شگفتیهای الواح هخامنشی / الواح پیش ما امانتند آنها را به ایران بازمی‌گردانیم

گیل استاین که به دعوت انجمن باستان شناسان دانشگاه تهران برای شرکت در همایش بین المللی باستان شناسان جوان به تهران آمده است به خبرنگار مهر گفت: نمی توانم آمار دقیقی از تعداد الواح هخامنشی که در موسسه شیکاگو قرار دارد بدهم چون مسئولیت این الواح بر عهده فرد دیگری در این موسسه است. همچنین بیشتر این الواح شکسته و در قطعات کوچک هستند اما بهترین تخمینی که می توانم بزنم این است که بین 6 تا 7 هزار لوح با تکه های بزرگ وجود دارد. این الواح از زمانی که وارد شیکاگو شده اند تاکنون در حال مطالعه هستند و به عنوان یک امانت در دهه 1930 به آمریکا فرستاده شدند.

گیل استاین گفت: ما باستان شناس هستیم و الواح هخامنشی نیز موارد مطالعاتی ما هستند منتها در رسانه های ایران معمولا صحبت هایی می شود که متاسفانه دقیق نیستند.  گویا از صراحت و درستی این قضیه خبر ندارند. موسسه تعداد زیادی از الواح را بعد از مطالعه به ایران برگشت داده است و بقیه الواح نیز امانتی هستند تا ما روی آنها مطالعه انجام دهیم و به ایران بازگردانیم. بیش از 30 هزار الواح به ایران تاکنون برگشت داده شده است و من در سال 2003 حدود 300 لوح کامل را که مورد مطالعه قرار گرفته بود به ایران برگشت دادم به قول و موافقتی که بین ایران و دانشگاه شیکاگو انجام شده است متعهد هستیم.

وی گفت: چند هزار لوح تاکنون مطالعه شده و عکاسی پیشرفته روی آن انجام شده است تا این الواح و مهر روی آنها ثبت شود و اطلاعات آنها برای همگان در جهان قابل دسترس باشد. پروژه ای در این موسسه برای الواح تخت جمشید تعریف شده که شامل یک گروه بین المللی با حضور دانشمندان سراسر جهان است. باور دارم نسل دیگری از دانشمندان در این پروژه تربیت می شوند که این کار را ادامه می دهند و می توانند زبان این الواح را بخوانند.

استاین یکی از اهداف سفرش به ایران را مذاکره با رئیس سازمان میراث فرهنگی عنوان کرد و گفت: این مذاکره برای بهبود همکاری بین موسسه شیکاگو و ایران و تربیت نسلی از کارشناسان در آمریکا ، ایران و اروپاست که بتوانند خط عیلامی را بخوانند. من و آقای نجفی درباره اینکه چطور می شود به این اهداف رسید، صحبتهایی کرده ایم.

تبادل دانشجو بین ایران و شیکاگو

رئیس موسسه شیکاگو ادامه داد: دانشگاه و موسسه شرق شناسی شیکاگو بیش از 80 سال است که با ایران همکاری می کند و این همکاری شامل تمام جوانب مطالعاتی درباره ایران می شود که منظور باستان شناسی و زبانهای باستانی است و از لحاظ دوره ای نیز همه دوره ها را چه از دوره عصر سنگ تا دوره اسلامی شامل می شود. با موزه ملی ایران نیز همکاری داریم و سعی می کنیم در هر سه زمینه باستان شناسی، زبانهای باستانی و موزه ها همکاری ها توسعه پیدا کند. به عنوان مثال دکتر علیزاده یک سال است که به دسته بندی سفالها اقدام کرده است که طی این اقدام دانشجویانی تربیت شده و یاد گرفته اند که چطور سفالها را طبقه بندی کنند.

وی گفت: دانشجویان ایرانی نیز می توانند از اطلاعات مجموعه کارهای آقای علیزاده درباره سفالها استفاده کنند مورد دیگر همکاری با موسسه برای انجام حفاری های باستان شناسی مختلف است که می توان در این حفاریها تکنیکهای مختلف علمی را نیز یاد بگیرند. سعی می کنیم راههایی پیدا کنیم که دانشجویان ایرانی برای یادگیری زبان اسلامی به شیکاگو بیایند و متقابلا دانشجویان آمریکایی به ایران برای یادگاری موضوعات دیگر سفر کنند.

شگفتیهای الواح هخامنشی

وی ادامه داد: بایگانی الواح تخت جمشید خیلی شگفت انگیز است و مانند آن وجود ندارد و موارد جالب توجه در آن بسیار زیاد است. برای من نکته جالب در این الواح زمانی است که در دو متن نوشتاری از دو فرهنگ متفاوت روابطی پیدا می شود که هر دوی آنها به یک موضوع مشترک اشاره می کنند به عنوان مثال اسم هایی بود که هرودوت مورخ معروف در منابع خودش آورده است مثلا اسم‌هایی از آسیای صغیر که درست مانند همان اسمها در الواح نیز آمده است. این موضوع یک موضوع شگفت انگیز است.

...........

گفتگو از فاطیما کریمی