به گزارش خبرنگار مهر، اگر معیار حضورهای جهانی فیلم‌های ایرانی را جشنواره فیلم برلین فرض کنیم که در واقع نخستین رویداد معتبر سینمایی دنیا در آغاز سال نو میلادی است، سینمای ایران با درخشش در آن و بردن جایزه خرس نقره‌ای بهترین بازیگر روزهایی خوش را در ادامه سال 2008 نوید می‌داد.
اما ادامه این روند چنانکه پیش‌بینی می‌شد نبود و سینمای ایران تنها در دو سه جشنواره و مراسم دیگر درخشید و جایزه برد. نکته مهم طرح این فرضیه است که سینمای ایران همین اندک حضورهای موفق در جهان را مدیون حرکت‌های فردی چند فیلمساز خاص است نه یک برنامه‌ریزی مدون برای رسیدن به نقطه اوج.
ناجی در پنجاه و هشتمین جشنواره فیلم برلین
این حکایت واقعی حضور جهانی سینمای ایران است که سال‌ها این روند تک‌بعدی و تکراری را پی گرفته و این روزها بیش از پیش از دوران اوج خود فاصله گرفته است. موفقیت‌های جهانی عباس کیارستمی و چند چهره دیگر در جهان نیز چیزی جز ادامه همین روند نبوده که پیگیری آن می‌تواند حضور کمرنگ امروز آنها را تا حدی توجیه کند.
مروری کوتاه بر مهمترین جشنواره‌های رقابتی جهان که در فاصله جشنواره برلین 2008 تا 2009 برگزار شده و سینمای ایران سابقه حضور در آنها را داشته یا می‌توانسته مورد توجه قرار بگیرد، نشان می‌دهد امسال سالی پرفروغ برای سینمای ایران نبوده است.
از مهمترین جشنواره‌هایی که در فاصله بهمن 86 تا امروز برگزار شده می‌توان به کن، ونیز، لوکارنو، تورنتو، مسکو، سن سباستین، تسالونیکی، ساندنس، آسیا پاسیفیک، سه قاره، کارلووی واری، ادینبورگ، پوسان، هات داکز و ... اشاره کرد که سهم سینمای ایران از حضور در آنها انگشت‌شمار و البته بااهمیت بوده است.
"به همین سادگی" رضا میرکریمی به عنوان تنها نماینده ایران در سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو توانست جایزه جرج طلایی بهترین فیلم و بهترین فیلم حاضر در بخش مسابقه را از هیئت داوران منتقدان فیلم روسیه بگیرد. هنگامه قاضیانی نیز جایزه بهترین بازیگر زن بخش مسابقه شانزدهمین جشنواره "عشق و دیوانگی" بلغارستان را گرفت.
"آن جا" عبدالرضا کاهانی که در بخش مسابقه چهل و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی حضور داشت موفق شد جایزه اسکندر طلایی بهترین فیلم را از آن خود کند. فیلمی که نتوانست به جشنواره فجر و اکران داخلی راه پیدا کند.
"آواز گنجشک‌ها" مجید مجیدی نیز جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره برلین و دومین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک و همچنین جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین بازیگر مرد شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم دمشق را از آن خود کرد. مهدی منیری هم برای مستند "تینار" جایزه بهترین فیلم مستند دومین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک را برد.
"شیرین" عباس کیارستمی در بخش خارج از مسابقه شصت و پنجمین جشنواره ونیز به نمایش درآمد و جایزه "افتخار فیلمساز" این جشنواره که به استادان به‌گزین دنیای سینما تعلق می‌گیرد، از آن این فیلمساز شد.
"روزهای بی‌تقویم" مهرداد اسکویی نیز جایزه بهترین مستند نیمه‌بلند جشنواره مستند هات داکز 2008 را به خود اختصاص داد. این فیلم در بخش تمرکز بر ایران جشنواره در رقابت با چهار مستند ایرانی دیگر و مستندهای خارجی توانست موفق ظاهر شود.
"وگاس: بر اساس یک داستان واقعی" امیر نادری نیز در بخش مسابقه جشنواره ونیز امسال به نمایش درآمد که نتوانست جایزه‌ای را به خود اختصاص دهد. "ترانه تنهایی تهران" سامان سالور تنها نماینده سینمای ایران در شصت و یکمین جشنواره فیلم کن بود که در بخش دوهفته کارگردانان حضور داشت.
"برف" آیدا بگیچ محصول مشترک ایران و و بوسنی و "اسب دوپا" سمیرا مخملباف نیز نماینده ایران در بخش دیسکاوری سی و سومین جشنواره فیلم تورنتو بودند که موفق به کسب جایزه نشدند. اما "اسب دوپا" مخملباف جایزه ویژه هیئت داوران پنجاه و ششمین جشنواره سن سباستین اسپانیا را دریافت کرد.
اسکندر طلایی جشنواره برلین برای عبدالرضا کاهانی
"سیانوزه" رخساره قائم‌مقامی در بخش مسابقه فیلم‌های مستند چهل و سومین جشنواره کارلووی واری به نمایش درآمد. همچنین "آواز گنجشک‌ها" در بخش "افق" پخش شد که به نمایش فیلم‌های برنده در جشنواره‌های دیگر اختصاص دارد و "بودا از شرم فروریخت" حنا مخملباف هم در بخش "چشم‌انداز دیگر" جشنواره به نمایش درآمد.
"اوراقچی" رامین بحرانی نیز یکی از 32 فیلم بخش "چشم‌انداز دیگر" جشنواره کارلووی واری بود. "صندلی خالی" سامان استرکی و "چراغی در مه" پناه‌برخدا رضایی در بخش مسابقه "جریان‌های نو" سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم پوسان حضور داشتند که جایزه‌ای در پی نداشت.
فیلم کوتاه "آرایشگر بغ‌داد" مسعود بخشی و "سرزمین افسانه" رحیم ذبیحی به عنوان محصول مشترک با آلمان در شصت و یکمین جشنواره لوکارنو حضور داشتند که البته جایزه ای در پی نداشت.
این برجسته‌ترین حضور سینمای ایران در فاصله جشنواره برلین 2008 تا مروز است. اما در دیگر جشنواره‌ها حتی همین حضور هم به حاشیه کشیده شده و در بخش‌های مختلف فیلمی از ایران به نمایش درنیامده است.
نظر شما