۴صدم درصد گلستانی ها به سل مبتلا هستند/نقش مهاجرت در گسترش بیماری

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – امیررضا تازیکه: سل، یکی از بیماری‌های عفونی شایع و در بسیاری از موارد مرگبار است که به قسمت‌های مختلف بدن از جمله «ریه» حمله می‌کند و بر روی آن تأثیر منفی را می‌گذارد و باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود.

سرفه، تب شدید، تعریق شبانه و کاهش وزن از علائم بیماری سل است که اگر کسی با این موارد برخورد کند، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند چراکه زمان در روند درمانی بیماری او تأثیر زیادی دارد.

بسیاری از پزشکان نیز معتقدند که اگر بیماری سل درمان نشود، بیش از ۵۰ درصد افراد بیمار را به کام مرگ می‌کشاند و همین مسئله باعث شده است تا نگاه مردم جهان به این بیماری بسیار ویژه باشد.

اما این بیماری در سطح ایران به صورت گسترده‌ای وجود دارد و تقریباً همه استان‌های کشور با این بیماری مواجه هستند. شاید دلیل عمده وجود این بیماری همسایگی کشورمان با کشورهای افغانستان و پاکستان است. مهاجرت زیاد مردم این دو کشور به ایران باعث شده بسیاری از بیماری‌ها از جمله سل وارد کشور شوند و بیشتر استان‌های مرزی کشور را با خود درگیر کنند.

استان گلستان با قرار گرفتن در شمال ایران و همسایگی با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان، جزو استان‌هایی است که شیوع بیماری سل در آن بسیار زیاد گزارش‌شده است. با این حال دانشگاه علوم پزشکی این مساله را تایید نمی کند.

طبق آمارهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استان گلستان بعد از استان سیستان و بلوچستان در رتبه دوم شیوع بیماری سل در بین استان‌های کشور قرار دارد.

این مسئله بهانه‌ای برای تهیه گزارش در رابطه با وضعیت بیماری سل در استان گلستان شد و خبرنگار مهر در ابتدا با معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان گفتگو کرد.

محمدرضا هنرور در گفتگو با خبرنگار مهر، گلستان را یکی از استان هایی معرفی می کند که بیماری سل در آن شایع است به گونه ای که تقریا چهار صدم درصد افراد به آن مبتلا هستند. او توضیح می دهد که در هرسال از هر ۱۰۰ هزار نفر، ۴۰ نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند به گونه ای که میانگین سنی ابتلا به این بیماری حدود ۵۰ سال است و این مسئله در زن و مرد تقریباً به یک اندازه است.

در حال حاضر استان گلستان رتبه دوم ابتلا به بیماری سل در کشور را دارا است و به همین منظور باید فعالیت‌های پیشگیرانه و درمان این بیماری با جدیت خاصی در استان گلستان انجام می‌شود

وی با بیان اینکه عوامل بروز سل در شهرستان‌های مرکزی استان گلستان بیشتر دیده می‌شود، راه مبارزه با یک بیماری واگیردار را از بین بردن مخزن بیماری در جامعه عنوان می کند و توضیح می دهد که تنها مخزن باکتری سل نیز انسان است و تنها راه مبازره با این بیماری نیز شناسایی زودهنگام بیماران مبتلا، درمان صحیح و کامل این افراد است.

هنرور تمام خدمات تشخیصی و درمانی بیماران مبتلا به این بیماری را رایگان عنوان می کند و می گوید: برنامه‌های آموزشی متنوعی برای آگاهی عموم از نحوه انتقال، تشخیص بیماری و درمان در طی سال‌های اخیر برگزار شده است که با استقبال مردم از این مراسم‌ها مواجه شده‌ایم.

محمدرضا هنرور اضافه می کند: به‌منظور اطمینان بیماران از درمان بیماران استراتژی داتس اجرا می‌شود یعنی مصرف دارو بیمار با نظارت مستقیم کارکنان بهداشت در درب منزل بیماران توسطصورت می‌گیرد.

وی آمار فوتی های این بیماری در گلستان که بیماران آن ثبت شده باشند را، کمتر از یک درصد اعلام می کند اضافه می کند: در حال حاضر استان گلستان رتبه دوم ابتلا به بیماری سل در کشور را دارا است و به همین منظور باید فعالیت‌های پیشگیرانه و درمان این بیماری با جدیت خاصی در استان گلستان انجام می‌شود.

این پزشک گلستان با اشاره به اینکه با پیش بینی‌های سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۵۰ باید به حذف این بیماری دست پیدا کنیم، ادامه می دهد: برای دستیابی به این هدف لازم است سالانه پنج درصد از بروز این بیماری کم شود و خوشبختانه در سال‌های اخیر با توجه به مداخلات گسترده صورت گرفته در زمینه‌های مختلف تشخیصی، درمانی و آموزشی تعداد بیماران رو به کاهش است.

