تعارفات و تحقیقات جزیره‌ای ما را به اهداف سند چشم انداز نمی‌رساند

دکتر محمد خوش چهره در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد رسیدن ایران به اهداف تعیین شده در سند چشم انداز در محورهای علم و فناوری افزود: نظام جمهوری اسلامی ایران این قابلیت را دارد که به آرمانهایی که در سند چشم انداز بیست ساله تدوین شده است برسد.

شاخصهای دستیابی ایران به جایگاه اول علمی منطقه منتشر نشده و بیشتر در حد گپهای دوستانه به آن پرداخته شده است

وی با بیان اینکه اهداف تبیین شده در سند چشم انداز اهدافی آرمانی هستند، کفت: در حال حاضر بسیاری از مسئولین آنقدر بر این اهداف آرمانی تمرکز کرده اند که از جنبه های دیگر غفلت کرده اند. در صورتی که شرایط و الزامات و بسترسازی برای تحقق این اهداف صورت نگیرد، اهداف آرمانی سند چشم انداز در حد آرمان باقی مانده و عملیاتی نمی شوند.

نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: رسیدن به جایگاه اول علم و فناوری و اقتصادی در منطقه شاخصها و ساختارهای لازم را می طلبد که تاکنون استدلالهایی که بر اساس آن این شاخصها تدوین شده اند، منتشر نشده و بیشتر در حد گپهای دوستانه به آن پرداخته شده است.

وی گفت: نیروی انسانی موجود در کشور و استعدادهای نخبه جوان، همچنین دستاوردهای علمی در سالهای اخیر نشان می دهد که در صورت وجود برنامه ریزی مناسب می توان به جایگاه اول علمی در منطقه دست یافت.

در حال حاضر بسیاری از مسئولین آنقدر بر اهداف آرمانی سند جشم انداز تمرکز کرده اند که از جنبه های دیگر غافل مانده اند

خوش چهره اضافه کرد: اما متأسفانه در حال حاضر دانشگاهها به مراکز تولید مدرک تبدیل شده اند و گسترش آنها در انواع مختلف صرفا به دلیل فشار ناشی از تقاضا برای ورود به دانشگاه است و اینکه این مراکز و ظرفیتهای ایجاد شده متناسب با نیاز جامعه هستند و یا به جای تولید علم مراکز تولید مدرک هستند، مشخص نیست.

وی یکی از دلایل کمبود کیفیت در دانشگاههای کشور را مورد قبول نبودن فارغ التحصیلان دانشگاهی از سوی صنایع دانست و گفت: آموخته های دانشگاهی با 5 تا 10 سال سابقه کار واقعیت آموزشی خود را نشان می دهند.  

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: برای قدرت اول علمی شدن باید برنامه ای جامع داشت در غیر این صورت علیرغم داشتن دستاوردهای موردی علمی نمی توان به اهداف دسترسی پیدا کرد.

وی افزود: ارزیابیها نشان داده اند که تحقیقات در کشور ما به صورت جزیره ای انجام می شوند و انجام آن در قالب برنامه ای جامع نیست. از سوی دیگر استراتژی توسعه علمی نیز در کشور شکل نگرفته است.

خوش چهره در مجلس شورای اسلامی

خوش چهره اظهار داشت: همچنین در آموزش و پرورش و آموزش عالی استعدادهای جوانان و نوجوانان در آموزش، علم و فناوری شکوفا نشده و تحولات جدی در این زمینه ها رخ نداده است.

با ذکر تعارفات و عدم توجه به ضعفها نباید زمان را برای رسیدن به اهداف سند از دست داد

وی گفت: گسترشی که هم اکنون توسط آموزش عالی رخ داده است به دلیل پاسخگویی به نیاز متقاضیان برای ورود به دانشگاه بوده و صرفا به کمیت پرداخته از این رو آموزش عالی به کارخانجات تولید مدرک تبدیل شده است. این در حالی است که رسیدن به قدرت اول علمی در منطقه نمی تواند از این طریق امکانپذیر باشد و باید بازبینی در قلمرو علم فناوری انجام داد.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه سهم پژوهش در دانشگاهها مورد اعتراض است، به مهر گفت: در اجرای برنامه های تحقیقاتی با عدم انسجام مواجه هستیم و در نظام تصمیم گیری در این عرصه نیز مشکل داریم از این رو شرایط فعلی نیاز به تأمل مجدد دارد و باید شجاعانه به ضعفها اعتراف کرد و درک صحیحی از واقعیتها داشت.

گاه و بیگاه شاهد دستاوردهای علمی قابل تقدیری توسط دانشمندان کشورمان هستیم اما این موضوع تاکنون به جریان تبدیل نشده است

وی تأکید کرد: با ذکر تعارفات و عدم توجه به ضعفها نباید زمان را برای رسیدن به اهداف سند از دست داد. الزامات و داشتن درک صحیحی از شرایط، بازبینی در نظام آموزش عالی در راستای شکوفا شدن استعدادها، به وجود آوردن انسجام در تحقیقات و ایجاد برنامه جامع علمی باید در دستور کار مسئولین آموزش عالی کشور قرار گیرد.

خوش چهره اضافه کرد: هم اکنون گاه و بیگاه شاهد دستاوردهای علمی قابل تقدیری توسط دانشمندان کشورمان هستیم اما این موضوع تاکنون به جریان تبدیل نشده است.

خبرگزاری مهر در روزهای آتی نیز در گفتگوهای تحلیلی با صاحبنظران به بررسی نحوه دستیابی به اهداف علمی سند چشم انداز بیست ساله نظام خواهد پرداخت.