خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی: تا پیش از بهار عربی که مهمترین تحول سیاسی خاورمیانه و روابط بین الملل بعد از جنگ سرد است ، به طور سنتی به خاورمیانه از زاویه منازعه رژیم اسرائیل و اعراب نگاه می شده است.
اما تحولات سال های اخیر وگستردگی و عمق آنها و ترکیب آنها با موقعیت ویژه خاورمیانه در سیاست بین الملل باعث شد تا طیف وسیعی از بازیگران در این تحولات درگیر شوند.
در این میان موضع چین بیش از سایرین مورد بحث قرار گرفته زیرا سایر بازیگران بطور سنتی در منطقه حضور داشته اند و رویکرد آنها در قبال تحولات منطقه تا حدودی روشن است.
چین در خاورمیانه منافع اقتصادی و ژئوپولتیک مهمی را پیگیری می کند که هرگونه تحولی و تغییری در ژئوپلتیک منطقه تاثیر مستقیمی بر منافع چین در خاورمیانه خواهد گذاشت.
در همین راستا گفتگویی با «شیه شیائویان» نماینده ویژه دولت چین در امور سوریه انجام شده است که مشروح آن در زیر آمده است.
*در منطقه شاهد آن هستیم که قبل از حل یک مشکل و بحران مشکلی دیگر بروز می کند بطوریکه شاهدیم در حالیکه در سوریه و عراق داعش در حال تحمل شکست های سنگین و عقب نشینی است، ناگهان اقلیم کردستان عراق تاریخ همه پرسی استقلال تعیین می کند و یا بحران روابط قطر و کشورهای عربی ظهور می کند. با توجه به بحران های جاری منطقه، شما آینده حل مشکلات در منطقه را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا امیدی به حل این مشکلات در کوتاه مدت هست؟
ابتدا باید به ریشه های این بحرانها توجه کنیم که در ایجاد آنها ذهنیت های مردم منطقه، کشورهای منطقه و قدرت های فرامنطقه ای نقش داشته اند. شاید می شد بسیاری از این مشکلات را قبل از بروز آنها حل و فصل کرد. ثانیا حالا مشکلات ایجاد شده اند و باید بدانیم که حل و فصل آنها بسیار سخت است و به همین خاطر راهکار سریعی برای حل و فصل این مشکلات وجود ندارند. برای حل بحران باید تمامی طرفها و بازیگران وارد گفتگو و مذاکره شوند تا راهی برای حل بحران پیدا کنند. زیرا تنها از طریق مذاکره و تفاهم می توان به یک اجماع دست یافت. این کار آسانی نیست ولی ما باید اعتماد به نفس و صبر خود را حفظ کنیم. این روندی زمانبر و طولانی است. این مسئله درباره تمامی مسائل چه سوریه، چه کردستان و بقیه مسائل صادق است. ما باید فکر کنیم و رو در رو گفتگو کنیم.
*شما بازی های ژئوپلتیک را در تداوم این بحران ها تا چه حدی موثر می دانید؟
به اعتقاد من کشورهای منطقه ای و فرا منطقه ای باید ملاحظات ژئوپلتیکی خود را کنار بگذارند. چنین ملاحظاتی سودی ندارند و صرفا مضر هستند. آنچه که باید مد نظر قرار گیرد ایجاد صلح و ثبات است.
*اما تمامی حقایق موجود حکایت از آن دارند که آمریکا و برخی متحدانش در حال بازی ژئوپلتیکی در منطقه هستند. با توجه به این حقایق آیا به نظر شما می توان امیدوار بود که این مشکلات صرفا با گفتگو حل و فصل شوند. آیا به نظر شما چین به عنوان یک قدرت جهانی که یقینا منافعش در منطقه تحت تاثیر این بازی های ژئوپلتیکی قرار خواهد گرفت، به میزان مناسبی در منطقه ایفای نقش می کند؟
اجازه دهید مسئله را از طریق دیگری تشریح کنم. مسئله صلح خاورمیانه (فلسطینی ها و اسرائیلی ها)دهه ها است که بدون ننتیجه باقی مانده است زیرا بازی گران مختلفی با منافع مختلفی وارد آن شده اند و متاسفانه به همین خاطر نمی توان راه حل سریعی برای آن متصور بود. چه کار می توانیم بکنیم؟ حل چنین مسائلی بریدن و برداشتن یک تومور نیست که با برداشتن آن بدن سالم شود. ما باید در دراز مدت با مشکلات مواجه شویم و قدم به قدم برای مشکلات راه حل پیدا کنیم.
*به نظر می رسد مواضع چین در قبال دولت سوریه قبل و بعد از روی کارآمدن ترامپ تفاوت هایی دارد بطوریکه در دوره اوباما چین قویا از دولت سوریه حمایت می کرد ولی در دوره ترامپ، دولت چین حتی حملات آمریکا به نیروهای دولت سوریه را محکوم نکرد. نظر شما در این باره چیست؟
نخیر، این برداشت درستی نیست. ما صراحتا اعلام کرده ایم که قویا مخالف استفاده از زور در قبال چنین مشکلاتی هستیم. ما مخالفم حملات آمریکا علیه نیروهای دولت سوریه و دیگران هستیم. همچنین در جریان این حملات غیرنظامیانی هم کشته می شوند که ما به آمریکایی ها در این خصوص گفته ایم که مخالف اینگونه اقدامات هستیم. این موضع ما است و پیام های خود را به طرف آمریکایی ارسال کرده ایم.
*برگزاری همه پرسی اقلیم کردستان عراق با وجود مخالفت های کشورهای همسایه عراق و دولت مرکزی عراق می تواند نه تنها مشکلات منطقه را پیچیده تر می کند بلکه موجب تغییرات ژئوپلتیک در راستای منافع آمریکا در قالب طرح خاورمیانه بزرگ مد نظر آمریکا خواهد شد. این مسئله بر منافع چین هم تاثیر گذار خواهد بود . موضع چین در قبال این همه پرسی چیست؟
ما امیدواریم که کشورهای منطقه تنش ها را افزایش ندهند. قبلا هم گفته ام چه سوریه باشد و چه عراق باید حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی آنها حفظ شود و مورد احترام واقع شوند. این مسئله یکی از اصول مهم بین المللی و اساسنامه سازمان ملل است.
نظر شما