ناگفته‌های انحلال هیأت مدیره کانون کارگردانان تئاتر/یک مرگ تدریجی

مسعود موسوی مدرس و کارگردان تئاتر و از اعضای هیأت مدیره کانون کارگردانان خانه تئاتر که به تازگی با تأیید اعضا، منحل شده است، درباره جزئیات این اتفاق به خبرنگار مهر گفت: این پنجمین دوره‌ای بود که من جزو هیأت مدیره کانون کارگردانان خانه تئاتر بودم اما در این دوره تصمیم جمعی بر این شد که هیأت مدیره منحل شود و با انتخاباتی زودتر از موعد هیأت مدیره‌ای همسوتر انتخاب و آغاز به کار کنند.

وی ادامه داد: در مواردی که قصد دارم بیان کنم اصلاً شخص خاصی مدنظرم نیست و اینکه گروه اعضای هیأت مدیره به این نتیجه رسیده‌اند که استعفای دست جمعی بدهند، نشان دهنده وجود دموکراسی در گروه است چون مجبور نبودند یکدیگر را تحمل کنند و به این نتیجه رسیدند با آمدن اشخاص جدید شاید اتفاقات بهتری رخ دهد. بنابراین من از این منظر به این اتفاق نگاه می‌کنم که انحلال کانون کارگردانان اتفاق بدی نبوده است.

جای خالی وزنه‌های پیشکسوت تئاتر

این کارگردان درباره اتفاقاتی که منجر به انحلال این دوره از کانون کارگردانان شده است، توضیح داد: این پنجمین دوره حضور من در کانون کارگردانان خانه تئاتر بود اما این سوال پیش می‌آید که چرا در ۴ دوره قبل این مشکلات پیش نیامد. همین امر نشان دهنده این است که ما با مشکلاتی در کانون کارگردانان روبرو بودیم که در دوره‌های قبل وجود نداشته است و البته باز هم تاکید می‌کنم که منظورم فرد خاصی نیست. یکی از مسائلی که دوره‌های پیشین وجود داشت و باعث شده بود ما با مشکلات اینچنینی روبرو نباشیم حضور وزنه‌های پیشکسوت تئاتر در ۴ دوره قبلی بود. می‌توانم از میان این نام‌ها به سهراب سلیمی اشاره کنم که در تمام این سال‌ها اگر هم مسأله‌ای پیش می‌آمد سریعاً در راستای اهداف انجمن آن را حل و فصل می‌کرد و هیأت مدیره به کارش ادامه می‌داد.

اگر قرار باشد ما با مسائل تئاتری روز ایران فاصله داشته باشیم و مشکلات کارگردانان تئاتر را نشناسیم پس به روز نیستیم و نمی‌توانیم هیچ کمکی به اعضا بکنیم پس همان بهتر که منحل شویم موسوی تاکید کرد: آقای سلیمی اخیراً استعفا نداده و از چندین ماه قبل از حضور در جلسات هیأت مدیره کناره‌گیری کرده بود و اعلام کرد که دیگر نمی‌تواند ادامه دهد. از نظر من کانون کارگردانان خانه تئاتر برای ادامه فعالیتش باید چند ویژگی داشته باشد که در غیر این صورت حضور نداشتنش بهتر از ادامه فعالیتش است. اولین ویژگی کانون کارگردانان داشتن جسارت است و اگر قرار باشد ما با مسائل تئاتری روز ایران فاصله داشته باشیم و مشکلات کارگردانان تئاتر را نشناسیم پس به روز نیستیم و نمی‌توانیم هیچ کمکی به اعضا بکنیم پس همان بهتر که منحل شویم.

وی افزود: دومین مسأله‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد وجود شجاعت و جسارت است. کانون کارگردانان باید از جریان روزمره تئاتر و جریان‌های دولتی که مانع از رشد انجمن‌هایی اینچنینی می‌شوند، جدا شود و نه تنها سبقت بگیرد بلکه آن‌ها را هم در راستایی که به درد انجمن بخورند، هدایت کند نه اینکه خودش در راستای اهداف آن‌ها جلو برود و جرأت پیش رفت نداشته باشد.

این کارگردان تئاتر تأکید کرد: وقتی ما به جای پیشرفت، پسرفت داشته باشیم، فعالیتمان به مرگ تدریجی می‌انجامد. سومین مساله این است که کانون کارگردانان به درد اعضا بخورد. زمانی که اعضا، هیأت مدیره‌ای را انتخاب می‌کنند انتظار دارند که به دردشان بخورد. من قبلاً هم اعلام کرده‌ام که بیش از ۹۰ درصد اعضای کانون کارگردانان خانه تئاتر در طول سال حتی یک اجرا هم نصیبشان نمی‌شود چون یا تماشاخانه‌های خصوصی گران است و یا تماشاخانه‌های دولتی دچار باندبازی شده‌اند که این مساله یکی از معضلاتی بود که باید در هیأت مدیره به آن پرداخت می‌شد که هیچگاه این اتفاق نیفتاد.

