خبرگزاری مهر– گروه استانها: قرار بود پایتخت گلیم جهان باشد، شهری که از کهن ترین زیستگاه های بشری می نامندش و آوازه دست بافته زرین هنرمندانش در بازار گلیم ایران نام و نشانی به هم زده است.
نقش و نگاره های چشم نواز و جذاب گلیم هرسین که ذوق و هنر بافندگانش را به تصویر می کشد با هارمونی زیبای سادگی، جذابیت و بازی با رنگ ها حس نشاط و زندگی را به بیننده هدیه می دهد.
سبقه تاریخی این هنر- صنعت زیبا را باید در تاریخ کهن و قدمت تمدن این شهر باستانی جستجو کرد، چنانکه هنرمندان این خطه وارث میراثی جاودان هستند که با وجود ناملایمات روزگار این هنر را سینه به سینه به دست نسل امروز رسانده اند.
دنیای رنگارنگ گلیم حکایت از غم ها و شادی های بافنده ای دارد که حب و بغض ها و اشک و لبخندهایش را در دل این نقوش دار زده و رد هنر را بر پیشانی این دارها کشیده است.
حالا اما یکسال از ثبت ملی جغرافیایی گلیم هرسین یکی از شاخص ترین دست بافته های این شهرستان می گذرد و نه تنها خبری از ثبت جهانی نیست بلکه با روندی که پیش روی تولید این هنر- صنعت قرار گرفته هنرمندان روز به روز برای ادامه کار بی رغبت تر می شوند.
روندی که با میدان داری عده ای معدود برای دلالی و واسطه گری در خرید و فروش گلیم دست هنرمندان و تولیدکنندگان را از سودهای بازار کوتاه می کنند و با خرید به قیمتی اندک آنرا تا سه برابر بیشتر از ارزش به فروش می رسانند!
راز ناکامی ثبت جهانی گلیم هرسین
معاون سابق صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص دلایل ناکامی در ثبت جهانی گلیم هرسین اظهار داشت: افرادی باید برای این کار در نظر گرفته شوند که علاوه بر فهم فرهنگی، بینش و آگاهی و سطح اطلاعاتی وسیعی در این زمینه داشته باشند.
نصرت الله سپهر افزود: متاسفانه افرادی برای دفاع و تبیین ارزشهای گلیم در نظر گرفته شدند که اطلاعات چندانی در این خصوص ندارد و تنها بنابه دلایلی متولی این امر شده اند و نتوانستند این موضوع را به سرانجام برسانند، چرا که در این خصوص باید بتوانند مسئولان را مجاب کنند و این کار جز با آگاهی امکان ندارد.
وی گلیم هرسین را یک اثر ارزشمند، والا و گرانسنگ برشمرد و خاطرنشان کرد: بنده به خاطر درک این ارزش ها ۱۰ سال پیش در ورودی شهر هرسین تندیس یکی از بافندگان مطرح گلیم هرسین را نصب کردم تا همگان بدانند و از اهمیت این اثر مطلع باشند.
این کارشناس و پژوهشگر فرهنگ و هنر خاطرنشان کرد: یک بخش از کار ثبت جهانی گلیم هرسین تئوری و بخش دیگر آن عملی است و باید از افرادی دعوت کنند که گلیم را می شناسند، بر اهمیت آن واقف هستند و همچنین تجربه عملی و تجربی در این زمینه دارند.
سود ۳ برابری دلالان گلیم از قبل دسترنج تولیدکنندگان
سپهر در ادامه به مشکلات تولیدکنندگان این حوزه نیز اشاره ای داشت و تصریح کرد: گلیم هرسین در حال حاضر به انحصار تعداد معدودی درآمده است و زنان و دختران بافنده را با کمترین دستمزد پرداختی به کار می گیرند.
وی با بیان اینکه باید زمینه ای فراهم شود که هنرمندان خودشان تولیداتشان را در بازارچه ها و نمایشگاه ها به فروش برسانند، افزود: قبلا هم خیلی در این زمینه تلاش کردیم، اما در حال حاضر واسطه ها و دلال های سودجو و فرصت طلب که چندین نفر هم هستند در این شهرستان فعالیت می کنند که باید دستشان را از این بازار کوتاه کرد.
