درخواست تغییر سیاست حمایتی برای «موتور جستجوی بومی»

به گزارش خبرنگار مهر، در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات ( مصوب شورای عالی فضای مجازی - دی ماه ۹۲ ) به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، ارائه ۴ دسته خدمت مورد تاکید قرار گرفته که وزارت ارتباطات مکلف به اجرا و راهبری این خدمات است.

یکی از این دسته خدمات شامل خدمات پایه کاربردی می شود که با عناوینی چون موتور جستجوگر بومی، ایمیل ملی، پیام رسان های بومی، خدمات ابری و دیتا سنتر دیده شده است.

البته پروژه «موتور جستجوی بومی» سابقه ای بیش از این دارد و اولین بار در سال ۸۹ از سوی وزیر وقت ارتباطات مطرح و در سال ۹۰ نیز نخستین اقدامات روی آن صورت گرفت اما با پایان یافتن دولت دهم، این پروژه در نیمه راه رها شد و سرنوشت مشخصی پیدا نکرد.

وضعیت نامشخص جویشگر بومی

پس از آن، این پروژه با نام «جویشگر بومی» در ابعاد بزرگتری در دولت یازدهم و با اختصاص بودجه ای نزدیک به ۱۷۰ میلیارد تومان کار خود را آغاز کرد و در ادامه راه وزیر ارتباطات وقت، ۳ پروژه مربوط به موتور جستجوی بومی شامل یوز، گرگر و پارسی جو را رونمایی کرد. البته پس از رونمایی اولیه از این طرح ها، موتور جستجوی پارسی جو نیز چندین بار از سوی وزارت ارتباطات با عناوین مختلفی به بهره برداری رسید.

در نهایت اینکه پروژه جویشگر بومی که سالها در مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان یک پروژه راهبردی درحال تکمیل بود، از سال گذشته و در دولت دوازدهم با اتمام فاز نخست، از حوزه مسئولیت پژوهشگاه ICT خارج و به سازمان فناوری اطلاعات واگذار شد و هم اکنون نیز وضعیت این پروژه نامشخص به نظر می رسد.

شواهد نشان می دهد که با وجود سیاستگذاری مرکز ملی فضای مجازی و حمایت‌ وزارت ارتباطات از این پروژه، جویشگر بومی به معنای واقعی نتوانسته در این بازار موفق عمل کند و موتورهای جستجوی بومی مرتبط با این پروژه، نتوانسته اند سرمایه کلانی که در اختیارشان قرار گرفته را به نحو درستی خرج کنند. از سوی دیگر بسیاری از کاربران اینترنت حتی اطلاعی از فعالیت این موتورهای جستجو ندارند.

برای مثال آخرین تحقیقات انجام شده از سوی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد جویشگر پارسی جو که مربوط به تیرماه سال ۹۷ می شود؛ نشان می دهد که این موتور جستجو رتبه دوم استفاده را بعد از گوگل در ایران دارد؛ اما با این حال نسبت استفاده از این موتور جستجوی بومی به گوگل، یک به ۱۰۰ است و رتبه این موتور جستجو ۲۸ هزار در الکسا است.

نمونه های موفق موتورهای جستجو در دنیا

بسیاری از منتقدان پروژه جویشگر بومی باور دارند که با حضور موتورجستجویی همچون گوگل، هیچ پروژه ای در این حوزه نمی تواند در زمینه تجاری سازی و کسب درآمد موفق شود و بر همین اساس سرمایه گذاری روی آن یک شکست به تمام معنا محسوب می شود.

اما از سوی دیگر از آنجایی که موتورهای جستجو هم اکنون از اهمیت بسیاری در فضای وب برخوردار هستند، این سرویس ها ابزاری ایده آل برای هدایت جریان ترافیک هر کشوری به شمار می روند و قادر به جمع آوری اطلاعات ارزشمندی هستند.

به همین دلیل نیز کشورهای بسیاری به این موضوع پی برده و تلاش کرده اند تا چنین جریان کلیدی را خود در دست گیرند. از این رو شاهد ایجاد نمونه های موفق موتورهای جستجو در کشورهایی مانند روسیه (یاندکس)، کره جنوبی (ناور) و چین (بایدو) هستیم.

خواسته وزارت ارتباطات: راهبری صفر تا صد پروژه جویشگر بومی

در این راستا امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد آخرین وضعیت پروژه جستجوگر بومی که هم اکنون به سازمان فناوری اطلاعات سپرده شده است، توضیح داد.

وی گفت: برای پیشبرد این پروژه، ما یک برنامه جامع داریم اما اجرای این برنامه مستلزم آن است که راهبری صفر تا صد آن را به ما واگذار کنند.

ناظمی با بیان اینکه خواسته ما این است که کل ابعاد این پروژه را به ما واگذار کنند و کسی در این موضوع دخالت نکند، افزود: ما قصد نداریم پروژه موتورجستجوی بومی را از ابتدا آغاز کنیم اما همانطور که پروژه هایی مانند نقشه و مسیریاب بومی را بدون مشکل جلو بردیم و هم اکنون تعداد نصب آنها از اپلیکیشنی مانند ویز هم بیشتر است، در صورتی که این پروژه را به صورت کامل به ما واگذار کنند می توانیم برای سرانجام آن تضمین دهیم.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با تاکید براینکه می‌خواهیم از پروژه موتور جستجوی بومی به صورت ۱۰۰ درصد حمایت کنیم، خاطرنشان کرد: این موضوع مستلزم این است که به ما اجازه دهند خودمان تشخیص دهیم که از چه اپلیکیشنی حمایت کنیم؛ نه اینکه به ما بگویند از فلان طرح و شرکت حمایت کنید.

ناظمی با بیان اینکه این خواسته را به دوستان منعکس کرده ایم، افزود: نباید اجازه داد دوباره ماجرای پیام رسانهای بومی پیش بیاید. اینکه بگویند برای مثال فقط از این ۳ پیام رسان حمایت کنید، شیوه مناسبی نیست. چرا که ممکن است کسب و کار مربوطه نخواهد مورد حمایت قرار گیرد و یا اینکه مردم به آن اعتماد نداشته باشند.

وی گفت: اینکه توقع داشته باشیم با حمایت از یک کسب وکار، مردم هم به آن باید اعتماد کنند، شیوه و روش درستی نیست. براین اساس درخواست ما این است که صفر تا صد پروژه موتورجستجوی بومی را به ما بسپارند تا بتوانیم به یک پروژه موفق در این راستا برسیم.

به گزارش مهر، راه اندازی جویشگر بومی از جمله حوزه های مادر در صنعت IT هر کشوری به حساب می آیند و سرمایه گذاری روی آن ها می تواند مباحث ارزشمندی همچون بیگ دیتا (Big Data)، یادگیری ماشینی و کلان داده را تقویت کند و در نهایت پیشرفت کلی صنعت IT کشور را درپی داشته باشد.