خبرگزاری مهر- سرویس بین الملل: چند روز قبل بود که سخنان «سعد الکعبی» وزیر انرژی قطر در خصوص اینکه دوحه از ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی از اوپک خارج می شود موجی از واکنشها را در محافل بین المللی به دنبال داشت.
گرچه مقامات قطری اعلام کردند که این تصمیم کاملا فنی بوده و در دائره تحلیل های سیاسی نمی گنجد اما مشخص است که خروج قطر از اوپک در سایه ادامه دار شدن بحران دوحه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از یک سو و حرف و حدیث‌ها در خصوص احتمال خروج قطر از شورای همکاری خلیج فارس از سوی دیگر ثابت می کند که هدف دوحه از کنار گذاشتن این سازمانها چیز دیگری است. منابع عربی حوزه خلیج فارس در گفتگو با روزنامه الرأی کویت گزارش دادند که مقامات قطر مسأله خروج از شورای همکاری خلیج فارس و یا باقی ماندن در آن را بررسی می کنند.
در همین حین، سی و نهمین نشست شورای همکاری خلیج‌فارس دیروز در حالی در ریاض برگزار شد که سران قطر و عُمان به عنوان ۲ عضو این شورا از مجموع ۶ عضو، در آن در سطح امیر و سلطان شرکت نکردند و بحران قطر به عنوان برجسته‌ترین اختلاف بین اعضای شورا، بر این نشست سایه افکنده بود. علی رغم تلاش‌های امارات و عربستان برای القای این مطلب که شورای همکاری خلیج‌فارس همچنان به قوت خود باقی است اما اختلافات بین کشورهای عضو این شورا به حدی شدت گرفته که احتمال فروپاشی این شورا را قوت بخشیده است همچنانکه قطر بارها به خروج از این شورا تهدید کرده است و علاوه بر آن عدم حضور سران شش کشور عضو این شورا در نشست‌های آن حاکی از عمق اختلافات در این شوراست به گونه‌ای که در نشست سال گذشته نیز که به میزبانی کویت برگزار شد سران عربستان، امارات و بحرین در آن شرکت نکردند.
اکنون این سوال مطرح می شود که آینده شورای همکاری خلیج فارس چگونه خواهد بود؟
جهت پاسخ به این سوال خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» استاد دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان سعودی تنظیم نموده که در ادامه می آید.
حسین عسکری مشاور وزیر دارایی(۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان(ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
*اجلاس سالانه شورای همکاری خلیج فارس در ریاض در حالی برگزار شد که امیر قطر و سلطان عمان از شرکت در آن خودداری کردند. دلایل امتناع این کشورها از شرکت در اجلاس چیست؟
در مورد قطر، دلیل مشخص است. امیر قطر نمی توانست به راحتی در این اجلاس شرکت کند چرا که تحریم عربستان سعودی مشابه اعلامیه جنگ است. عربستان سعودی باید مذاکرات را جهت لغو تحریم ها از قبل آغاز می کرد تا قطرمی توانست در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت کند.
سلطان عمان تا حدی از عربستان سعودی جدا شده است. این کشور تلاش کرده واسطه ای میان قطر و عربستان باشد. سلطان با تحریم قطر و سیاست های محمد بن سلمان موافق نیست. این نشستی بود که سلطان عمان نمی توانست در آن حاضر شود.
*قطر از اوپک خارج شد و با توجه به برخی گزارش ها، درصدد است از شورای همکاری خلیج فارس نیز خارج شود . آیا فکر می کنید قطر شورای همکاری خلیج فارس را ترک خواهد کرد؟
نه. قطر این اقدام را انجام نخواهد داد. قطر منتظر است تا ببیند محمد بن سلمان چه اقدامی انجام خواهد داد. فشار زیادی بر روی محمد بن سلمان از طرف ایالات متحده امریکا و اروپا وجود دارد.
امیر قطر صبر کرده تا ببیند محمد بن سلمان تحت فشارهای بین المللی و فشارهای ترکیه تسلیم شده و تحریم را لغو خواهد کرد. اگر قطر از شورای همکاری خلیج فارس خارج شود، یک بهانه و یک پاس گل رایگان به محمد بن سلمان خواهد داد.
*شورای همکاری خلیج فارس موفق به یافتن یک راه حل جامع داخلی برای حل بحران قطر نشد. با توجه به این شکست، آینده شورای همکاری خلیج فارس را چگونه ارزیابی می کنید؟
شورای همکاری خلیج فارس در واقع ابزاری برای عربستان سعودی با شماری از کشورهایی که به سادگی آن را متوقف می کنند است. این شورا چیزی بیشتر از این نیست. اما اکنون به سرعت در حال تبدیل شدن به یک ابزارعربستان-امارات است.
قطر و عمان در حال خروج از آن هستند و من معتقدم که کویت ممکن است شروع به فاصله گرفتن آرام از این نهاد کند. اما با زیاده خواهی های محمد بن سلمان، این نهاد محکوم به پیوستن به زباله دان تاریخ است. محمد بن سلمان سعی خواهد کرد آن را حفظ کند تا چهره خود را نجات دهد اما شورای همکاری خلیج فارس در سراشیبی پر پیچ و خم قرار دارد.
*در صورت خروج قطر از شورای همکاری خلیج فارس، آیا احتمال وجود یک اتحاد جدید میان قطر و ترکیه وجود دارد؟
اگر قطر از شورای همکاری خلیج فارس خارج شود، احتمال ایجاد اتحاد قوی تر قطر با ترکیه وجود دارد. قطر می تواند یک اتحاد کامل با ایران داشته باشد.
نظر شما