عوارض خواب ناکافی در کودکان/ از بی‌قراری تا افزایش استرس

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدمهدی تقدیری، خواب کافی را یکی از مهم‌ترین فاکتورهای رشد و نمو کودکان دانست و گفت: خواب عامل مهمی در تکامل زبانی، جسمی، پیشرفت درسی و برقراری ارتباط با والدین و دوستان محسوب می‌شود و کاهش میزان خواب اثرات مخربی بر رفتار هیجانی و عملکرد ذهنی دارد.

به گفته استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تحقیقات بسیاری در زمینه خواب انجام شده و هنوز هم حقایق بسیاری در خصوص این فرآیند وجود دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد.

تقدیری ادامه داد: فقدان خواب در کوتاه مدت اثرات موقتی منفی روی رفتار بر جا می‌گذارد، اما این محرومیت اگر بلندمدت و مزمن باشد، عوارض جدی در دوران تکاملی و نوجوانی به همراه دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، خواب کمتر از ۹ ساعت در کودکان را ناکافی دانست و افزود: خواب کم در کودکان نوپا بین یک تا یک سال و نیم بیشترین تأثیر را روی لوب پیشانی که مرکز هیجان، رفتار و اراده در مغز است، می‌گذارد و منجر به کاهش حافظه، اضطراب و مسائل خلقی، ترس، کابوس شبانه و شبگردی در خواب خواهد شد.

وی افزود: همچنین فقدان خواب کافی سبب بی‌قراری، افزایش استرس، فراموشی، اختلال یادگیری، کاهش انگیزه، خودآزاری و حتی در مواقعی افزایش احتمال اقدام به خودکشی نیز می‌شود. در مقابل کودکانی که خواب کافی دارند خلاق‌تر، متمرکزتر با توانایی بیشتر در حل مسئله هستند.

به گفته رئیس بخش مغز و اعصاب بیمارستان کودکان مفید، کودکان چهار تا ۱۲ ماه ۱۲ تا ۱۶ ساعت، یک تا ۲ سال ۱۰ تا ۱۴ ساعت، سه تا پنج سال ۹ تا ۱۳ ساعت و از آغاز سن مدرسه هشت تا ۱۰ ساعت نیاز به خواب شبانه دارند.

تقدیری با اشاره به اینکه بهره‌مندی از آغوش خانواده برای داشتن خواب با کیفیت اهمیت ویژه دارد، گفت: امروزه پرستار وظیفه نگهداری از کودک را در بسیاری از خانواده‌ها بر عهده دارد، این موضوع سبب کاهش بهره‌مندی کودک از آغوش گرم خانواده و تأثیر آن بر بسیاری از جنبه‌های سلامت کودک از جمله خواب خواهد شد.

وی تصریح کرد: در کنار توجه به این موضوع، استفاده از وسایل الکترونیکی، وجود این ابزارها در محل خواب کودک و تعارضات خانوادگی از مهمترین مواردی هستند که منجر به کاهش کیفیت خواب در کودکان می‌شود.

تقدیری در پایان تاکید کرد: بر اساس مطالعات، کنترل استفاده از ابزار الکترونیکی در کودکان زمانی میسر می‌شود که والدین نیز خود این مسئله را رعایت کنند. همچنین وجود آرامش در خانواده از بروز اختلالات خواب جلوگیری خواهد کرد.