بحران صنعت نشر مربوط به کاغذ نیست/ قیمت کاغذ تابع نمودار جهانی است

به گزارش خبرنگار مهر، در این نشست که تنها با حضور چند خبرنگار برگزار شد، داوود رحیمی زاده عضو هیئت مدیره تعاونی صنف کاغذ و مقوا و نادر قدیانی عضو هیئت مدیره تعاونی ناشران به عنوان میهمان حضور داشتند.

در ابتدا نادر قدیانی - مدیر نشر قدیانی - درباره موضوع قطع یارانه و سیاستهای دولت پس از آن گفت: در این موضوع دولت کمکهای خود را از طریق خرید کتاب از ناشران و کمک به تولید کنندگان کاغذ داخلی و تجهیز کتابخانه ها و همچنین ارائه کارت کتاب به دانشجویان ادامه خواهد داد.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا دولت به سیاستهای وعده داده شده در حوزه نشر عمل کرده است یا خیر، گفت: دولت موضوع کارتهای کتاب را عملی کرده و کارتها صادر شده است. این امر موید این مطلب است که دولت سیاستهای خود را با جدیت دنبال می کند.

قدیانی ادامه داد: برخی ناشران عنوان می کنند که دولت از بخشهای خاص کتاب خریداری می کند و این موضوع باعث گلایه عموم ناشران شده است زیرا آنها مدعی اند دولت تمام حوزه های نشر را در خرید پوشش نداده است.

داوود رحیمی زاده نسبت به این بحث ابراز بی اطلاعی کرد و قدیانی نیز پاسخ روشنی به موضوع نداد و به خریدهای دولت از ناشران کودک و نوجوان اشاره کرد.

تصور وجود مافیای تهیه و توزیع کاغذ را از بین بردیم

سئوال دیگری که از سوی کارشناس نشست مطرح شد این بود که دولت و تعاونی صنف کاغذ، بعد از قطع یارانه بحران اولیه را در بازار چگونه پشت سر گذاشتند؟

رحیمی زاده در این باره گفت: من در بازار هیچ بحرانی مشاهده نکردم و اگر هم بحرانی بوده من از آن بی اطلاعم اما به جرات می توانم اعلام کنم که در سال 86 مشکلی بابت کاغذ نداشتیم.

پس از آن به مافیای کاغذ اشاره شد و مجری نشست در این رابطه سئوالی مطرح کرد و گفت: وقتی واردات کاغذ در انحصار دولت بود تصوری میان ناشران به وجود آمده بود مبنی بر وجود یک "مافیای تهیه و توزیع کاغذ"! به طوری که گمان می رفت جمع معدودی وجود دارند که می خواهند بازار کاغذ را در انحصار خود بگیرند، یک لابی قدرتمند چهار پنج نفره، آیا این تصور صحت داشت؟

رحیمی زاده - عضو هیئت مدیره تعاونی صنف کاغذ و مقوا - به عبارت "مافیای تهیه و توزیع کاغذ" اشاره کرد و ادامه داد: آنچه این تصورات را دامن زد و باعث نگرانی ناشران شد مربوط به رانت خواری در سیستم کاغذ بود. البته من در این مورد چیزی نمی دانم. اینکه آیا این افراد وجود داشته اند یا نه بحث دیگری است اما ما در سال 86 طی تعاملی که میان تعاونی ناشران و صنف کاغذ داشتیم، توانستیم این جو و تصور را از بین ببریم و ثبات نسبی را در بازار کاغذ حفظ کنیم. ما با کنترلی که روی بازار کاغذ داشتیم و با کمک و پیشنهاد اتحادیه، نیازهای کشور را بررسی کردیم و مطابق با نیازی که طی کارشناسی اعلام شده بود واردات کاغذ را انجام دادیم.

سپس کارشناس نشست خطاب به قدیانی با اشاره به وعده های داده شده درخصوص قطع یارانه کاغذ و صرف بودجه آن در کمک به گسترش صنعت نشر، از چگونگی صرف بودجه 140 میلیاردی سوال کرد که قدیانی پاسخ داد: حذف یارانه خواست خود ناشران بود و بر این اساس از دولت خواستیم که این یارانه را به مصرف کنندگان برگرداند و به این ترتیب حمایت غیر مستقیمی از ناشران به عمل آورد.

وی افزود: کارت کتابها هم صادر شده است ولی در رابطه با کم و کیف آن بهتر است از ارشاد سئوال کنید. تا آنجا که بنده مطلعم این کارتها در جهت حمایت از مصرف کننده و کمک به صنعت نشر صادر شده و به دست مخاطبانش رسیده است. 

قدیانی - عضو هیئت مدیره تعاونی ناشران - درباره ارائه تسهیلات به ناشران مذهبی خاطرنشان کرد: من 11 سال در تعاونی ناشران فعالیت داشته ام و در این مدت هیچ کمبودی از لحاظ کاغذ نداشته ایم. دین حوزه اول نشر بوده و خوب طبیعتا بیشتر مصرف کرده. در بعضی حوزه ها هم کاغذها در انبار خاک می خورد چون در آن حوزه ناشری وجود نداشت.

وی وجود رانت در نشر کتب خاص را رد کرد و گفت: هر ناشری که مراجعه کرده کاغذ دریافت کرده است. در 10 سال گذشته به هیچ عنوان مشکل کاغذ نداشتیم.

