیط زیست دست رو دست بگذاریم و تا حصول اعتبارات منتظر بمانیم، لذا اولویت بندی مسائل اساسی استان در بخش های محیط زیستی را با کارشناسی و تلاش فراوان در دستور کار داشته ایم تا به محض ابلاغ اعتبارات بتوانیم از آن به نحو احسن بهره مند شویم.
به طور کلی عمده سرفصل کار ما حفاظت از تنوع زیستی و تنوع گونه ای استان سمنان در غالب حفاظت، بازسازی، احیا گونه های خسارت دیده، مدیریت بحران در اطفا حریق مراتع و جنگل ها، که مناطق و حیات وحش آسیب رسان در این غالب پروژه ها تعریف و برنامه ریزی شده است و همچنین راه های حفاظتی متنوعی با رویکرد جدید در زمینه حفاظت، تدبیر و اندیشه شده از جمله استفاده از پتانسیل های مردمی که همان توانمند سازی جوامع محلی یا روش های نوین حفاظتی را در دستور کار خواهیم داشت.
*با این وجود آیا مقوله تجهیز محیط بانان به وسایل و تجهیزات همچنان در هاله ای از ابهام وجود دارد؟
با توجه به وسعت استان سمنان تجهیز محیط بانان و مناطق حفاظت شده قطعا لازم است و ما نیز در مجموعه محیط زیست استان سمنان همیشه به این مقوله واقف بوده ایم اما اعتبارات همیشه این اجازه را به ما نمی دهند که بتوانیم به خودی خود تصمیم بگیریم.
اما درباره تجهیز ناوگان محیط بانی باید گفت، به طور ناگهان نمی توان کاری انجام داد چون ما طرح های مطالعاتی خود را داریم و برنامه هایی برای تمام فعالیت هایمان چیده ایم لذا اگر اعتباراتی برای استان منظور شود در غالب همین طرح انجام می دهیم، یکی از روش های نوین حفاظتی استفاده از دوربین های مدار بسته در گذرگاه ها و یا در سطح مناطقی که مدریت ما در آن تعریف شده، نسبت به تجهیز یا احداث دوربین های مدار بسته اقدام شده که نمونه آن هم می توان در منطقه حفاظت شده پرور اشاره کرد.
این سیستم های مدار بسته به صورت آنلاین منطقه را مورد پایش قرار می دهد که می توان از طریق آن هم بر منطقه نظارت داشت و هم در شناسایی متخلفان پیشگام بود البته این را نیز باید بگوئیم که اگر امکانات مالی درباره تجهیز امکانات تخصیص یابد، این امر در برنامه های ما به صورت استانی قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر طرح هایی به نهاد ریاست جمهوری و سازمان مدیریت ارائه شده که یکی از این طرح ها هوشمند سازی برای پارک ملی کویر و افزایش نیروهای محیط بانی به منظور پایش هر چه بهتر در مناطق تحت حفاظت و همچنین تجهیز و به روز رسانی پاسگاه های محیط بانی و در اختیار قراردادن خودرو و موتورسیکلت و بی سیم در سال جاری است.
در کنار این موارد ساخت هشت پاسگاه جدید محیط بانی و خرید ۳۰ خودرو طی یک سال گذشته از جمله اقدامات سازمان در مناطق تحت حفاظت محسوب می شود که این امر در کنار طرح بررسی برآورد ذخایر یوز در منطقه زیست کره توران با نصب دوربین های طلایی توسط مشاوران پروژه یوز به صورت ویژه در دستور کار قرار دارد و ما سعی داریم تا این امر در کل استان نیز اجرا شود.
*در راستای تعامل سمن ها با سازمان محیط زیست چه برنامه هایی در نظر گرفته شده است؟
شخص بنده و سازمان محیط زیست به طور کلی به خصوص در دولت یازدهم، نگاه ویژه ای به سازمان های مردم نهاد فعال در این حوزه دارد چرا که ما معتقدیم یکی از ارکان اجرای طرح های تعامل مدیریتی، مشارکت مردمی سمن ها برای حفاظت از محیط زیست است اما باید گفت برای توانمند سازی جوامع محلی و «ان جی او» های استانی یک ساز و کار و هماهنگی نیاز است مثلا برای منطقه حفاظت شده پرور که پایلوت کشوری محسوب می شود یک «ان جی او» ملی را انتخاب کرده ایم و گروه های محیط زیستی شهمیرزاد رادر غالب یک زبان مشترک به نام گاو بانگیاز هم تفکیک شده اند و همکاری بین سمن ها و محیط بانان شکل گرفته است این می تواند یک مدل خوب از تعامل بین مدیران و سمن ها در محیط زیست استان سمنان باشد.
