به گزارش خبرنگار مهر در سنندج، هم اکنون یکی از شاهکارهای معماری بشریت در سده نهم تا ششم پیش از میلاد در 55 کیلومتری شهرستان سقز در آستانه تخریب و نابودی قرار دارد.
قلعه تاریخی زیویه در شمال روستایی با همین عنوان با 40 هکتار وسعت و با ارتفاع 10 تا 140 متری از سطح زمینهای اطراف واقع شده که متاسفانه در سالهای گذشته به دلیل عدم توجه به مرمت و نگهداری آن در آستانه تخریب و نابودی است.
موقعیت خاص طبیعی تپه زیویه در یک چشم انداز، علت اصلی و اساسی برای بنای چنین دژی را مسجل و مستدل می نماید به عبارت دیگر وضعیت تپه نسبت به ارتفاعات مجاور از نظر استراتژیکی دارای اهمیت خاصی است.
برای نخستین بار از این بنای تاریخی در سالنامه های آشوری ذکری به میان آمده است و بیان شده که به دنبال شورش و طغیان اقوام مانایی (سده نهم تا ششم پیش از میلاد) از طریق قلعه این تپه عملیاتهای جنگی صورت گرفته است
اعتبار و شهرت جهانی زیویه به سال 1325خورشیدی باز می گردد که در اثر عوامل جوی و ریزش برف و باران قسمتی از راس تپه تخریب و آثار و اشیاء به صورت اتفاقی کشف شدند.
مدیر پایگاه زیویه در این رابطه به خبرنگار مهر در سنندج گفت: اولین عملیات باستان شناسی در این منطقه توسط رابرت رایسون آمریکای در سال 1945 انجام گرفت.
حمید امان اللهی افزود: همچنین در فاصله سال های 1325 تا 1323 یک یهودی به نام به نام "ایوب رب نوع" به مدت 8 سال اقدام به کاووش کرد که متاسفانه در طول این 8 سال صدمات جبران ناپذیری متوجه این اثر باستانی شد.
وی گفت: در مدت این کاووش و به دلیل اهداف تجاری بیش از 80 درصد تپه زیویه مورد اکتشاف قرار گرفت و هدف این گروه تنها پیدا کردن اشیاء و آثار تاریخی برای فروش و تجارت بود.
مدیر پایگاه زیویه بیان داشت: در سال 1354 نصرالله معتمدی کاووش و بررسی اشیاء کشف شده در تپه باستانی زیویه را آغاز کرد و فعالیت وی در دو فاصله زمانی تا سال 1373 ادامه یافت.
امان اللهی خاطرنشان کرد: در دور دوم فعالیت های باستان شناسی معتمدی که 6 سال به طول انجامید آثار بسیار ارزشمندی در آن کشف شد.
وی یادآور شد: فعالیتهای باستان شناسی در تپه باستانی زیویه از سال 1378 و توسط سیمین لک پور ادامه پیدا کرده و وی نیز حدود 11 فصل در این منطقه فعالیتهای باستان شناسی و کاووش خود را ادامه داد.
مدیر پایگاه زیویه بخش زیادی از معماری کشف شده زیویه را که امروز در معرض خطر قرار دارد مربوط به فعالیتهای سیمین لک پور خواند و افزود: در این مدت راه پله های سنگی، فضاهای جانبی و تالار ستون دار که از شاخص ترین بخش های آن است نیز کشف شد.
امان اللهی ادامه داد: تالار ستون دار تپه باستانی زیویه دارای 16 ستون در دو ردیف 8 عددی است که پایه ستون ها سنگ و خود ستون ها نیز از خشت بوده اند که متاسفانه هم اکنون از ستونها هیچگونه اثری باقی نمانده است.
این در حالی است که کلیه فعالیت های باستان شناسی و محافظتی این اثر باستانی در سال 82 متوقف و پس از وقفه ای 4 ساله دوباره از اواخر سال 86 از سر گرفته شد.
مدیر پایگاه زیویه عنوان کرد: در حال حاضر فعالیتهای محافظتی و باستان شناسی این مجموعه بر اساس برنامه زمانبندی شده در حال اجراست که متاسفانه به دلیل فعالیتهای غیر استاندارد در سالهای گذشته این موضوع با مشکلات متعددی مواجه است.
|
|
|
مدیر پایگاه زیویه |
در سال جاری تاکنون اعتباری به تپه زیویه اختصاص نیافته است
امان اللهی بیان داشت: در سال جاری نیز تاکنون هیچ اعتباری برای ادامه فعالیتهای این پایگاه اختصاص داده نشده است.
یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه میشیگان آمریکا نیز که در این منطقه اقدام به فعالیتهای پژوهشی می کند به خبرنگار مهر گفت: وضعیت این تپه باستانی بحرانی است و باید قبل از تخریب آن برنامه های درست و اصولی را برای محافظت از آن در دستور کار قرار داد.
دکتر کامیار عبدی فعالیتهای باستان شناسی بر روی این تپه باستانی را در سال های گذشته اصولی نمی داند و معتقد است: عملیات و کاووش های غیراستاندارد صورت گرفته بر روی این اثر تاریخی باعث شده که بخش های زیادی از معماری آن از بین برود.
وی زیویه را دژ یا محلی برای حفاظت خواند و یادآور شد: با توجه به شرایط جغرافیای و شواهد به دست آمده از این تپه به عنوان محلی برای حفاظت بهره برداری می شده است.
بخشهای گسترده ای از زیویه نابود شده است
تپه زیویه در حالی با این تهدیدات روبه روست که متاسفانه اقدامات صورت گرفته برای حفاظت آن به هیچ وجه مناسب نبوده و حتی امکانات دسترسی به آن نیز در حد صفر درصد است به گونه ای که شرایط فراهم شده برای بازدید مردمی از آن بسیار نامناسب است.
نکته قابل توجه در این میان عدم وجود جاده دسترسی مناسب از یک سو و نبود تابلوهای راهنما از سوی است که حتی اندک بازدیدکنندگان آن را نیز با سردرگمی مواجه می کند.
بی شک میراث تاریخی در هر گوشه کشور ایران میراث تک تک مردمان آن دیار است و ضروری است مسئولان قبل از آنکه اثری از زیویه بر جای نماند، تدبیری اصولی در این زمینه در پیش گیرند که این امر در توسعه گردشگری در منطقه ای که از بیکاری در رنج است نیز بسیار موثر است.
نظر شما