حافظ از عرفان استفاده ابزاری نمی‌کرد

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین بخش از جشنواره "جوان ایرانی و پرسش های امروزی" با عنوان مستور مست و در راستای بررسی ابعاد عرفانی و ادبی شخصیت حافظ شاعر کلاسیک ایرانی با حضور تعدادی از اساتید دانشگاهی و حوزوی، برخی از شاعران و منتقدین، مجید سرسنگی قائم مقام سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و تعدادی دیگر از مسئولان فرهنگی شهرداری تهران و بسیاری از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران در سالن همایش های این دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حجت الاسلام نقویان با تاکید بر نیاز زمانه ما به شخصیت هایی مانند حافظ، گفت: حافظ شمس روزگار ماست و ما امروز بیش از زمان خود وی به او نیازمندیم. حافظ حافظ انسانیت ماست.

وی افزود: حافظ آئینه ای جلو انسانیت ما گرفته و ما هم دلمان می خواهد از لا به لای مردم هزار چهره ای که می بینیم، در این آئینه انسانیت خود را نگاه کنیم تا او آرام آرام چهره مان را به ما منعکس کند.

در ادامه و پس از اجرای موسیقی توسط گروه موسیقی دانشگاه علوم پزشکی ایران، بهاالدین خرمشاهی حافظ پژوه با اشاره به سابقه حافظ دوستی در میان ایرانیانف گفت: ما یا حافظ شناسیم، یا حافظ پژوه یا حافظ دوست و حافظ دوستی بافت و پیوند اصلی همه ایرانیان و همه اقوام ایرانی حتی ایرانیانی است که در خارج از ایرانی زندگی می کنند.

وی با تقدیر از تلاش چند سال پیش کوروش کمالی سروستانی در نامگذاری 20 مهر ماه به نام حافظ و ثبت آن در تقویم کشور، افزود: ما هم به پاس یک عمری که حافظ به ما بخشیده، باید روزی را به نام وی می نامیدیم و در ان روز او را بزرگ بداریم. امیدوارم هر ساله تعداد کشورهایی که یادروز حافظ را گرامی می دارند، بیشتر شود.

این حافظ شناس کشورمان در ادامه با اشاره به عرفان نزد حافظ، گفت: این جمله شاید تکان دهنده باشد اما حافظ از عرفای بزرگ ما نیست و در قیاس می شود این را فهمید؛ حافظ در عرفان هرگز به گرد پای سنایی و همتراز و شاید فراتر از او عطار و شاید فراتر از این هر دو مولانا، نمی رسد. ما عرفای بزرگی داشته ایم که حافظ به حد آنها نمی رسد. او به شدت منتقد است؛ منتقد صوفیه و تصوف و از هر فرصتی برای اینکه خرقه را آتش بزند، استفاده می کند.

خرمشاهی با انتقاد از این گفته که "حافظ از اصطاحات عرفان مانند مهره های شطرنج استفاده می کرد" ادامه داد: حافظ منتقد عرفان و تصوف رسمی است اما با اهالی عرفان نظری همراه بوده است. ضمن اینکه احوال و مقامات عرفانی هم داشته است. این گفته که حافظ از اصطلاحات عرفان مانند مهره های شطرنج و با هدفی خاص استفاده می کرد، صحیح نیست. او هیچ گاه با دید ابزاری به عرفان نگاه نمی کند. او برخلاف چند بزرگ دیگری که نام بردم، ابتدا به ساکن شاعر ارف نیست بلکه شاعر بالذات و سپس عارف است.

وی همچنین با بیان مثال هایی به "مناسب خوانی" بر اساس اشعار حافظ در زمان های مختلف و توسط افراد مختلف که نامشان در تاریخ ثبت شده است، پرداخت.

در پایان این مراسم مجید سرسنگی قائم مقام سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سخنان کوتاهی با تقدیر از تلاش های بهاالدین خرمشاهی در شناساندن حافظ به جامعه ایرانی، به نیابت از محمدباقر قالیباف شهردار تهران  لوح سپاسی را که توسط وی امضا شده بود، به خرمشاهی اهدا کرد.