البته باید گفت این همکاری مشترک با حضور محیط بانان وسمن ها در کنار طبیعت گردان ها با مدریت و زمان بندی مشخص در منطقه انجام شده که این مهم جز در سایه همدلی و همگرایی بیشتر بین سازمان های مردم نهاد که کار اصلی آنها حفاظت از محیط زیست است، با نهادهای دولتی محقق نمی شود.
*درباره سیاست های محیط زیست استان سمنان در تعامل با سمن ها توضیح دهید؟
یکی از سیاست های سازمان محیط زیست، بحث آموزش و فرهنگ سازی است که در این راستا استفاده از پتانسیل سمن های استان در غالب آموزش دانش آموزان، دانشگاهیان و ائمه جمعه که بیشترین سهم را در ارتباط با آموزش مباحث زیست محیطی به مردم برعهده دارند بسیار اثر گذار به نظر می رسد.
همچنین سازمان محیط زیست استان سمنان در سیاست های جاری خود برگزاری نشست های متعدد و دریافت همفکری از سوی سمن های محیط زیستی را در دستور کار دارد و این سازمان های مردم نهاد همانگونه که در سومین روز ماه مبارک رمضان سال۹۵ در نشستی با حضور مدیران محیط زیست استان نقطه نظرات خود را بیان کردند، در طول سال نیز این مهم رخ خواهد داد چرا که بنده معتقد هستم ارتباط با سمن ها ارتباط با مردم است و در نهایت ارتقاء کار را به دنبال دارد.
*با توجه به ورود به فصل گرما درباره تجهیز کردن آبشخور ها و علوفه های مناطق حیات وحش چه کارهایی در دست اقدام است؟
برای حفاظت از تنوع زیستی سه رویکرد امنیت، تامین علوفه و آب برای حیات وحش در نظر گرفته شده است همچنین برای تامین امنیت، پایش منطقه و راهکارهای حفاظتی از جمله تجهیز پاسگاه ها و محیط بانی ها برای تامین منابع آبی و علوفه لایه روبی چشمه ها و مرمت آبشخورها استفاده از قنات ها به طور ویژه به کار بردن تلمبه بادی در سطح مناطق اقدام شده است.
علاوه بر این اقدامات توانسته ایم با استفاده از آب های سطحی قابل دسترس در زیست گاه هایی که چشمه آنها خشک شده، اثرات سوء خشکسالی در مناطق حیات وحش را به حداقل برسانیم به طور مثال در منطقه توران شاهرود با احداث تلمبه بادی به صورت پویا توانسته ایم آب بخشی از منطقه را تامین کنیم که به نظر می رسد اعتبارات سفر ریاست جمهوری بتواند کمک شایانی به این رویکرد ها داشته باشد.
*برای آخرین سوال درباره انرژی های پاک در استان سمنان توضیح دهید؟
یکی از اهداف اصلی محیط زیست استفاده از انرژی پاک برای کاهش آلودگی است، طی جلساتی در استانداری نشست هایی با سازمان ها و دستگاه های اجرایی برگزار و همیشه سعی برآن داشته ایم تا بتوانیم اصلاح الگو مصرف را در جامعه نهادینه کنیم که خروجی آن استفاده از انرژی باد و خورشید در دستور کار وزرات نیرو تحت اقدام است.
در سطح استان سمنان برای پاسگاه های محیط بانی از جمله در پارک ملی توران و پارک ملی کویر استفاده از انرژی خورشیدی را در دستور کار قرار داده ایم که این مقوله علاوه بر تحقق اقتصاد مقاومتی می تواند سلامت محیط زیست را نیز در برداشته باشد.
نظر شما