خبرگزاری مهر -گروه هنر-عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۲۹ خرداد می‌توانید با چهل و دومین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ محمد علی کشاورز
محمدعلی کشاورز فعالیت حرفه‌ای خود را از صحنه تئاتر آغاز کرد و با تله تئاتر، نمایش و همچنین همکاری با کارگردانان مطرح سینمای ایران، نقش‌های ماندگاری را حلق کرد اما خاطره جمعی مخاطبان امروز از او، بیشتر به‌واسطه تجربه‌های تلویزیونی‌اش شکل گرفته است.
این بازیگر توانمند و حرفه‌ای کشور این هفته پس از تحمل یک دوره بیماری دار فانی را وداع گفت و میدان هنر را از وجود خود محروم کرد. در این مدت هنرمندان بسیاری که با او همکاری داشتند یا نداشتند برایش قلم زدند و او را با نقش‌های ماندگارش ستایش کردند؛ نقش‌هایی که بخش عمده‌ای از آنها در قاب جادو خلق شده بود.
مردم نیز بیشتر با سریالهای تلویزیونی‌اش خاطره بازی کردند و حتی رسانه‌ها بعد از فراغش تیترهایی برای این بازیگر مشهور و محبوب کشور زدند که با آن کاراکترها در قاب جادو تثبیت شده بود. نقش‌هایی چون «پدرسالار» که شاید حتی به دلیل تصویر شخصیتی که از مردان سنتی در چند دهه پیش ارائه می‌داد تا حدی منفی و تیره هم بود با این حال حضور کشاورز در این نقش و شخصیتی که ایفا کرد باعث شد حتی همین نقش شبه دیکتاتور و مقتدر هم برای بسیاری به ماندگاری ثبت شود و برای وداع از لقب «پدرسالار تلویزیون» استفاده کنند.
پیشنیه کشاورز در تلویزیون به دهه‌ها قبل برمی‌گردد هم با تله تئاتر و هم سریال در قبل و بعد از انقلاب به ایفای نقش پرداخت اما به قول همسر علی حاتمی او هم مثل بسیاری از هنرمندان این سال‌ها با نقش‌هایی که بعد از انقلاب ایفا کرد درخشید. او جزو اولین و پرکارترین چهره‌های صنعت سریال سازی بعد از انقلاب بود که در دهه ۶۰ توانست در دوره‌ای طلایی از سریال سازی به ایفای نقش پردازد.
سریال‌هایی چون «سلطان و شبان» به کارگردانی داریوش فرهنگ و یا «سربداران» محمدعلی نجفی یا «هزار داستان» علی حاتمی و نقش شعبان استخونی در این سریال که شاید کسی نباشد که حتی سکانس‌هایی کوتاه از بازی او در این سریال را ندیده باشد. سریال «گرگ‌ها» به کارگردانی داوود میرباقری نیز از دیگر آثار او در همکاری با کارگردانان مطرح این روزهای تلویزیون است و همچنین «پدر سالار» که به دهه ۷۰ می‌رسد.
می‌توان گفت کشاورز در سال‌هایی که تلویزیون و عرصه سریال‌سازی در حال شکل‌گیری بود و مدیران صداوسیما در حال تثبیت این سازمان با هویت و جایگاه منحصر به فرد در حوزه سریال بودند، نقش ویژه‌ای در این دستاورد و اعتبار داشت؛ دستاوردی که باعث شد تلویزیون دوره‌ای طلایی را در سریال‌سازی سپری کند و همچنان نگاه بسیاری به این دوره با حسرت و البته افتخار باشد.
با این حال طی سال‌های اخیر که کشاورز بیشتر در خانه و در حال استراحت بود کمتر مدیران تلویزیون از او یاد و عیادتی کردند و شاید تنها سالی یکی دو بار در برنامه‌های تلویزیونی حضور پیدا کرد و از او یاد شد.
