سهم کشورهای همسایه در آلودگی خلیج فارس

طبق آمارها و تخمین های زده شده 57.1 درصد آلودگی های نفتی خلیج فارس  مربوط به حمل و نقل نفتکش ها و 22.4 درصد مربوط به بهره برداری از دریا است این در حالی است که این آمار و ارقام در دیگر دریاهای جهان در بدترین شرایط به ترتیب 15.4 و 4.4 درصد بوده است.

کافیست تنها بدانید کشور عربستان و قطر به ترتیب با داشتن 56 و 45 نفتکش اقیانوس پیما چه نقشی می توانند در آلودگی خلیج فارس داشته باشند.

صرف نظر از اعلام آمار دیگر نفتکش های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و دیگر کشورهای جهان، اقدامی که از سوی این نفتکش ها انجام می شود میزان آلودگی خلیج فارس را دو چندان کرده است.

این نفتکش های غول پیکر در کنار نشتی های معمول خود معمولاً پس از آنکه نفت را در مقصد تخلیه کردند، مقداری آب به عنوان " آب تعادل" یا " آب توازن" وارد مخزن نفت خالی شده می کنند تا نفتکش همواره در سطح دریا دارای تعادل باشد که پس رسیدن در کشورهای خود با تخلیه آب توازن موجب آلوده شدن آب می شوند.

در حال حاضر حدود 90 درصد صادرات نفت و فرآورده های نفتی توسط نفتکش های دنیا از خلیج فارس و تنگه هرمز انجام می شود که بر اساس آمار سازمان بنادر و دریانوردی سالیانه 40 هزار شناور از خلیج فارس و تنگه هرمز عبور می کنند که با یک حساب سرانگشتی به وخامت اوضاع دست پیدا خواهیم کرد تا حدی که سازمان بین‌المللی دریانوردی مجبور شد این منطقه را در سال 2007 به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام کند.

کارشناس شیلات استان بوشهر گفت: با اقدامات و کارهای صورت گرفته توسط اعراب می توان به این نتیجه رسید که تنها تغییر نام خلیج فارس به خلیج عربی برای عربها اهمیت دارد و سلامت این دریا برای آنان اهمیتی ندارد.

مهدی برنا افزود: کشورهای حوزه این خلیج پردرآمد بدون در نظر گرفتن اقدامات پیشگیرانه به ویژه در بخش نفت موجب آلودگی آن به مرور زمان شده اند.

وی به بررسی آلودگی های خلیج فارس در کشوره های حوزه خلیج فارس پرداخت و اظهار داشت: کشف نفت در سال 1959 در کشور امارات متحده عربی موجب دگرگونی اقتصاد این کشور شد از یک طرف صادارت نفت و از طرف دیگر ایجاد شهرها با تاسیسات پیشرفته موجب آلودگی آبهای این منطقه از خلیج فارس گردید.

برنا افزود: در کشور بحرین نیز با وجود اینکه امکان انتقال کالا از راه خشکی به کشورهای عربستان و امارات وجود دارد اما به لحاظ طویل بودن مسافت در نتیجه هزینه سنگین حمل و نقل خشکی موجب شده که این کشور به حمل و نقل دریایی وابسته شود.

وی اظهار داشت: در کنار استخراج نفت، صادارت حمل و نقل دریایی این کشور که همواره با بی ملاحضگی همراه است موجب آلودگی خلیج فارس می شود.

کارشناس شیلات استان بوشهر با بیان اینکه حوزه های نفتی مهم عربستان سعودی در سواحل خلیج فارس واقع شده است، گفت: عربستان یکی از بزرگترین کشور آلوده کننده خلیج فارس بشمار می رود.

برنا گفت: در این بین کشورهای کویت و عراق بالاترین نقش را در آلودگی خلیج فارس طی دو دهه گذشته داشته اند.

وی اظهار داشت: حمله عراق به کویت که در سال 1990 که به جنگ نفت معروف شد، موجب به آتش کشیدن چاه های نفتی این کشور شد که علاوه بر آلودگی شدید آب خلیج فارس در نتیجه نشت نفت، گزارش های تکان دهنده ای مبنی بر وقوع پدیده باران اسیدی که از آتش و دود فرآورده های نفتی حاصل شده بود، ارائه شد.

کارشناس شیلات استان بوشهر یادآور شد: در گزارش اجلاس سه روزه سازمان جهانی هواشناسی وابسته به سازمان ملل متحد اینطور آمده است "سوختن صدها چاه نفت کویت، روزانه نیم میلیون تن گازکربنیک، 40 هزار تن اکسید گوگرد و 3 هزار تن اکسید های ازت و مقادیر زیادی از عناصر آلوده کننده دیگر وارد هوای خلیج فارس کرده است".

وی اضافه کرد: اثرات این آلودگی به حدی بود که تا غرب چین و ارتفاعات هیمالیا در هندوستان کشیده شد.

برنا یادآور شد: کشور قطر نیز که در میدان مشترک گازی پارس جنوبی با کشورمان سهیم است نیز از دیگر کشورهای آلوده کننده خلیج فارس است.

کارشناس محیط زیست استان بوشهر نیز گفت: نه تنها کشورهای حوزه خلیج فارس و خاورمیانه در آلودگی خلیج فارس نقش دارند بلکه تمامی کشورهای دنیا که مشتری نفتهای این کشورها هستند در آلودگی این دریا نقش دارند.

خسرو درویشی افزود: با توجه به اینکه بخش عمده ای از نفت برخی کشورها از خاورمیانه تامین می شود به همین لحاظ روزانه نفتکش های اقیانوس پیمای بسیار زیادی از خلیج فارس عبور و مرور می کنند.

وی اظهار داشت: در همین بین ممکن است نفتکشی غرق شود یا در موارد بسیار زیاد نشتی داشته باشد که این نوع آلودگی را نمی توان به پای کشورهای خلیج فارس گذاشت.

در عین حال برخی از کارشناسان جنوب کشور بر این امر باورند که به لحاظ اینکه کشورمان مرز آبی بسیار بیشتری نسبت به کشورهای دیگر حوزه با خلیج فارس دارد میزان آلایندگی های ایران بیش از بیش از دیگر کشورها باشد.

پدیده کشند قرمز حاصل آلودگی های خلیج فارس است

در این بین بسیاری از کارشناسان شیلاتی و محیط زیست استان بوشهر تاکید دارند که پدیده کشند قرمز که باعث از بین رفتن بخش اعظمی از جانداران دریایی به ویژه ماهیان و مرجان ها شده است حاصل آلودگی های خلیج فارس و به ویژه آلودگی های نفتی بوده است.

همچنین آنان معتقدند به لحاظ آلایندگی های فراوان، دریای خلیج فارس 40 برابر از دیگر دریاهای جهان آلوده تر است.

اما ای کاش به همان اندازه که بر سر نام این خلیج دعوا و جدل های سیاسی بود فکری برای نجات آن از آلودگی ها می شد.

...............................

گزارش : حمید عالی حسینی