روشنفکری مذهبی نیازمند دارالتقریب است

به گزارش خبرنگار مهر، در دومین همایش دین و مدرنیته با عنوان "آسیب شناسی روشنفکری دینی" رضا علیجانی به ایراد سخن پرداخت.

وی در آغاز سخنانش با اشاره به این نکته که روشنفکری مذهبی خانواده‌ای بزرگ با سطوح متفاوت و صاحبان فراوان، مروجان، پیروان و دنباله‌روندگان فراوان است گفت: این خانواده امروز جریانی گوشت و پوست‌دار است که با اندیشمندانی چون مهندس نخشب، علی شریعتی، اقبال لاهوری، مهندس بازرگان و پیمان آغاز به کار کرد و امروز طرفدارانی چون: سروش، ملکیان، آغاجری، کدیور و مجتهد شبستری از آن دفاع می‌کنند. 

وی افزود: این اندیشمندان از طرف متفکران سنتی متهم به انحراف و بدعت در دین می شوند و از سوی دیگر از طرف روشنفکران مدرن به گزینشی برخورد کردن با دین و اندیشه التقاطی متهم هستند. 

علیجانی در بخش دیگر سخنانش با اشاره به رویکردهای قدیمی‌تر این جریان در پاسخ به مسئله دین و مدرنیته گفت : جریانهای قدیمی‌تر برخی به دنبال احیاء گری دین بودند و عده ای نیز با تاکید بر بازخوانی دینی به قرائت جدید و تاویل نو از اندیشه دین سفارش می کردند. اما امروز به نظر می‌رسد باید به بازسازی پرداخت و نوعی برخورد شالوده شکنانه را با متونی که در ساختار تاریخی شکل گرفته است در پیش گرفت و به بازسازی روح پیام ایشان در شاکله‌های جدید اهتمام ورزید. 

علیجانی همچنین افزود: روشنفکری مذهبی به طور عام نیازمند دارالتقریب است یعنی بر خلاف قدیم که دارالتقریبی میان ادیان احتیاج بود امروز نیازمند تقرب میان گرایشهای درون یک دین هستیم همچنین روشنفکری دینی باید با تاکید بر اشتراک خود در مسائلی چون دموکراسی با جریان روشنفکری به طور عام به اشتراک مساعی بپردازد.

وی در پایان با اشاره به وجوه عملی و نظری دین گفت: همچنان که مرحوم اقبال لاهوری معتقد بود این امر هم محک عملی و هم محک نظری دارد.