به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شبکه چهار سیما، محمدرضا رضایی کارشناس فناوری فضایی در «میز فناوری» برنامه تلویزیونی«چرخ» درباره لباس‌های فضایی جدیدی که هفته گذشته توسط ناسا رونمایی شد، گفت: ناسا از دو لباس فضایی جدید رونمایی کرده است؛ یک لباس برای راهپیمایی در ماه و یک لباس هم برای سفر به ماه و مریخ که در حین سفر می‌پوشند و به لباس فشار معروف هستند. وقتی فضانورد به فضا پرتاب می‌شود و از فضا به زمین برمی‌گردد، این لباس به فضانورد کمک می‌کند از فشاری که به بدنش وارد می‌شود، محافظت کند. در واقع این لباس از هر آنچه که هنگام پرتاب و بازگشت فضانوردان را مورد خطر قرار می‌دهد، مراقبت می‌کند.
از آپولو تا آرتمیس
این کارشناس فناوری فضایی به تفاوت نسل‌های مختلف لباس‌های فضایی و جزییات دیگری از لباس‌های پروژه «آرتمیس» پرداخت و گفت: لباس‌های فضایی طی سال‌های گذشته بیشتر در ملاحظات ایمنی ارتقا پیدا کرده‌اند. وقتی لباس‌های نسل جدید را با لباس‌های نسل قدیم مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که سیستم‌هایی که ایمنی جان فضانورد را تامین می‌کنند، خیلی قوی‌تر و بهتر شده‌اند.
وی افزود: به‌طور مثال فضانوردان آپولو خبر داده بودند که راه رفتن روی سطح ماه با آن لباس‌های قدیمی سختی‌هایی داشته و مثلا هنگام خم شدن دچار مشکل بودند یا خاک وارد لباس آنها می‌شده و حالا این مشکلات اصلاح شده است. لباس های جدید فضانوردان سیستم پشتیبانی حیات اضافه هم دارد تا در شرایط اضطراری بتوانند از آن استفاده کنند.
رضایی گفت: به‌طور کلی لباس‌های راهپیمایی برای وقتی است که فضانورد از فضاپیما خارج می‌شود؛ چه وقتی که در سطح سیارات قرار بگیرد و چه در فضای آزاد کیهانی. مهم‌ترین نکته بعد از ایمنی این است که فضانورد وقتی لباسش را می‌پوشد، احساس راحتی داشته باشد و بتواند راحت با آن کار کند. مثلا دستکشی که فضانوردها می‌پوشند، آن‌قدر ضخامت دارد که وقتی می‌خواهند یک پیچ را ببندند، به زحمت در فضا می‌توانند این کار را انجام بدهد.
لباس‌های آمریکایی سنگین است و روسی‌ها سبک
این کارشناس با بیان اینکه لباس‌های راهپیمایی فضایی نسل جدید در سطح زمین جرمی بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم دارد، در مورد تفاوت‌های لباس‌های فضایی آمریکایی و روسی گفت: وقتی یک فضانورد می‌خواهد لباس‌های فضایی آمریکایی را بپوشد، حتما یک نفر باید به او کمک کند، چون انعطاف‌پذیری کمتری دارد. ولی لباس‌هایی که روسها استفاده می‌کنند را یک‌نفره هم می‌توان پوشید.
وی گفت: چون اصل برنامه روسها این بود که زمانی که می‌خواهند به ماه سفر کنند، یک نفر در سطح ماه فرود بیاید. پس آن فضانورد باید به تنهایی بتواند این لباس را بپوشد. درباره اندازه لباس‌ها هم باید گفت که قالب کلی لباس‌ها یکسان است ولی برای هم‌سایز شدن با فضانوردان، لایه‌های داخلی را اندازه می‌کنند.
رضایی ادامه داد: فضانوردانی که قد بلندی دارند، لباس‌های بهینه‌تری می‌پوشند. مثلا برای یکی از فضانوردان شاتل که یک متر و ۹۰ سانتی‌متر قد داشت، لباس اختصاصی طراحی کردند. معمولا لباس‌ها با اندازه آزاد هستند. هر فضانورد با لباس خودش به فضا می‌رود و با لباس خودش برمی‌گردد. اما در راهپیمایی فضایی این‌طوری نیست. در راهپیمایی‌ها دو سه لباس وجود دارد؛ لباس‌ها را می‌پوشند، ماموریت را انجام می‌دهند و برمی‌گردند. فضانوردهایی که در ایستگاه بین‌المللی هستند، هم استفاده از لباس‌های فضایی آمریکایی را آموزش می‌بینند و هم استفاده از لباس‌های روسی را.
یک ساعت راهپیمایی فضایی، چهار ساعت کار سخت
این کارشناس فناوری فضایی درباره لباس‌های راهپیمایی فضایی گفت: این لباس معمولا برای ۸ ساعت هوا دارد اما در راهپیمایی‌های فضایی سعی می‌کنند برنامه را ۶ ساعته در نظر بگیرند. فضانورد وقتی وارد فضای آزاد کیهانی می‌شود، عملا فشار جو وجود ندارد. اگر لباس راهپیمایی تن فضانورد نباشد، بلافاصله بدنش متلاشی می‌شود. این لباس تامین فشار را انجام و جان فضانورد را نجات می‌دهد.
وی ادامه داد: این لباس‌ها اکسیژن را هم تامین می‌کنند. تشعشعات خطرناک کیهانی و خورشیدی در فضا می‌تواند بدن فضانوردان را در کسری از ثانیه نابود کند که این لباس از ورود این تشعشعات و برخورد آنها به بدن فضانورد جلوگیری می‌کند. فضانورد در هنگام راهپیمایی فضایی خیلی عرق می‌کند. به خاطر همین یک‌سری لایه‌های جذبی وجود دارد که این عرق‌ها و رطوبت بدن را جذب می‌کند. داخل کلاه هم لوله‌ای از کوله‌پشتی وجود دارد که برای خوردن غذا و آب از آن استفاده می‌شود.
رضایی گفت: هر یک ساعت راهپیمایی فضایی معادل چهار ساعت کار سخت روی زمین است.
به گفته وی، حدود ۶۰ سال است که سفرهای فضایی آغاز شده است اما در مقایسه با تمدن انسانی، مثل دورانی است که انسان تازه از غار بیرون آمده! در نتیجه فضا هنوز برای بشر یک ناکجاآباد است و خیلی آن را نمی‌شناسد. به همین خاطر هنوز در ابتدای این فناوری هستیم و قطعا در ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال آینده، تکنولوژی این روزها را قبول نخواهیم داشت.
نظر شما