حجت‌الاسلام حسن شامی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تبریک اعیاد شعبانیه مخصوصاً میلاد امام حسین (ع) به همه شیعیان و ارادتمندان، به سالروز ولادت امام حسین (ع) و روایات مربوط به ایشان اشاره کرد و گفت: بنا بر نظر مشهور، امام حسین (ع) در روز سوّم شعبان سال چهارم هجری، به دنیا آمد. البته مطابق نقل برخی از مورّخان آن حضرت در سه‌شنبه یا پنج‌شنبه پنجم شعبان سال چهارم هجری به دنیا آمده است و مطابق برخی دیگر از نقل‌ها ولادت اباعبدالله الحسین (ع) در سال سوم هجری روز سوم شعبان بوده است. علّامه مجلسی (ره) پس از نقل این اختلافات معتقد است که مشهورتر آن است که ولادت آن حضرت سوم شعبان است. روایات مربوط به امام (ع) حتی در منابع اهل سنّت بسیار زیاد نقل شده و امام حسین (ع) از حیث نقل در میان روایات، دارای جایگاه بسیار والایی است.
جانشینی پیامبر به امر خداست نه مردم
مدیر مدرسه علمیه امام رضا (ع) افزود: بر اساس قرآن و روایات و احادیث موجود در منابع شیعه و اهل سنّت، امامت یک امر الهی است یعنی امری که به خواست خداست. در روایات تاریخی وارد شده است که رسول خدا (ص) وقتی برای تبلیغ به طایف رفتند، هنگام بازگشت بدون موفقیت رسول الله (ص)، عدّه‌ای از قبیله بنی عامر به حضرت رسول (ص) پیشنهاد کردند که ما شما را علیه مشرکان یاری می‌کنیم به شرط آنکه مقام جانشینی خودتان و امامت امّت بعد از خود را به ما عطا کنی. طبق منابع شیعه و اهل سنّت، رسول خدا (ص) در جواب فرمودند: امر جانشینی به امر خداست و به دست من نیست. بعد از آنکه رسول خدا (ص) وارد مدینه شدند بارها روایاتی با چنین مضمونی را بیان داشتند.
وی ادامه داد: در احادیث متعدد نقل شده است که تعداد جانشینان پیامبر دوازده نفر است، که ۹ امام از نسل حسین بن علی (ع) می‌باشند. در برخی از این احادیث آمده است که آخرین آنها مهدی قائم (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌باشد، چنان که از ابوسعید خدری روایت شده است که گفت: از پیامبر (ص) شنیدم که می‌فرمود: اهل بیت من، مایه امنیت برای اهل زمین‌اند چنان که ستارگان آسمان، مایه امنیت برای اهل آسمان‌اند. از او پرسیدند: امامان پس از تو از اهل بیت تو می‌باشند؟ فرمود: آری، آنان دوازده نفرند، ۹ نفر از آنها از نسل حسین (علیه‌السّلام) می‌باشند، همگی امین و معصوم‌اند.
خبر تولد امام حسین (ع) را جبرئیل به پیامبر (ص) داد
حجت‌الاسلام حسن شامی با بیان اینکه خبر تولّد امام حسین (ع) قبل از میلادشان از سوی جبرئیل به پیامبر اکرم (ص) داده شد، گفت: وقتی این خبر به پیامبر داده شد حضرت رسول (ص) نوید این فرزند پر خیر و برکت را به حضرت فاطمه زهرا (س) دادند و ایشان هم از این خبر خوشحال شدند. برخی خواب‌هایی دیده و برای پیامبر اکرم (ص) نقل کرده بودند، از جمله: امّ فضل همسر عموی پیامبر (ص) خواب دید که تکّه‌ای از بدن رسول خدا (ص) در منزل امّ فضل افتاده است. امّ فضل زمانی که به خدمت رسول خدا (ص) رسید و تعبیرش را از پیامبر پرسید پیامبر اکرم (ص) فرمودند: تعبیرش این است که از ما مولودی به دنیا خواهد آمد و برای مدّت کوتاهی به منزل شما برای شیر خوردن خواهد آمد.
