خبرگزاری مهر - گروه استانها؛ زیبا امیدی فر: دفن غیربهداشتی زباله های شهری قروه معضلی است که این روزها صدای فعالان زیست محیطی و سازمان های مردم نهاد را درآورده است به طوری که تمامی برنامه های خود را به این مسئله اختصاص داده اند حتی انجمن هایی که فعالیتشان در حوزه محیط زیست نمی باشد.
این نگرانی ها تا جایی بود که فعالان زیست محیطی و سمن های شهرستان در نشستی تخصصی با فرماندار قروه نسبت به این معضل بهداشتی به طور جدی و با بررسی علمی هشدارهای خود را دادند اما گویا آن طور که باید حساسیت های لازم ایجاد نشده است.
وعده ای بی نتیجه
ابتدا زباله های شهری قروه حوالی روستای «شیخ جعفر» دپو می شد که همین امر باعث به وجود آمدن وضعیت ناگوار در روستا شده بود و نارضایتی اهالی روستا را به همراه داشت. اما مدتی بعد با وعده راه اندازی کارخانه بیوکمپوست در سال های ۸۰ تا ۸۱ این اطمینان به روستاییان «شیخ جعفر» داده شد که دیگر خطری آنان را تهدید نمی کند و در واقع مراحل دفن زباله و بازیافت به صورت بهداشتی صورت می گیرد.
این وعده در حالی به مردم داده شد که کارخانه بیوکمپوست با هزینه چند میلیاردی نه تنها به مرحله راه اندازی نرسید بلکه روستای «شیخ جعفر» را به محلی برای دفن غیربهداشتی و غیرقانونی زباله تبدیل کرد.
از یک طرف مسئولان از نداشتن توجیه اقتصادی برای کارخانه بیوکمپوست می گویند و از طرفی دیگر فعالان زیست محیطی چنین گفته ای را رد کرده و از بی توجهی به سرمایه گذاری و سنگ اندازی بر سر راه آن معترض اند.
به این ترتیب با احساس خطر کردن اهالی روستای «شیخ جعفر»، اعتراضات شبانه روزی در راستای تخریب زیست محیطی و بی توجهی به سلامت بهداشتی توسط مردم صورت گرفت و همین اعتراض ها باعث شد که روستا از مضرات انباشت زباله نجات یابد و شهرداری به دنبال محلی دیگر برای دپوی زباله های شهری قروه باشد.
تغییری غیر اصولی
پس از اعتراض های مردم «شیخ جعفر»، شهرداری قروه محل دیگری را برای دپوی زباله ها پیدا می کند. محلی که در واقع نه تنها خطرات را کمتر نکرد بلکه معضلات بیشتری را به همراه داشت.
در حال حاضر محل دپوی زباله های قروه واقع در حوضه آبخیز جنیان یکی از مهم ترین منابع آب زیرزمینی قروه می باشد که منبع تأمین آب شرب شهر «سریش آباد» و ۲۰ روستای دیگر است و همین باعث شده سلامت مردم به خطر بیفتد.
به گفته مسئول انجمن محیط زیستی سراب سبز قروه بیش از یک سال است که روزانه ۷۵ تن زباله در محل کارخانه آسفالت شهرداری به صورت غیر اصولی تخلیه و دفن می شود و از آنجا که کارخانه آسفالت در کنار رودخانه فصلی جنیان قرار داشته و دشت جنیان یکی از مهم ترین حوضه های آبخیز شهرستان می باشد، این مسئله باعث نگرانی مردم و فعالان اجتماعی شده است.
«احمد انور» با بیان اینکه در پایین دست کارخانه آسفالت، آبخیزداری اقدام به ایجاد آب بندهایی جهت کنترل و نفوذ روان آب در بستر رودخانه نموده، افزود: در فاصله تقریباً ۸ کیلومتری محل کارخانه آسفالت در حوالی روستای مظفر آباد، مجتمع آب رسانی ایجاد شده که آب شرب بیش از ۲۰ روستا را تأمین می کند و جملگی از همین منبع تغذیه می شوند.
وی همچنین تأمین آب شرب قروه را از این حوضه دانست و افزود: به دلیل نیاز شدید شهر قروه به آب شرب و مشخص نبودن وضعیت انتقال آب سدهای آزاد و ژاوه جهت تأمین آب شرب این شهر، تنها گزینه تأمین آب شرب قروه نیز همین حوضه می باشد.
«انور» با اشاره به خطر شیرابه ها و جاری شدن آن در رودخانه و آب های زیرزمینی، بیان کرد: احتمال می رود در اثر نفوذ شیرابه زباله ها به آب های زیرزمینی و آلودگی رودخانه، سلامت سکنه بیش از ۲۰ روستای شهرستان و حتی مردم شهر قروه به خطر افتاده و خسارت غیرقابل جبرانی همچون خالی شدن روستاها از سکنه و هجوم به شهر قروه و گسترش حاشیه نشینی که خود دهها مشکل اجتماعی در پی خواهد داشت، به منطقه وارد آید.
به گفته وی چون این رودخانه یکی از سر شاخه های رود قزل اوزن و سپید رود بوده، در فصول پر بارش این آلودگی می تواند تا دریای خزر گسترش یابد و این در حالی است که تعدادی از ارگان های ذیربط نسبت به این موضوع مطلع بوده اما اقدام قابل ملاحظه ای تا کنون در این خصوص به عمل نیاورده اند.
