غوغای حیات و شور زندگی در تالاب انزلی رو به افول است

به گزارش خبرنگار مهر در رشت، تالاب انزلی یکی از 10 تالاب ارزشمند جهان است که در میان شهرستان های صومعه سرا، رشت و بندر انزلی در ساحل جنوبی دریای خزر جای گرفته و یکی از بزرگترین و پرتنوع ترین تالاب های دنیا است.

مساحت این تالاب بیش از 19هزار هکتار بوده و طول آن 35 کیلومتر و بیشترین پهنای آن 12 کیلومتر است، این تالاب از دیدگاه جهانگردی و سیاحتی از جاذبه های مهم استان گیلان است.

کارشناس ارشد مسائل زیست محیطی دراین باره گفت: انتقال مواد رسوبی از طریق رودخانه های ورودی به تالاب و ته نشینی مقدار زیادی از مواد معلق در آن یکی از علل کاهش عمر طبیعی تالاب و مرگ زودرس آن است به طوری که سطح وسیعی از تالاب مملو از رسوبات شده و حیات تالاب را در خطر انداخته است.

محمد جواد عزیزی افزود: فعالیت های کشاورزی نسنجیده در اطراف تالاب انزلی از عوامل دیگر تخریب و زوال این تالاب است.

وی گفت: اختلال در تعادل اکولوژیک بر اثر انواع سموم و کودهای شیمیایی که در فعالیت های کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد از پیامدهای فعالیت های کشاورزی بی رویه در اراضی اطراف تالاب انزلی است همچنین رشد و توسعه شهرها و شهرک های صنعتی بدون مکان یابی صحیح از عوامل تهدید کننده تالاب انزلی و از منابع مهم آلودگی آب تالاب به شمار می رود.

عزیزی بیان داشت: در سالهای اخیر منطقه طالب آباد در حد فاصل تالاب و دریای خزر در فاصله بین بندر انزلی و حسن رود، به عنوان منطقه صنعتی مطرح و ده ها واحد کوچک و بزرگ صنعتی در آن مستقر شده است که به طور طبیعی باعث بحرانهای زیست محیطی بیشتر در این منطقه می شود.

این کارشناس زیست محیطی اعلام کرد: صنایع مستقر در حوزه آبریز تالاب از نظر محل استقرار، نوع و میزان آلودگی و محل تخلیه به رودخانه های ورودی اهمیت ویژه و تاثیرات منفی بسیاری دارند به نحوی که سالی نیست که حوادثی نظیر مرگ و میر آبزیان به خصوص ماهیان تجاری در این محدوده پدید نیاید.

عزیزی اظهارداشت: از ۳۸ واحد صنعتی آلاینده آب در استان گیلان تعداد ۲۳ واحد در حاشیه تالاب یا در مسیر رودخانه های آن قرار گرفته اند و نقش آنها در آلودگی این اکوسیستم حساس به خوبی آشکار است.

وی همچنین سرریز نمودن انواع مواد زائد جامد کارگاهی، صنعتی، بیمارستانی، کشتارگاه ها و دیگر اسقاط و مستعمل شهری و روستایی در حاشیه رودخانه منتهی به تالاب و حاشیه آن علاوه بر ایجاد منظره نامطلوب حکایت از تخریب بیش از حد منابع آبی منطقه است.

این کارشناس ارشد زیست محیطی اعلام کرد: در کنار منابع متعدد آلاینده تالاب، آلودگیهای مختلفی که به دفعات در اثر شستشوی مخازن انبار نفت شهر رشت در رودخانه زرجوب ایجاد شده را باید به دیگر آلاینده های تالاب اضافه کرد.

مدرس رشته اکولوژی دانشگاه های گیلان هم به رشد گیاهی به نام "آزولا" در تالاب انزلی اشاره کرد و افزود: "آزولا" گیاهی است که در مناطق تالابی رشد می کند اما این گیاه گونه بومی تالاب انزلی نیست.

منصوره رحمانی بیان داشت: چند سال پیش وزارت کشاورزی با همکاری شیلات این گیاه را برای تکثیر وارد کشور کرد تا برای تهیه کودهای ازته از آن استفاده کند همچنین از این گیاه به عنوان غذای ماهیان پرورشی علفخوار به نام فیتوفاک مصرف می شد.

رحمانی گفت: در ابتدا کشت و تکثیر این گیاه به طور آزمایشی در دریاچه های مصنوعی پرورش ماهی در استان گیلان انجام شد، ولی بذر این گیاه به وسیله پرندگان به تالاب انزلی برده شد و در این تالاب با توجه به اینکه زمینه رشد برای گیاه فراهم بود، تکثیر و رشد آن به شکل فزاینده ای صورت گرفت به نحوی که هم اکنون این گیاه قسمت عمده ای از تالاب را در بر گرفته است و اگر با رشد این گیاه که به صورت گیاهی مهاجم است مبارزه ای فراگیر انجام نشود ظرف چند سال آینده تمام سطح تالاب را خواهد پوشاند.

کارشناس مهندسی فاضلاب نیز گفت: عمده ترین آلودگی تالاب بین المللی انزلی از طریق رودخانه پیربازار که از دو رودخانه کوچکتر "گوهرود" و "زرجوب" داخل شهر رشت منشا می گیرد، منتقل می شود از طرفی فاضلاب ها و آلاینده های شهرستانهای بندرانزلی، فومن، صومعه سرا، رشت و ماسال نیز به این تالاب می ریزند.

مهدی داوودی گفت: علاوه بر فاضلابهای شهری، سموم کشاورزی شالیزارهای روستاهایی اطراف تالاب انزلی نیز از طریق زهکش ها به طور مستقیم وارد این تالاب می شوند.

وی بیان داشت: این تالاب با ارزش جهانی، متاسفانه به محلی برای دفع انواع فاضلاب و آلاینده ها تبدیل شده و کارکرد واقعی خود را از دست داده است به نحوی که بسیاری از آلودگی ها و رسوبات، پیش از ورود به دریا جذب این تالاب می شود و این مکان مانع ورود این مواد به دریایی خزر می شود.

تالاب انزلی یکی از مهمترین تالابهای حاشیه دریای خزر است که از نظر اقتصادی، گردشگری، تنوع زیستی، کنترل سیلاب، اشتغالزایی، ماهیگیری، شکار و تقویت آبهای زیرزمینی دارای ارزش بسیاری است.

این تالاب به دلیل تنوع زیستی دارای اهمیت جهانی و بخشی از محیط زیست دریایی خزر محسوب می شود که هم بر دریا تاثیر می گذارد و هم از این دریا تاثیر می پذیرد این تالاب با مساحت 19 هزار هکتار یکی از 22 تالاب ایرانی به ثبت رسیده در کنوانسیون حفاظت از تالابها در سال 1971 در رامسر است.

به هر روی حفاظت از این اکوسیستم و اکوسیستمهای مشابه به دلیل اهمیت و تاثیر این تالابها در عرصه های مختلف زیست محیطی، گردشگری و .... از اهمیت بالایی برخوردار است و لازم است مسئولان بیش از پیش به این امر توجه کنند و با خروج صنایع آلاینده یا اتخاذ روشهایی برای جلوگیری از آلودگی این تالاب همچنین با به کارگیری روشهای علمی برای جلوگیری از رشد "آزولا" در این منطقه و .... از نابودی حیات در این تالاب جلوگیری کنند.