رئیس مرکز بهداشت استان گلستان در پایان بیان می کند: آزمایشگاه رفرنس منطقه‌ای سل واقع در شهرستان گرگان از مجهزترین و کیفی‌ترین آزمایشگاه‌های کشور است که نمونه‌های ارسالی از ۶ دانشگاه علوم پزشکی شامل گلستان، مازندران، گیلان، شاهرود، خراسان شمالی و سمنان را تحت پوشش کشت و آنتی بیوگرام خود قرار می‌دهد.

درباره این بیماری باید گفت، سل یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌ها است که انسان به آن مبتلا می‌شود و حدود ۷۰ هزار سال پیش اولین نمونه آن در قاره آسیا مشاهده شد. سل به ریه بدن انسان آسیب می زند و راه‌های انتشار آن نیز از طریق سرفه، عطسه و حرف زدن است. به گفته پزشکان اگر این بیماری درمان نشود احتمالاً ۶۰ درصد فرد بیمار را از بین می‌برد. بر اساس آمارهای جهانی یک دهم درصد مردم جهان به آن مبتلا شده و حدود ۸۰ درصد آن در کشورهایی در حال توسعه مانند ایران است که نقش گلستان در ایران نیز چشمگیر است.

مهاجرت عامل اصلی افزایش ابتلا به سل

خبرنگار مهر برای جویاشدن اطلاعات بیشتری در رابطه با بیماری سل به سراغ یکی از پزشکان عفونی استان گلستان رفت که در بیمارستان شهید صیاد شیرازی گرگان ارائه خدمت می‌کند.

رحمت‌الله شریفی فر می‌گوید: استان گلستان با توجه به بافت کشاورزی، سطح پایین اقتصادی و اجتماعی و مهاجرت زیاد مردم به گلستان، استان ما را جزو استان‌هایی قرار داده است که شیوع این بیماری در آن بسیار زیاد گزارش‌شده است.

رحمت‌الله شریفی فر بیان می کند: بیماری سل دو راه درمان دارد که یک راه آن تزریق واکسن و دیگری تشخیص بیماری و درمان است.

وی ادامه می دهد: تزریق واکسن حدود ۸۰ درصد در روند درمان بیمار تأثیر دارد و از ایجاد عفونت‌های جدید نیز جلوگیری می‌کند. اگر سل به‌موقع تشخیص داده نشود، باعث شیوع بیماری توسط فرد می‌شود که در مناطق آلوده حتی می‌تواند ۲۰ نفر را بیمار کند.

او خاطرنشان می کند: کاهش اشتها، کاهش وزن، سرفه طولانی همراه با تب و ... از علائم بیماری سل است و تشخیص به‌موقع این بیماری بسیار مهم است چراکه اگر رعایت شود فرد بیمار روند درمانی خود را زودتر آغاز کرده و در مدت کوتاه‌تر نیز درمان می‌شود.

پزشک متخصص بیماری‌های عفونی در شهرستان گرگان در پایان اضافه می کند: مصرف مواد مخدر در بیماری سل بی‌تأثیر نیست و باعث کاهش بهداشت فرد می‌شود و همچنین پایبندی و مراجعه به درمان را نیز کمتر می‌کند. برای درمان این بیماری نیاز به داروهای گران است اما اگر بیماری زود تشخیص داده شود، باعث کمتر شدن هزینه‌های این بیماری می‌شود.

با توجه به شرایط استان گلستان در بخش ابتلا به سل، نیاز است به این بیماری در استان بیشتر توجه شده و مراکز و تجهیزات درمانی بسیاری برای مقابله با این بیماری کشنده وارد استان شود.

البته این موارد در حالی است که علوم پزشکی گلستان در توضیحاتی عنوان کرده است که در درجه اول همسایگی با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان دلیل ثابت شده ای برای افزایش موارد ابتلا به سل در استان ما نیست. از سوی دیگر در این توضحیات آمده اجرای داتس برای بیماران نه تنها در بیمارستان بلکه در مورد بیمارستان سرپایی با مراجعه به درب منزل بیمار انجام می شود.

علوم پزشکی همچنین عنوان کرده، بر اساس آمار سال ۲۰۱۴ تعداد نفر در جهان ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر به بیماری سل مبتلا شده اند که ۸۰ درصد آن در ۲۲ کشور در حال توسعه است از سوی دیگر تزریق واکسن فقط از ابتلا به اشکال شدید خودداری می کند. همچنین کلیه داروهایی که در اختیار بیماران قرار گرفته می شود توسط مرکز بهداشت و کاملا رایگان است. یک فرد مبتلا سالانه ۱ الی ۲۰ را آلوده می کند که از این تعداد بین ۵ الی ۱۰ درصد احتمال دارد در طول عمر خود به این بیماری مبتلا شوند.