در شرایطی که باراک اوباما تغییر سیاست خارجی ایالات متحده را شعار خود قرار داد و با همین شعار هم توانست نگاه مردم آمریکا را به خود جلب کرده و اولین سیاهپوستی شود که رئیس کاخ سفید شده است، انتخاب تیم امنیت ملی وی واقعیت های پشت پرده این انتخاب را روشن کرد.
واقعیت قدرت در آمریکا
توجه به لابی های تاثیرگذار بر پیروزی اوبامای سیاهپوست و تیمی که وی انتخاب کرد برای بررسی سیاست دولت جدید آمریکا در قبال ایران بسیار مهم است. گذشته از این مسائل اگرچه در تعریف ارائه شده برای حکومت های لیبرال دموکراسی، معمولا نقش فرد حتی رئیس جمهور فقط در حدود اختیارات قائل شده برای آن نقش، رخ می نماید و فرد رئیس جمهور توانایی تغییر رویه را ندارد اما به نظر می رسد این نقش برای اوباما حتی از اختیارات قانونی ای که لیبرال دموکراسی برای رئیس جمهور قائل است کمتر باشد و به نظر می رسد تیم امنیت ملی به رئیس جمهور جدید تحمیل شده باشد.
اوباما در شعارهای انتخاباتی خود بارها از گفتگوی بدون پیش شرط و مستقیم با مقامات جمهوری اسلامی سخن گفته بود و این درحالی بود که هیلاری کلینتون رقیب وی چنین دیدگاهی نداشت و همواره ایران را به ماجراجویی تهدید می کرد.
اما اگر بخواهیم شعارهای انتخاباتی رئیس جمهور جدید و وزیر خارجه جدید را فراموش کنیم و تحلیلی واقع گرایانه تر از واقعیت های جدید سیاسی در ایالات متحده داشته باشیم توجه به سخنان اوباما در روز انتخاب تیم امنیت ملی حائز اهمیت است.
رئیس جمهور سیاهپوست در روز انتخاب تیم امنیت ملی خود با اشاره به دو حزبی بودن دولت جدید، این دولت را دولتی فن سالار و عملگرا اعلام کرد و نه ایدئولوژیست.
عملگراهایی چون اوباما هرگز ایدئولوژی خاصی را در سیاست های خود جستجو نمی کنند و بیشتر تلاش دارند در موقعیت های مختلف با ارزیابی، واکنش مناسب را نشان دهند.
پس از مرور همه آنچه اوباما از خود در سال های گذشته بروز داده است وی عملگرا و واقع گرا بودن خود را اثبات کرده است و به این ترتیب می توان واکنش های آینده وی در قبال ایران را هم تابعی از شرایط آینده داخل آمریکا، جهان و بویژه ایران ارزیابی کرد.
عملگراهایی چون اوباما هرگز ایدئولوژی خاصی را در سیاست های خود جستجو نمی کنند و بیشتر تلاش دارند در موقعیت های مختلف با ارزیابی از آن موقعیت، سیاست یا به عبارتی واکنش لازم را نسبت به آن داشته باشند.
در چنین شرایطی برای شناختن واکنش های آینده اوباما در قبال ایران باید موقعیت آتی آمریکا جهان و ایران را بررسی کنیم.
درباره آینده سیاسی اقتصادی آمریکا پیش بینی ها حاکی از تداوم بحران اقتصادی است و این موضوع را صندوق بین المللی پول و بسیاری از مقامات سیاسی اقتصادی ایالات متحده تایید کرده اند اما در حوزه سیاست خارجی اوباما که مجموعه ای ائتلافی از لابی ها را دور خود جمع کرده است با چالش بزرگی برای کسب رضایت همه لابی ها مواجه است.
پس از انتخاب تیم امنیتی متشکل از جمهوریخواهان و دموکرات ها می توان فضای سیاسی آینده ایالات متحده را فضایی پرتنش تر و ناهمگون تر از گذشته دانست.
درباره فضای سیاسی آینده جهان هم تداوم تنش ها بین قدرت ها بویژه در حوزه انرژی و حتی منابع غذایی و بازارهای مصرف و در کنار آن رقابت های تسلیحاتی و هسته ای قابل تصور است.
قدرت استراتژیک ایران
مهمترین فاکتور تاثیرگذار بر استراتژی اوباما درباره تهران را باید انتخابات ایران دانست و از مسائل تاثیرگذار دیگر اتحاد گروههای سیاسی در ایران در حوزه منافع ملی است و با توجه به قدرت استراتژیک ایران در خاورمیانه قطعا ادامه تندروی های دوران بوش به نفع دولت جدید آمریکا نیست.
نظر شما