مدیران تلویزیون شاید بیشترین کسانی بودند که می‌توانستند در عقبه تلویزیونی این بازیگر او را مورد تجلیل و تکریم قرار دهند. با این حال گویی این مدیران بیشتر و راحت‌تر او را به فراموشی سپردند. مصداق مهم این فراموشی هم به آئین تشییع کشاورز برمی‌گردد که با وجود برگزاری در بهشت زهرا (س) و سپری کردن پروتکل‌های معمول در شرایط فعلی کرونایی باز هم از تمام عرصه‌های مدیریتی در حوزه تئاتر و سینما نمایندگان و مدیران ارشد حضور داشتند و جای خالی مدیران تلویزیون در بدرقه این ستاره قاب جادویی به شدت احساس شد.
مدیران تلویزیون البته معمولاً عادت به حضور در مراسم تشییع هنرمندان ندارند و سابقه تاریخی تشییع هنرمندان نشان می‌دهد که نبودشان در تکریم ستاره‌هایی که بارها برای تلویزیون اعتبار کسب کرده‌اند یک روال معمول است نه یک استثنا!
حاشیه هفته؛ جدایی یک مجری بازیگر دیگر از اجرا
کامبیز دیرباز سال گذشته با اجرای مسابقه «دست فرمون» در تلویزیون دیده شد مسابقه‌ای که در حوزه اتومبیلرانی بود و به دلیل آنچه گفته شده بود علاقه و اشراف دیرباز به موتور و سرعت اجرای این مسابقه را به عهده گرفت. او این هفته در گفتگویی اعلام کرد که نتوانسته است برای فصل جدید این مسابقه با تهیه‌کننده به توافق مالی برسد و به همین دلیل دیگر قرار نیست مجری این مسابقه باشد.
چندی پیش نیز فصل جدید «اعجوبه‌ها» در حالی روی آنتن رفت که مجری این مسابقه نیز تغییر کرده بود. «اعجوبه‌ها» با اجرای مهران غفوریان کارش را آغاز کرد و در فصل جدید نادر سلیمانی اجرای این مسابقه را بر عهده گرفته است.
این هنرمندان در حالی اجرای این مسابقات را بر عهده گرفته بودند که تلویزیون در نظر داشت این مسابقات را به برندهای اصلی خود بدل کند و با توجیه برندسازی و جلب مخاطب سراغ این هنرمندان رفت و حالا اصلی‌ترین عنصر شناسنامه‌ای این برندها یعنی مجری اصلی، تغییر پیدا کرده است.
گاهی برای جلب نظر مخاطب به یک برنامه ابتدا از هنرمندان و ستاره‌ها استفاده می‌شود و بعد از مجریان تلویزیون و یا چهره‌های جدیدتر استفاده می‌کنند تا هم برند برنامه حفظ شود و هم در نبود او چهره‌های جدیدتری معرفی شوند با این حال سابقه برخی از برنامه‌ها نشان داده است که تغییر صرف یک مجری بازیگر که با بازیگر دیگری در جایگاه پایین‌تری هم همراه شده است به رویکرد برنامه برای برندسازی آن توجهی نشان نداده است.
تغییر دیرباز هم اگر بتواند با جایگزین مناسبی همراه شود فرصتی خواهد بود تا برند برنامه حفظ شود در غیر این صورت هزینه‌ای است که برنامه برای آوردن یک بازیگر و حالا رفتن او صرف کرده است. هرچند اشاره به یک نکته هم لازم است که بازیگران و هنرمندان در چند سال اخیر دستمزدهای بالایی برای اجرا دریافت کرده‌اند که باعث شده است توقعاتی بیش از حد استاندارد برایشان ایجاد شود و اگر قرار است حضورشان در اجرا به این توقع دامن بزند ارجح بر همین است که تلویزیون پروتکل‌های مالی را اصل و اساس قرار دهد تا حفظ یک مجری بازیگر.