مدیر حوزه علمیه امام رضا (ع) گفت: طبق روایاتی که هم شیعه و هم سنّی بارها نقل کرده‌اند هفت روز پس از تولد حضرت حسین بن علی (ع) ایشان را خدمت رسول خدا (ص) آوردند و پیامبر اکرم (ص) در گوش این مولود مبارک اذان و اقامه خواندند. برای عقیقه آن حضرت، فاطمه زهرا (س) و امام علی (ع) گوسفندی را قربانی کرده و بین ضعفا و فقرای مدینه تقسیم کردند. در روایت وارد شده است که وقتی امام حسین (ع) به دنیا آمدند، از طرف خدا هزار فرشته به پایین آمده و به خدمت رسول خدا (ص) رسیده و به پیامبر تبریک و تهنیت گفتند. رسول خدا (ص) از این موضوع خوشحال شدند و خبر تولد حسین (ع) را پخش کردند.
رفتار اهل بیت (ع) متناسب با عصر و دوران خود
استاد حوزه علمیه با اشاره به تفاوت رفتار اجتماعی و سیاسی اهل بیت (ع) به علت رهبری و مدیریت تحولات عصر معصومین (ع) گفت: ائمه (ع) از لحاظ رفتاری با توجه به اقتضای زمان و مکان و اجتماع رفتار متفاوتی داشتند. امام حسن (ع) در موقعیت خود صلح انجام می‌دهد و امام حسین (ع) به اقتضا زمان قیام می‌کند؛ امام سجاد و سایر ائمه نیز متناسب با عصر و دوران خود فعالیت و حرکت می‌کردند. حرکت امام (ع) طبق امر خداوند متعال در جهت وظایف الهی مشخص شده است و هر زمان هر آنچه اقتضای آن دوران باشد را ائمه معصومین (ع) انجام می‌دهند.
مدیر حوزه علمیه امام رضا (ع) با اشاره به کتاب مقام معظم رهبری در مورد ائمه اطهار علیهم السلام که ائمه (ع) را تشبیه به یک انسان ۲۵۰ ساله می‌فرمایند، افزود: ائمه اطهار (ع) ۲۵۰ سال در دنیا بین مردم مثل یک انسان واحد زندگی و حرکت کردند چرا که همه امامان (ع) کلمه واحد هستند. همانگونه که یک انسان در طول زندگی خود شرایط را می‌سنجد و عمل می‌کند، ائمه (ع) نیز در یک مسیر ۲۵۰ ساله این گونه عمل کردند. ممنوعیت جنگ یا صلح همیشگی نیست بلکه بر اساس زمان و مکان و موقعیت اجتماعی، حرکت مناسب، مدیریت و رهبری می‌شده است؛ گاهی جنگ، گاهی صلح، گاهی شاگرد پروری و گاهی راه اندازی سیستم وکالت اتفاق افتاده است.
وی افزود: قیام اباعبدالله الحسین (ع) همراه با فرهنگ خاص خود همراه بود. هر کدام از ائمه (ع) اگر در موقعیت امام حسین علیه السلام بودند؛ قیام می‌کردند. بلکه هر کدام از امامان (ع) اگر در موقعیت امام دیگر بودن با مدیریت کامل رفتارها، همان عملکرد مناسب بنا بر اقتضائات را انجام می‌دادند.
موقعیت خاص اباعبدالله الحسین (ع) برای احیای دین اسلام
استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه امام حسن (ع) ولیّ و امامِ اباعبدالله الحسین (ع) بود گفت: امام حسین (ع) بعد از زندگی پربار برادر بزرگوارشان در موقعیت و وضعیتی قرار گرفتند که قبلاً وجود نداشت. در زمان امام حسن (ع)، معاویه فریبکار و حیله گر، به کارهای خود، رنگ و بوی شرعی و اسلامی می‌داد. معاویه عملاً اسلام را تحریف نموده بود اما با حفظ ظاهر و آشکار نکردن، موجب شده بود که افکار عمومی به انحرافات او آگاهی نداشته باشند. لذا امام حسن (ع) با لحاظ شرایط اجتماعی و به علت افکار عمومی، مجبور به صلح با معاویه شدند.
وی افزود: اگر حضرت مجتبی (ع) جنگ می‌کرد و به شهادت می‌رسید، افکار عمومیِ آن زمان، امام حسن را به خاطر اختلاف و کشمکش بر سر قدرت محکوم می‌کردند و قیام حضرت، قیام حق علیه باطل محسوب نمی‌شد. اما در دوره امامتِ امام حسین علیه السلام شخصی سر کار آمد که هیچ ابایی در زیر پا نهادن دستورات اسلام نداشت و حتی در ظاهر نیز اسلام را تحریف می‌کرد و دربار او محل انجام کارهای خلاف شرع شده بود. همین رفتار او باعث شد که افکار عمومی به این قطعیت برسد که یزید تحت لوای اسلام نیست و لذا قیام اباعبدالله الحسین علیه السلام با همراهی افکار عمومی یک قیام فرهنگ‌ساز بود.