رابطه جای ضابطه را گرفته بود

این مدرس تئاتر تصریح کرد: در دوره‌های قبل به هر حال حرکت‌هایی انجام می‌شد که حداقل اعضا کمی دلخوش به تغییر امور بودند اما در این دوره این اتفاق رخ نمی‌داد. مورد بعدی که باعث بروز مشکلات در این دوره شده بود از نظر من حاکم بودن رابطه به جای ضابطه در خیلی از فعالیت‌های هیأت مدیره بود. به عنوان نمونه وقتی قرار است نشست آسیب شناسی جشنواره تئاتر فجر را برگزار کنیم طبیعتاً باید کسانی به این نشست دعوت شوند که معضلات را مطرح کنند تا این آسیب شناسی جواب دهد اما زمانی که کسانی برای حضور در این نشست انتخاب می‌شوند که همسو با مدیرانی هستند که جشنواره را برگزار کردند، معلوم است هیچ اتفاقی نمی‌افتد. حتی زمان برگزاری این نشست هم ساعت یک بعد از ظهر انتخاب می‌شود که بیشتر به نظر می‌رسد برگزاری چنین نشستی برای از سر باز کردن خواهد بود.

وقتی که قرار نیست هیچ تغییری در روند کاری ما ایجاد و منظر جدیدی باز شود پس بهتر بود که این هیأت مدیره منحل شود و کسانی بر سر کار بیایند که حرف تازه ای برای گفتن داشته باشند موسوی درباره دیگر مشکلاتی که در کانون کارگردان وجود داشت، بیان کرد: مساله بعدی برگزاری کلاس‌های آموزشی از طرف کانون کارگردانان است که باز هم کسانی برای آموزش در این دوره‌ها دعوت شدند که هیچ حرفی برای گفتن نداشتند. از دیگر موارد مطرح شده این بود که مثلاً قرار است از یک کارگردان برگزیده در جشن کانون کارگردانان تجلیل شود. کارگردانی باید به عنوان فرد برتر شناخته شود که در طول سال از همه نظر از بقیه جلو باشد اما وقتی این ویژگی در وی وجود ندارد این علامت سوال به وجود می‌اید که این قدردانی برای چیست؟

وی تأکید کرد: پس وقتی رابطه جای ضابطه را می‌گیرد باعث از بین رفتن اعتماد اعضا می‌شود. کلاً کار هیأت مدیره کانون کارگردانان، تبریک گفتن به فلان مسئول برای انتخابشان در یک سمت شده بود که از اهداف اولیه ما فاصله زیادی داشت.

موسوی یادآور شد: مطالبی را که در این مصاحبه بیان کردم بارها و بارها در جلسات مختلف هیأت مدیره مطرح کردم و حتی باعث شد که در یکی دو جلسه هیأت مدیره حضور پیدا نکنم. وقتی که قرار نیست هیچ تغییری در روند کاری ما ایجاد و منظر جدیدی باز شود پس بهتر بود که این هیأت مدیره منحل شود و کسانی بر سر کار بیایند که حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشند.

انجمن کارگردانان باید لیدر دیگر انجمن‌های تئاتر باشد

این کارگردان تئاتر در پاسخ به این پرسش که آیا در انتخابات بعدی شرکت می‌کند یا خیر، گفت: من قطعاً در انتخابات بعدی شرکت خواهم کرد و اینگونه نیست که چون خودم از افرادی بودم که درخواست انحلال داشتم در دور بعدی شرکت نکنم اما از کسانی که قرار است رأی بدهند خواهش می‌کنم که مواردی را که ذکر کردم مدنظر داشته باشند. معتقدم انجمن کارگردانان خانه تئاتر باید لیدر تمام انجمن‌های دیگر خانه تئاتر باشد چون همانطور که اگر یک کارگردان نباشد یک تئاتر شکل نمی‌گیرد اگر کانون کارگردان هم پیشرو نباشد بقیه انجمن‌ها هم از او تبعیت می‌کنند و اتفاق تازه‌ای شکل نمی‌گیرد.

وی در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: در نهایت ما به این نتیجه رسیدیم که یک انتخابات زودرس در ۱۵ تیرماه برگزار کنیم تا افرادی که با یکدیگر همسو هستند در کنار هم قرار گیرند. اگر کانون کارگردانان بخواهد همچنان در سایه حرکت کند من دیگر ادامه نخواهم داد و اگر هم انتخاب شوم انصراف خواهم داد اما اگر ببینم افرادی که جسارت دارند و علاقه‌مند به تغییر هستند در هیأت مدیره جدید حضور دارند در صورت انتخاب به خاطر سابقه چند ساله‌ام به حضور در هیأت مدیره کانون کارگردانان ادامه خواهم داد. کانون کارگردانان خانه تئاتر احتیاج به یک خون تازه دارد تا از این رخوت به در آید.