به گزارش خبرنگار مهر، آئین رونمایی از سه اثر اندیشکده مهاجر در آمفی تئاتر مرکزی دانشگاه شریف با عنوان آموزش، تکنولوژی و توسعه؛ چالشی صدساله برگزار شد.
در ابتدای این مراسم حجت الاسلام پارسانیا عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در سخنانی اظهار کرد: توسعه نظر به جهان مدرن دارد و در ایران اگر بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مطرح شد و لفظ توسعه و پیشرفت به کار رفت برای این بود که از این قالب مدل مربوط به یک فرهنگ خاص خارج شود. ورود توسعه یا نگاه به جوامع توسعه یافته برای ما شاید با مواجهه با تکنولوژی های آنها قرین بود. وقتی در جنگ های ایران و روس این تکنولوژی ها در حوزه قدرت و اقتدار خود را نشان داد و احساس ضعف و شکست کردند و بعد الگوگیری برای اینکه این فاصله حذف شود به صورت هایی در کشورهای غیرغربی و از جمله برای ایران پدید آمد.
وی ادامه داد: برای اینکه این مساله حل شود یک مرحله به عقب رفتیم و این موضوع را با آموزش ارتباط دادیم. شاید برای غرب دو وجه داشت یکی رویه مواجهه استعماری که با ما داشت و دیگری رویه تکنولوژی آن و دانش و علم متناسب با این تکنولوژی. نظام آموزشی مدرن بدین ترتیب در جامعه ما رشد کرد اگر ما آن را نمی آوردیم آنها این کار را می کردند. توسعه و تکنولوژی و آموزش به این سه ختم نمی شد. هستی شناسی و انسان شناسی مستتر در مفهوم علم مدرن است و مفهوم آن را تغییر داده است.
وی با اشاره به سه مسئله توسعه، تکنولوژی و آموزش تصریح کرد: تمام مسائل توسعه به این سه نکته ختم نمی شود و موقعیت و تعریفی که از انسان به عالم داریم استخدام و به خدمت گرفتن در چارچوب مفهومی مدرن با چارچوب های دیگر فرق می کند و این هستی شناسی و انسان شناسی مستقر در مفاهیم علم مدرن است. یعنی جهان مدرن این مفاهیم را تغییر داد؛ ارتباطی که این محتوا با نوع نظریه ها و نحوه تعامل نظریه برای اقتدار مورد غفلت ما و همه جهان اسلام واقع شد. به این نکته توجه نداشتیم که محتوای این آموزش و تالیف، هویت انسان و فرهنگ را تغییر می دهد.
وی افزود: در جهان مدرن، مسئله اصلی علم با اقتصاد، صنعت و تجارت است. در بحث های جامعه شناسی علم، نطریه های به روز بحث را از جامعه علمی به حوزه ارتباطات، اقتصاد و سیاست و صنعت مرتبط می کند. البته مشکلاتی هم در تعریف محتوای آموزش و علم و تعریفی که از جامعه، فرهنگ و انسان داریم در این مفهوم مورد توجه نیست. تعریف مدرنی که در این نظام آموزشی مطرح می‌شود به تناسب خود آن حوزه های معنایی را به صورت ریشه های اساسی خود از علم منتقل می کند. این تقسیم بندی می‌تواند بسیار جهت دار باشد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران افزود: تحولاتی که در حوزه معنای علم قرار گرفته به خاطر معنای علم در عقبه پیشین خود مدام کم رنگ‌تر شده است و نظریه‌پردازی در این خصوص کافی نیست چون دغدغه حقیقت ندارد بلکه فقط جواب گرفتن است که مهم تلقی می‌شود و علم با طبیعت این گونه تعامل می کند ولی آن سوتر موضوعی است که حوزه علوم اجتماعی است و شاکله اصلی آن انسانیت و اجتماع است. حوزه دیگری هم هست که آگاهی است ولی علم نیست. مثل فرهنگ، هنر، انسان شناسی و غیره. حوزه فرهنگ با فکر و عمل انسان ساخته و پرداخته می شود. فلسفه و علومی که درباره ارزش ها و هنجارهای جامعه صحبت می کنند در کجا قرار می گیرند؟ اینها همه جزو فرهنگ است و علم نیستند. علم چرا این معنا را پیدا کرده و عقل به تناسب خود معنای خود را یافته است. مفهوم مدرن توسعه با معنایی از علم و عقل پیوند خورده است و این تقسیم بندی از علوم را به دنبال خود آورده است در دنیای اسلام فلسفه جزو علوم نظری بوده است.
حجت الاسلام پارسانیا گفت: به نظر می رسد غفلت از این مسایل باعث شده در سه حوزه آموزش، تکنولوژی و توسعه متوقف شدیم و حوزه عمیق تری که محتوای آموزش را تعیین می کنند، مورد غفلت قرار گرفته اند. حوزه فرهنگ با عمل انسان ساخته و پرداخته می‌شود. به نظر می رسد حوزه های مهمتری که محتوای آموزش را تعیین می کنند در جامعه ما مورد غفلت واقع شده اند و این حلقه محدود باید شکسته شود. این مسئله حضور توسعه در زیست جهان ما را نشان می دهد و مشکلات و چالش هایی در پی آن بوجود می آید و به دنبال آن مسئله تکنولوژی مطرح می‌شود. باید دید این توسعه می تواند بومی باشد یا نمی تواند. یعنی مسئله به تکنولوژی هم ختم نمی شود و به آموزش می‌رسد. در آموزش هم محتوا از اهمیت برخوردار است.
نظر شما