اتفاق هفته؛ توقف صدور مجوز ساخت سریالهای خانگی
روابط عمومی سازمان سینمایی این هفته مصاحبه‌ای را به نقل از بهمن حبشی مدیرکل دفتر نظارت بر تولید فیلم برای رسانه‌ها ارسال کرد که خبری عجیب و غیرمنتظره بود. حبشی در این مصاحبه گفته بود «تعداد مجوزهای صادره و سریالهای در حال تولید و آماده توزیع برایش نمایش خانگی بیشتر از نیاز و ظرفیت بازار است و تا نمایش چند سریال آماده توزیع و ایجاد تعادل میان زنجیره صدور مجوز تا توزیع لازم است چند ماهی از صدور مجوز جدید خودداری شود.»
حبشی دلیل این اقدام عجیب را هم به سریال‌سوزی نسبت داده بود و مقایسه کرده بود که این پدیده مثل فیلم سوزی خواهد بود. این در حالی است که اکران فیلم در سالن سینمایی و توزیع سریال در فضای اینترنتی و یا شبکه نمایش خانگی دو مقوله بسیار متفاوت است و اساساً مخاطب در این فضا بیشتر به دنبال دسترسی و امکان بیشتر برای انتخاب‌های متعدد است یعنی باید امکان ساخت سریالهای متنوع و مختلف وجود داشته باشد تا مخاطب هم بتواند در سبد فرهنگی خود مطابق با سلیقه شخصی‌اش محصولی را خریداری کند.
اساساً هم مخاطب سراغ شبکه نمایش خانگی می‌آید تا بتواند به تماشای آنچه دلخواهش است دست پیدا کند نه اینکه مثل تلویزیون از میان چند سریال محدود به اجبار بیننده یکی شود!
به ویژه اگر دلیل اصلی این اقدام به واقع سریال سوزی باشد خود تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار بیشتر از این بابت باید نگران باشند و برای آن تدبیر کنند و نیازی به ورود اینگونه دولت به یک چرخه کاملاً اقتصادی و مبتنی‌بر سودوزیان نبود!
شبکه نمایش خانگی اساساً ظرفیت قابل اشباعی ندارد و تجربه هم نشان داده است از میان چند سریالی که هر چند ماه در این شبکه توزیع می‌شود تنها یک یا دو سریال بیشتر مورد پسند مخاطب قرار گرفته است و یا صرفاً یک اثر از ساختارهای محتوایی و تکنیکی لازم برخوردار بوده است.
بنابراین در شرایط فعلی که اتفاقاً بازار سریالهای خانگی چندان هم داغ و شلوغ نیست چنین تصمیمی هم عجیب است و هم نمی‌تواند مصداقی برای سریال سوزی باشد. از طرف دیگر چنین تصمیمی بیشتر شائبه ایجاد انحصار برای دیگر محصولات را ایجاد می‌کند که شاید برای حمایت از توزیع یک محصول خاص چنین تدبیری اندیشیده شده است. غیر از اینها نفس دخالت دولت در زمینی که بیشتر با فرایندهای خصوصی سازی جلو می‌رود نیز اشتباه است.
البته بعد از خبر مذکور تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌هایی هم از طرف برخی رسانه‌ها در فضای غیررسمی مطرح شد که دلایل این اتفاق را نه به سریال سوزی که به دلایل دیگری مرتبط دانسته بودند و هنوز مشخص نیست این تصمیم بر اساس چه منطقی اتخاذ شده است.
