ارگ طبس هنوز نفس مي كشد/ حكايت ارگ هزار ساله در فراز و نشيب تاريخ

به گزارش خبرنگار مهر، اسفند، ماه خوب و آرامی برای آماده شدن به ورد به سالی دیگر، زندگی جدیدتر و بازدیدی دیگر از همه چیز است، بازدیدی که گهگاهی شامل حال برگهاي دفتر تاريخ مي شود.

ارگها از جمله بناهاي تاريخي هستند كه معمولا رد پايي عميق از تاريخ را بر پيشاني خود دارند و اگر طبس نيز از آن جمله است، ارگي كه كمتر عابري از كنار آن عبور مي كند و وسوسه گشت و گذار در آن نفوذ نمي كند.

ارگ طبس یا همان كهن دژ از بناهای تاریخی طبس است كه بر اساس کتب تاریخی قدمت آن به بیش از هزار سال پیش بر می گردد.

در بعضی از كتابها از جمله فتوح البلدان كه در قرن سوم هجری قمری تالیف شده، اشاره هایی به حصار یا دژ طبس شده است. در کتاب بازدید ناصر خسرو نیز در سال ٤٤٤ هجري قمري از طبس گفته شده که مدت ١٧ روز میهمان امیر گیلكی بن محمد بوده است و در سفرنامه اش طبس را توصیف كرده و اشاراتی نیز به وضعیت امنیت و وجود دژ در طبس كرده است.

این ارگ در طول تاریخ و در مقاطع مختلف دچار حوادث و آسیب هایی شده بنابراین بارها مرمت شده است.

یكی از این تعمیرها در سال ١٢١٦ هجری قمری اتفاق افتاده كه تا چند دهه قبل سنگ نوشته آن بر سردر ارگ نصب بوده است كه در این شعر از ارگ طبس به ارگ كهن نام برده شده و مبین قدمت آن است.

در سال ١٢٩٢ هجری قمری و در زمان عمادالملك حاكم طبس، بار دیگر ارگ طبس مورد مرمت قرار می گیرد و در دهه های گذشته و قبل از زلزله بزرگ طبس تنها ساكن ارگ، مرد تنها و فقیری بوده به نام آق سید علی میرزا كه با كمك و مساعدت بازدید كنندگان از ارگ، زندگی می كرده است.

آق سید علی میرزا در زلزله شهریور ٥٧ همراه با ارگ به خاطره ها پیوست.

اين بناي تاريخي در زلزله سال ٥٧ ويران شد و در دهه گذشته میراث فرهنگی اقداماتی را براي احیاء و مرمت این بنای تاریخی آغاز كرد به طوریكه از بسیاری از قسمت ها آواربرداری شد و دالان ها و دیوارهایی از ارگ مجددا پدیدار گشت.

در همین زمان و در طی كاوش، پیكر آق سید علی میرزا در حالی كه با گذشت قریب به ٢٠ سال از زلزله، هنوز بقایای پیكر وی سالم بود، پیدا شد.

وی را در محل ارگ به خاك سپردند و اتاقكی را بر مقبره اش بنا نمودند و حالا آقا سید علی میرزا دیگر جزئی از تاریخ ارگ شده است.

این بنای تاریخی در شهر طبس، میدان امام (ره)، میدان واعظ طبسی، خیابان واعظ، ارگ (كهن دژ) واقع شده است.

امروزه  متاسفانه این بنای تاریخی فقط در ایام نوروز مورد بازدید علاقه مندان تاریخ و آثار باستانی قرار می گیرد.

اين بناي تاريخي ارزشمند چشم انتظار توچه بيشتر مسئولان ميراث فرهنگي است، ارگي كه به گفته کارشناسان، از غيرقابل ‌دسترس‌ترين قلعه‌هاي ايران بوده است.