" فرهنگ آثار " ایرانی اسلامی از امیرارسلان تا آزاده خانم

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین مجلد از مجموعه جدید فرهنگ آثار ایرانی و اسلامی شامل معرفی آثار مکتوب از روزگار کهن تا عصر حاضر در 500 صفحه ، شمارگان 2000 نسخه در قطع رحلی و جلد سخت از سوی انتشارات سروش وارد پیشخوان کتابفروشی ها شده است.

فرهنگ آثار ایرانی - اسلامی در واقع مکمل فرهنگ آثار شش جلدی مذکور است . نخستین مجلد از این فرهنگ حاوی مدخل های حروف آ تا پ است . هیات علمی این فرهنگ تحت نظر سید علی آل داوود ، احمد سمیعی و رضا سید حسینی فعالیت می کنند.

مجموعه شش جلدی فرهنگ آثار که در سال 1384 در موسسه سروش منتشر شد عمدتا دستاورد معنوی مکتوب غرب طی قرون متمادی را به جامعه فارسی زبانان معرفی می کند.

این کتاب در واقع ترجمه ای است از کتابی به زبان فرانسه با عنوان "Dictionnarie des oeuvres" که متاسفانه درآن به آثار ایرانی و اسلامی کم اعتنایی و یا به اعتقاد استاد سید حسینی بی اعتنایی شده است .

از هزاران اثر معتبر در حوزه های مختلف که طی قرون در عرصه پهناور علمی - فرهنگی پدید آمده و برخی از آنها شهرت جهانگیر یافته است تنها شمار اندکی آن هم نه به صورت کیفی و شایسته شناسانده شده است .

برای جبران این نقیصه که در ترجمه فارسی این دانشنامه به مراتب بیشتر خود را نشان می داد تصمیم گرفته شد در کنار آثار ترجمه ای به همان شیوه و سیاق به معرفی آثار مکتوب ایرانی - اسلامی اختصاص داده شود که فرهنگ جدید در راستای این تلاش تدوین و منتشر شده است .

در این فرهنگ بزرگ خواننده می تواند سراغ هر کتابی را که مورد نظرش است پیدا کند؛ از آثار کهن پیش از اسلام مانند اوستا تا کتابهای دوره اسلامی نظیر : الارشاد، تا کتابهای متاخرتر فارسی و عربی؛ و از آنجا تا دیگر آثار داستانی مانند : امیر ارسلان ، اشعار دهخدا ، آداب الاصلاه ، آزاده خانم و نویسنده اش، از کوچه رندان و بسیاری از آثار بزرگ ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی و اسلامی در این کتاب یافت می شود.

دایره نویسندگان این فرهنگ نیز بسیار وسیع است و نام کسانی مانند روانه بیات ، علینقی منزوی ، ع روحبخشان ، جواد نیسانی ، صادق سجادی، محمد علی سپانلو ، اصغر دادبه، بهاء الدین خرمشاهی ، محمد حقوقی ، سید علی آل داوود ، نصر الله پور جوادی و بسیاری دیگر از نویسندگان ، اهل قلم و شاعران ایرانی را می توان یافت که مقاله ای برای این کتاب تالیف کرده اند .

یکی از نکات قابل توجه در مورد فرهنگ آثار ایرانی - اسلامی این است که نقطه آغاز آثار معرفی شده در این فرهنگ مشخص است اما حد زمانی برای معرفی کتابهای موجود در این مجموعه مشخص نشده است . مثلا چاپ دوم از کتاب " کتاب آزاده خانم و نویسنده اش با عنوان فرعی " آشویتس خصوصی دکتر شریفی " که در سال 1376 از سوی دکتر رضا براهنی تالیف شده و نیز برخی از آثار که در سالهای اخیر به چاپ رسیده نیز در این مجموعه معرفی شده است .

کامران فانی کتابشناس برجسته که از ابتدا در جریان تدوین این مجموعه بوده در این خصوص به مهر گفت : در متن خارجی فرهنگ آثار هیچ محدوده پایانی برای کتاب مشخص نشده بود و ویراستاران هر کتابی را که در جریان تدوین متن کتاب به چاپ می رسید به این مجموعه می افزودند. مثلا اگر سارتر در سال 1966 کتابی را به چاپ می رساند همزمان با چاپ مجموعه به آن افزوده می شد.

وی افزود : در مجموعه فرهنگ آثار غربی محدوده زمانی برای پایان آثاری که قرار است معرفی شود مشخص نشده است و در فرهنگ آثار ایرانی - اسلامی هم اینطور است که به نظر من بهتر بود نقطه پایانی برای آن تعیین می شد. به گمانم اکنون نیز در فرهنگ آثار غربی به تشخیص سر ویراستار هر کتاب چاپ اول جدیدی به این مجموعه افزوده شود.