خزان یک سیاستمدار در آخرین روز فصل خزان

به گزارش خبرگزاری مهر، صفر مراد نیازف رئیس جمهور 66 ساله ترکمنستان در بامداد روز پنح شنبه به علت سکته قلبی در گذشته است. صفر مراد نیازف رئیس جمهوری که از نعمت دیدن پدر در کودکی محروم بود خود در بازی روزگاری که او را به عنوان ترکمن باشی یا پدر پنج میلیون ترکمن گمارده بود درگذشت .

نیازف در 19 فوریه 1940 کمی پس از مرگ پدرش در منطقه جنگی اوستیای شمالی در عشق آباد بدنیا آمد . در نوجوانی به عضویت حزب کمونیسم پیوست و مدارج ترقی را خیلی سریع پیمود ودر 22 سالگی به عضویت حزب کمونیست درآمد. در سال 1985 نیزبه دبیر کلی حزب کمونیسم جمهوری ترکمنستان برگزیده شد. وی برخلاف بسیاری از سیاستمداران، از کودتاچیان علیه میخاییل گورباچف حمایت کرد. ترکمنستان به رهبری او در سال 1991 اعلام استقلال کرد و در سال 1992 در حالی که تنها نامزد برای به دست آوردن پست ریاست جمهوری بود با اکثریت آرا رئیس جمهور شد و در سال 1999 نهاد عالی قانونگذاری ترکمنستان وی را رئیس جمهور مادام العمر این کشور معرفی نمود.

او علاوه بر داشتن پست ریاست جمهوری، رئیس مجلس خلق، رئیس قوه قضائیه، فرمانده کل نیروهای مسلح، رئیس راهنمایی و رانندگی و چندین مناسب دیگر را بر عهده داشت .

صفرمراد نیازوف در ترکمنستان دارای نوعی کیش شخصیت بود و بسیاری از شهرها و فرودگاه ها به نام اوست. وی سعی کرد با رفتارهای خاص از خود شخصیتی منحصر به فرد بسازد . تغییر نام ماههای سال و روزهای هفته به اسم قهرمانان ملی و اعضای خانواده اش، منع پخش موسیقی ضبط شده در مراسم عمومی و جشن ها و تلویزیون به منظور دفاع از فرهنگ اصیل ترکمن، ارسال بخش اول کتاب خود به نام "روحنامه" با یک موشک روسی از پایگاه بایکانور قزاقستان به فضا، ممنوعیت ریش گذاشتن، تعطیلی کتابخانه ها و احداث مکانهای سردسیری در صحرای ترکمن ، ممنوعیت تردد توریستها از ساعت یازده شب به بعد ، از اقدامهای تعجب برانگیز او بوده است . 

هر چند عملکرد رئیس جمهور فقید ترکمنستان قدرت مابانه به نظر می رسید اما برای افزایش امکانات رفاهی مردم سیاستهای خاصی داشت . اعطای امتیازاتی همانند استفاده رایگان از برق،‌ گاز، آب مصرفی سالم و غیره برای شهروندان ترکمنستان از جمله طرح های اقتصادی وی بود .

رابطه این شخصیت کهنه کار با بسیاری از کشورها بی طرفانه بود و با همسایگان ، به غیر از جمهوری آذربایجان که بر سر منابع نفت و گاز اختلاف داشت رابطه متعادلی را برقرار کرده بود . 

وی در طول دوران ریاست جمهوری با سه رئیس جمهور ایران دیدار کرده بود و روابط حسنه ای را با این کشور برقرار کرده بود . احداث سد مشترک به نام دوستی در مرز دو کشور ، تبادل انرژی برق ، تعویض نفت خام در پایانه های صادراتی نکا و خارک ، از مهمترین کارهای انجام شده بین دو کشور بود . در عین حال، ترکمنستان به دلیل داشتن منابع گازی رقیب ایران در ارسال گاز به هند محسوب می شود .

مرگ نیازوف به دلیل طی نشدن روند گذار حکومتی از مرحله سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی در ترکمنستان دارای تبعاتی خواهد بود . بیشتر جمهوریهای شوروی سابق با انقلابهای رنگین یا تغییر قوانین چهره متعادل تری از نظر سیاسی به خود گرفته اند اما ترکمنستان به دلیل سیاستهای بسته نیازوف هیچگونه تحولی را شاهد نبوده است .

بر اساس قانون اساسی فعلی، رئیس پارلمان این کشور پس از مرگ رئیس جمهور می تواند اختیارات را به طور موقت بر عهده بگیرد . دستگیری رئیس مجلس این کشور به دلیل داشتن پرونده کیفری پس از مرگ نیازوف سرآغاز بحران قدرت در این کشور است. مرگ نیازوف دوران حاکمیت تک حزبی را به چالش خواهد کشید و چه بسا فشارهای بین المللی مکمل تحول اساسی در این کشور گردد .