معاون سابق صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: اگر این افراد واسطه آدم های منصفی بودند و هوای بافنده را داشتند تا به سود حاصله دلگرم می شدند اتفاق خوبی بود، اما آنها این دست بافته های هنرمندان را ۲ تا ۳ برابر قیمت خرید می فروشند.
وی تاکید کرد: گلیم هرسین می تواند با مساعدت و حمایت ها در این شهرستان اشتغال ۳ هزار نفری را در پی داشته باشد اگر برای آن برنامه های اجرایی و نه لفظی داشته باشند و ایده های نظریه پردازان امر را عملیاتی و اجرایی کنند.
۵ هزار بافنده گلیم داریم، ولی هنوز ثبت جهانی نشدیم!
اما معاون صنایع دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر، تعداد هنرمندان بافنده گلیم در سطح استان را ۵ هزار و ۵۳۲ نفر اعلام کرد و گفت: از این تعداد ۲ هزار و ۶۰۶ نفر در شهرستان هرسین فعالیت دارند.
پروانه حیدری این تعداد را مربوط به پروانه ها و مجوزهای صادر شده عنوان کرد و افزود: یعنی تعداد بافندگان قاعدتا باید بیش از این میزان باشد چرا که در حوزه فرش و گلیم احتمال بسیار کمی برای کارگاه های تک نفره وجود دارد، حالا با این وجود جای سوال است که چرا با این تعداد زیاد بافنده در سطح استان و همچنین مرغوبیت گلیم هرسین دست متولیان از ثبت جهانی این موضوع کوتاه مانده است!؟
وی با اشاره به ثبت نشان ملی جغرافیایی گلیم هرسین افزود: در تلاش هستیم تا نشان ملی جغرافیایی بین المللی را نیز برای گلیم هرسین کسب کنیم و اکنون نیز در حال جمع آوری پرونده ثبت جهانی این گلیم هستیم.
حمایت، خواسته اصلی تولیدکنندگان از متولیان
یکی از بافندگان جوان گلیم هم در گفتگو با خبرنگار مهر، به علاقه ای که از بچگی به هنر گلیم بافی داشته اشاره کرد و گفت: از بچگی در خانواده ای بزرگ شدیم که همگی به کار بافت گلیم مشغول بودند و حالا من هم تصمیم گرفته ام این راه را ادامه دهم. هرچند با مشکلات زیادی در این زمینه رو به رو بوده ام.
مریم کاکاوندی خواستار حمایت دولت برای حفظ و توسعه فعالیت بافندگان گلیم در شهرستان شد و این حمایت را موجب ایجاد اشتغال و درآمدزایی بیشتر برای مردم منطقه عنوان کرد و گفت: سود و حاصل دسترنج ما نباید در جیب دیگران برود و در این زمینه هم نیازمند حمایت هستیم.
وی تسهیلات اشتغال زایی و در اختیار گذاشتن مواد اولیه مرغوب و مناسب برای بافت گلیم را از دیگر خواسته های تولیدکنندگان این حوزه عنوان کرد و گفت: گاهی اوقات نمایشگاه های برپا می شود که به دلایل مالی ما امکان حضور در آنها را نداریم که در این زمینه هم باید از ما حمایت شود.
به گزارش مهر، هرچند متولیان مدعی در ثبت جهانی گلیم هرسین نتوانسته اند توفیقی حاصل کنند، اما حداقل نباید از وضعیت بغرنج تولیدکنندگان و هنرمندان این عرصه غافل باشند چراکه با این روندی که دلالان و واسطه ها در پیش گرفته اند تولیدکنندگان با دلسردی یکی پس از دیگری گوی و میدان را می سپارند و از گود خارج می شوند و این به معنای نابودی یک هنر- صنعت با سبقه تاریخی چند هزار ساله است.
نظر شما