خطری بزرگ
مشکلات زیست محیطی، آلودگی آب های زیرزمینی و منابع محدود آب شرب شهرستان های قروه و سریش آباد و آلودگی روان آب های سطحی و قنات ها از جمله معضلاتی است که با بررسی های علمی از جایگاه دفن زباله قروه به دست می آید.
در واقع طبق گفته مدیرعامل سازمان نواندیشان توسعه پایدار قروه بر مبنای اصول بهداشتی و زیست محیطی باید زباله ها که منشأ انواع آلودگی ها هستند در اسرع وقت دفن شوند در غیر این صورت انتشار و انتقال بیماری، ایجاد بو و چشم اندازهای بد و نشت شیرابه زباله ها باعث آلودگی شدید محیط زیست می گردد.
به گفته «ابراهیم کیوان» بیماریهایی همچون کزاز، حصبه و شبه حصبه، انگل های روده ای، اسهال های خونی، فلج اطفال، سالک پوستی و احشایی و ... از جمله بیماریهایی هستند که از طریق آلودگی ناشی از مواد زاید جامد در آب، هوا و خاک حاصل می شوند».
در واقع وی اصلی ترین مشکل انباشت زباله به خصوص زباله های غیر جامد را تشکیل شیرابه می داند و معتقد است وقتی زباله های خیس روی هم انباشته می شوند فشار حاصل از آن ها سبب تولید آب زباله یا در اصطلاح شیرابه می شود که آلودگی این شیرابه بسیار زیاد می باشد.
بنابر گفته های «کیوان» یک قطره از شیرابه زباله هایی که در کوچه و خیابان رها شده اند مانند یک بمب میکروبی خطرناک هستند که به راحتی می توانند انواع و اقسام بیماری ها را به رهگذران و مردم انتقال دهند.
وی نتیجه تحقیقات علمی را بر این اساس می داند که اگر این شیرابه در آب بریزد، آب را آلوده می کند و اگر روی زمین بریزد آب های زیرزمینی را آلوده خواهد کرد. همچنین طبق نظریات کارشناسی در هر میلی گرم شیرابه زباله ها، بیش از صد میلیون باکتری مضر وجود دارد که ناقل بیش از ۱۱۸ نوع بیماری حاد است که سلامت انسان و محیط زیست را به شدت تهدید می کند.
هشدار جدی در این تحقیقات نشان می دهد که اگر انبوه زباله با آب باران مخلوط شود شیرابه ای بسیار قوی و خطرناک را به وجود می آورد و در واقع تنها یک لیوان شیرابه زباله می تواند یک درخت را به کلی خشک کند.
ایجاد حساسیت
حل این معضل بهداشتی تا جایی پیش رفت که در نشست کارگروه سازمان های مردم نهاد قروه با محوریت زباله بر حساس کردن مردم و مسئولان در این زمینه تأکید شد. در این نشست دو هدف کوتاه مدت و موقت و بلند مدت در جهت رفع مشکلات زباله ها مورد بررسی قرار گرفت.
در هدف موقت چاره ای اصولی و سریع برای تعیین جایگاه مناسب دپوی زباله مدنظر قرار گرفت، چاره ای که توسط مسئولان قابلیت اجرا داشته باشد و خطر را کمتر کند. اما در برنامه بلند مدت تصمیم بر این شد که برنامه دائمی و قانونی برای دفن زباله شهرستان تدوین شود.
همچنین ایجاد حساسیت میان مردم و هشدار در این مورد دیگر مبحثی بود که فعالان محیط زیست بر آن تأکید داشتند و در واقع قدرت مردم برای به حرکت واداشتن مسئولان را مهم خواندند.
با وجود اینکه شهرداری قروه تنها راه چاره برای این مسئله را جابجایی مکان می داند و از نبود مکان مناسب برای دفن زباله معترض است، از اجرای طرح مطالعاتی برای مکان یابی در نقطه مناسبی از شهر با اعتبار ۶۲ میلیون تومانی خبر می دهد. در این میان به گفته حامیان محیط زیست برنامه جابجایی نباید مثل دفعه قبل باشد و بدون تدبیر درستی صورت گیرد و در واقع شهرداری به دنبال پاک کردن صورت مسئله نباشد.
بازی با سلامت مردم
با وجود تمامی مشکلات و دیدن تمامی خطرها، گویا هشدار در خصوص زباله و آلودگی آن برای مسئولان امر چندان مهمی نیست چرا که تا کنون اقدام مناسب و اصولی آن گونه که باید انجام نداده اند. این در حالی است که بارها فعالان زیست محیطی و سازمان های مردم نهاد در همین رابطه نشست ها و دیدارهایی با مسئولان از کشوری تا استانی و شهرستانی داشته اند و در مورد به خطر افتادن سلامت مردم هشدار داده اند.
به عنوان نمونه انجمن میحط زیست سراب سبز قروه در نشستی با استاندار سابق کردستان با حضور رئیس سازمان محیط زیست کشور به این موضوع اشاره کرده بودند اما هیچ گونه عکس العملی توسط این مسئولان صورت نگرفت.
با این وجود باید منتظر ماند و دید مسئولان اجرایی مرتبط به این حوزه آیا راه چاره ای اصولی را مدنظر قرار می دهند یا اجازه خواهند داد قروه در شیرابه ای از زباله غرق شود! هرچند شنیده ها حاکی از آن است که مسئولان مرتبط در این زمینه جوابیه ای را آماده کرده اند اما نباید فراموش کرد که زنگ مرگ زیست محیطی در قروه به صدا درآمده و باید به جای بازی با سلامت مردم هرچه سریع تر چاره ای اصولی و قانونی پیدا کنند.
نظر شما