قیمت کاغذ تابع نمودار قیمت جهانی است

سپس رحیمی زاده در پاسخ به این پرسش که آیا سهم دولت در واردات کاغذ به صفر رسیده یا خیر، توضیح داد: خیر، دولت همچنان واردات کاغذ را ادامه می دهد ولی بدون یارانه و محدود و آن هم در جهت کنترل بازار تا در مواقع خاص به بازار تزریق شود. شرکت دولت در واردات کاغذ یک تجارت دولتی محسوب نمی شود بلکه مسئله صرفا تنظیم بازار است. توجه داشته باشید که بحث نظارت در بین نیست بلکه موضوع تنظیم نبض بازار کاغذ و تزریق به موقع آن در مواقع خاص است.

وی در پاسخ به این پرسش که "اساسا قیمت کاغذ تابع چه عاملی است؟" گفت: قیمت کاغذ تابع نمودار قیمت جهانی است. در این بخش نزدیک به 80 درصد واردات داریم بنابراین طبعا تحت تاثیر بازار جهانی هستیم. در بازار جهانی هم قیمت کاغذ مثل قیمت نفت و طلا همیشه در نوسان است. بحث تورم هم در قیمت کاغذ تابع همان نمودار تورم جهانی است.

رحیمی در خلال سخنانش از تشکیل میزی تحت عنوان میز واردات کاغذ در وزارت بازرگانی خبر داد و افزود: اعضای این میز کسانی هستند که به نوعی در واردات و توزیع کاغذ تاثیرگذارند مثلا از گمرک و ارشاد و تعاونیهای ناشران و صنف کاغذ کارشناسانی در هیئت حضور دارند که بر اساس تعامل این تیم، دولت در زمینه حجم و چگونگی واردات کاغذ تصمیم گیری می کند.

وی درباره سئوال دیگری مبنی بر اینکه آیا قطع یارانه به تنظیم صنعت نشر کمک خواهد کرد؟ گفت: بله، یقینا قطع یارانه به نفع ناشرین است. همه به صورت متحد در این مورد اجماع نظر داشتند که بدترین شیوه حمایتی تخصیص یارانه است. همه از قطع یارانه راضی اند و در آینده شاهد سلامت و شفاف سازی صنعت نشر خواهیم بود. این رویه باعث رشد صنعت نشر خواهد شد.

مدیر نشر قدیانی در این باره افزود: در زمان جنگ یارانه لازم بود اما قطع یارانه باید زودتر از این انجام می شد مثلا سه چهار سال پیش.

یک میلیون و 500 هزار تن کاغذ مصرف سالیانه داخلی است

در ادامه، رحیمی زاده با اشاره به اینکه "ما هنوز نتوانسته ایم در بازار جهانی سهم خود را کسب کنیم" ادامه داد: این امر دلایل زیادی دارد. کیفیت کاغذهای وارداتی هنوز پایین است، تنوع آن کم است، برای رقابت در بازار جهانی باید کاغذهای بهتری وارد کنیم و همین طور دستگاه های چاپ بهتری؛ زیرا صنعت چاپ ما هنوز از دستگاه های قدیمی استفاده می کند. اگر این مهم تحقق یابد آن وقت در بازار جهانی توان رقابت را خواهیم داشت.

وی درباره نارضایتی برخی ناشران از کیفیت کاغذهای وارداتی چینی گفت: کاغذ چینی توسط تجار وارد نشد بلکه توسط خود تعاونی ناشران خریداری شد. مسلما تاجر جنسی را وارد می کند که بازار مناسبی داشته باشد. اگر ناشران درخواست بدهند، تجار کاغذهای متنوع تر و بهتری وارد خواهند کرد.

به گزارش مهر ، رحیمی زاده پیرامون سرانه تولید و سرانه واردات هم خاطرنشان کرد: یک میلیون و 500 هزار تن مصرف سالیانه داخلی است. البته این رقم شامل کل کاغذهای مصرفی است نه فقط کتاب! کاغذ و مقوا و اقلام مربوطه مجموعا این رقم را شامل می شود. تولید داخلی ما کمتر از 25 درصد این رقم است و مابقی کاغذی است که وارد می کنیم.

وی ادامه داد: فرآیند تولید چوب در ایران فقیر است. چوب زیادی نداریم و آنچه داریم جنس خاصی دارد که قرمز رنگ است و باید هزینه زیادی کرد تا سفید شود، بنابرهمین اصل کارخانه تولید کاغذ هم نداریم. دو کارخانه داریم که یکی از آنها هم به تازگی تعطیل شده است. دستگاه های تولید کاغذ در این کارخانه مربوط به زمان پس از جنگ جهانی دوم بوده و به همین دلیل ناچار به واردات هستیم که عمده این واردات از جنوب شرقی آسیا و کشورهایی مثل تایلند و اندونزی تامین می شود.

پس از صحبتهای رحیمی زاده، قدیانی درباره افزایش احتمال قیمت کتاب پس از حذف یارانه توضیح داد: گمان نمی کنم تورم بیش از حد داشته باشیم. افزایش قیمت همراه با نرخ تورم خواهد بود. شاید در بعضی حوزه ها افزایش 30 تا 40 درصدی داشته باشیم که خیلی مهم نیست و سریعا مهار خواهد شد. در عوض در آینده نزدیک شاهد صنعت نشر سالم و پاکیزه ای خواهیم بود چون بدون یارانه فقط ناشران حرفه ای و عاشقان صنعت نشر وارد عرصه می شوند.

در پایان رحیمی زاده از اعلام موضوع نشست تحت عنوان "کاغذ مشکل همیشگی نشر ایران" گله کرد و گفت: مشکل نشر، کاغذ نیست. کاغذ یک بهانه است. هیچ کس را پیدا نمی کنید که بگوید یارانه قطع شده و حالا کاغذ پیدا نمی شود. به هر حال به اعتقاد من کاغذ بحران صنعت نشر نیست. مشکل را جای دیگری جستجو کنید.