نگهداری نمونه های ارزشمند زیستی خارجی در کشور/ حفظ امنیت نمونه ها

دکتر ابولحسن شاهزاده فاضلی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با هدف گردآوری، تعیین هویت، کنترل کیفی، طبقه‌بندی، ثبت، نگهداری، تکثیر و توزیع انواع میکروارگانیسم‌ها و سلولهای قابل کشت و تجدید پذیر اعم از باکتری، قارچ، ویروس، دانه‌ها و سلولهای گیاهی و حیوانی و دی ان ای ژنومی و فرآورده‌های نوکلئوتیدی، توسط جهاد دانشگاهی تأسیس شد.

وی با بیان اینکه نمونه های زیستی در زیست بانک در بخش‌های گیاهی، میکروارگانیسمها، انسانی، جانوری و ژنومی نگهداری می‌ شوند، گفت: از تعداد نمونه های ذخیره شده در زیست بانک، تعدادی مربوط به کشورهای دیگر است؛ برخی از افراد شاخص علمی در دنیا میکروارگانیسم‌های جدید را کشف می‌کنند در این زیست بانک ذخیره می کنند.

رئیس مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با تاکید بر اینکه این افراد با مرکز آشنایی دارند، عنوان کرد: آنها برای انتشار مقاله خود  نیاز دارند تا نمونه‌های خود را در دو بانک زیستی ذخیره کنند که یک نسخه در کشور خودشان و یک نسخه در کشور دیگر ذخیره کنند. از این رو به دلیل آشنایی با کشور ما، ذخیرهای خود را در زیست بانک مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ذخیره می کنند.

شاهزاده فاضلی بیان داشت: تاکنون ۲۰۰ میکروارگانیسم برای ارائه گواهی به زیست بانک فرستاده شده است. اسپانیا، ایتالیا و عراق جزو این کشورها هستند.

وی گفت: این نمونه‌ها، نمونه های بومی کشور خودشان است  از این رو ما در زیست بانک علاوه بر نمونه‌های بومی خود، نمونه‌های خارجی هم داریم.

شاهزاده فاضلی افزود: برای اینکه یک نمونه زیستی به بانک ذخایر زیستی ورود پیدا کند، باید بر اساس ملاک‌هایی ذخیره و نگهداری شوند. این استانداردها شامل فرآیندهایی برای زنده ماندن نمونه است که آلوده نشود، قابل تکثیر باشد و در کنار آن، اطلاعات ضمیمه‌ای و شناسنامه‌ای موجود و قابل تفکیک از سایر گونه‌ها داشته باشد. همه نمونه‌ها استانداردهای مخصوص خود را دارند که حائز اهمیت است این نمونه‌ها از نظر کیفیت مورد بررسی قرار گیرد.

به گفته وی، امنیت اطلاعات ذخیره شده در زیست بانک جزء اطلاعات محرمانه محسوب می شوند؛ دسترسی به این نمونه ها ساده نیست و بر اساس پروتکل‌های مشخص افراد مشخصی می‌توانند به آنها دست یابند.

رئیس مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران ادامه داد: ما خدا را شاکریم که ظرف ۱۰ سال زیرساخت و جایگاه خوبی در بین زیست‌ بانک‌های دنیا به دست آوردیم و خیلی خوب پیش رفته‌ایم. تنها نکته و نگرانی این است که موضوع بودجه مغفول بماند.

به گزارش مهر، ذخایر زیستی و ژنتیکی از آن جهت پر اهمیت است که همواره خطر از بین رفتن نمونه های ارزشمند زیستی وجود دارد از این رو لازم است نمونه های در حال انقراض در هر زمینه ای نگهداری شود و در اختیار محققان و مراکز تحقیقاتی، دانشگاهی قرار بگیرد. ذخایر ژنتیکی و زیستی در توسعه تحقیقات و صنعت زیست فناوری، غذا، سلامت و توسعه اقتصادی نیز تاثیر زیادی دارند.