سینما در سیما؛ «هفت» زنده نشد؟
جمعه‌ای که گذشت بالاخره اولین قسمت از برنامه سینمایی «هفت» بعد از چند ماه به آنتن شبکه سه سیما رسید. برنامه‌ای که به صورت ضبطی روی آنتن رفت و در اولین قسمت به موضوع بحث برانگیز چند وقت اخیر یعنی اکران اینترنتی و همچنین بازگشایی مجدد سینماها پرداخت. در بخش نقد فیلم‌های سینمایی نیز فیلم «خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا که اولین اثری بود که در فضای اینترنتی اکران شد مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
مباحث مطرح شده در این برنامه سینمایی نه از چالش و نه از حساسیت خاصی برخوردار نبود و به راحتی می‌توانست زنده هم به پخش برسد با این حال «هفت» مثل چند برنامه تولیدی دیگر از سال گذشته از زنده بودن درآمد.
سال گذشته در پی حاشیه‌هایی که برای چند برنامه زنده به وجود آمد و سخنانی که به یک باره روی آنتن مطرح شد ضبطی شدن برخی برنامه‌ها در دستور کار قرار گرفت و ابلاغیه‌ای برای این منظور به دست برنامه سازان رسید.
روندی که با این توجیه که ضرورتی ندارد همه برنامه‌ها زنده باشند به ضبطی کردن آنها اقدام کرد و ایده‌آلش این بود که برنامه‌های ضبطی با کیفیت بالاتری هم ارائه شوند چراکه برنامه ساز وقت و زمان کافی دارد روی آیتم سازی، گرافیک، طراحی و مباحث، بیشتر انرژی صرف کند و زمان دیگر فوریت و محدودیتی برایش ایجاد نمی‌کند.
در حالی که این اتفاق هم عملاً روی خروجی برنامه‌ها رخ نداد ولی برنامه‌های مذکور عملاً از زنده به ضبطی درآمدند. از جمله این برنامه‌ها، سینمایی‌ها بودند که در مقطعی به صورت تولیدی روی آنتن رفتند که بیشتر به جشنواره فیلم فجر محدود می‌شد. بعد از جشنواره فجر «نقد سینما» دوباره به صورت زنده کار خود را از سر گرفت اما «هفت» به عنوان یک برند مهم سینمایی در تلویزیون همچنان ضبطی است و این از اهمیت برنامه خواهد کاست.
پیشنهاد هفته؛ دوربرگردون با عبدالله روا
عبدالله روا چند هفته است که با یک برنامه تازه به شبکه سه آمده است؛ «دوربرگردون» که هر هفته دو قسمت از آن پخش می‌شود و تاکنون ۵ قسمت از این برنامه روی آنتن رفته است. رویکرد این برنامه مثل اغلب برنامه‌ها گفتگومحور است اما سعی دارد از فضای کلیشه‌ای کمی فراتر رود.
این برنامه از آیتم‌هایی برخوردار است و روا در خلال گفتگوها هم سعی می‌کند تصویر حاکم بر یک گفتگوی رسمی و روتین را بر هم زند. مثلاً چندی پیش که علی علیپور بازیکن فوتبال مهمان او بود با یک تغییر موقعیت از او خواست او شعری از حافظ بخواند و خودش در استودیو روپایی بزند. چالشی که ظاهراً کمی هم برای علیپور سخت بود و مخاطب تلاشی از حافظ خوانی او را روی آنتن دید.
این برنامه البته سراغ مهمانانی از حوزه‌های مختلف می‌رود و چندان هم قرار نیست سلبریتی محور یا چهره محور باشد. تم اصلی برنامه هم رانندگی و فرهنگ ترافیک است و با این مجوز شاید خیلی هم تعجب نکنید که در بخشی از برنامه ببینید مجری و مهمان به مسابقه اتومبیلرانی در فضای گیم پرداخته‌اند.
این برنامه هر هفته پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها روی آنتن می‌رود که پنجشنبه‌ها عصر ساعت ۱۹:۳۰ و جمعه‌ها ساعت ۱۳:۳۰ به پخش می‌رسد. امروز هم مخاطبان می‌توانند شاهد حضور یک مترجم ورزشی با عنوان مهمان در این برنامه باشند.
۱۶:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۲۹
نظر شما