حجت‌الاسلام شامی با اشاره به فرهنگ مبارزه با ظلم در قیام سید الشهدا (ع) افزود: حضرت سیدالشهدا (ع) در راستای فرهنگ سازی و ایجاد فرهنگ مناسب برای قیام، از ابتدای حرکت خود در همه منزل‌ها خطبه ایراد کردند و روشنگری نمودند.
قضیه عاشورا یک واقعه‌ی زنده و جاری در تمام زمان‌ها
استاد حوزه علمیه با تبیین زندگی امام حسین (ع) در راستای کادرسازی برای قیام عاشورا و لزوم الگوبرداری امروز ما در راستای تمدن نوین اسلامی گفت: قضیه عاشورا یک واقعه‌ی زنده و جاری در تمام زمان‌ها است. عاشورا، فرهنگ متعالی تعالیم اسلامی است که در تمام زمان‌ها و مکان‌ها جاری است. این فرهنگ الگوی زندگی ما می‌باشد.
وی افزود: الگوی عاشورا فقط الگوی جنگ نمی‌باشد؛ چون حضرت سیدالشهدا (ع) برای جنگ و قتال حرکت نکردند؛ بلکه قیام اباعبدالله الحسین (ع) برای امر به معروف و نهی از منکر بود. لزوماً این نبود که قیام منجر به جنگ شود بلکه هر فاسد و ظالمی که ضد اسلام حرکت می‌کرد و موجب تحریف اسلام می‌شد، حضرت در مقابل آن فساد و تحریف، قیام می‌کردند.
مدیر حوزه علمیه امام رضا (ع) با اشاره به لزوم استفاده از فرهنگ عاشورایی در راستای تمدن نوین اسلامی و آشنایی با فلسفه قیام امام حسین علیه السلام گفت: باید اهداف قیام حضرت را بشناسیم و اینکه آیا به آن اهداف رسیده شد یا نه، نیز مورد مطالعه عمیق قرار بگیرد. فرهنگ عاشورا در تمام زمان‌ها و مکان‌ها قابل استفاده است. شیعیان در عصر حاکمان ظالم چطور عمل کردند؟ با احتساب اقتضا زمان و مکان، همان طور که امام حسین علیه السلام عمل کرد، رفتار نمودند. لذا برای الگو بودن این قیام، باید درس‌ها و عبرت‌های عاشورا و قیام حضرت مورد بررسی قرار گیرد و با علم به عصر و دوران خود از آن استفاده کنیم.
لزوم الگوگیری از حضرت زهرا (س) در تربیت فرزندان
حجت‌الاسلام حسن شامی با اشاره به نقش زنان در تمدن نوین اسلامی و تربیت صحیح مادران گفت: ما درباره تربیت امام حسن و امام حسین، حضرت زینب و ام‌کلثوم نیاز به مطالعه و معرفی الگوی رفتاری حضرت زهرا (س) در تربیت فرزندان هستیم. تربیت صحیح مادران نسبت به فرزندان آنها با توجه به رفتار حضرت زهرا سلام الله علیها با امام حسین در زمان نوزاد بودن حضرت، همچنین در دوران‌های مختلف کودکی و نوجوانی چطور رفتار می‌شده است، بسیار مهم و حائز اهمیت است؛ تمام این رفتارها آثار تربیتی دارد.
وی افزود: امام حسین (ع) با اینکه معصوم است اما حرکات و رفتار حضرت زهرا (س) در خانواده و تربیت فرزندان برای الگوسازی در فرهنگ و تمدن نوین اسلامی نیز باید مورد استفاده و ترویج و پیاده سازی قرار بگیرد تا ان شاء الله فرزندانی در جامعه شیعه تربیت شوند که ادامه دهنده راه ائمه معصومین علیهم السلام باشند و شیعیان در این تربیت به حدی شکوفا شوند که زمینه ساز قیام منجی عالم بشریت و همراه با آن امام معصوم باشند.
نظر شما