ریزش آوار بی مسئولیتی بر سر دو کودک در قم

به گزارش خبرنگار مهر، ساعت 12 سه‌شنبه هفته گذشته، خبر ریزش آوار ساختمان توسط یکی از افراد حاضر در صحنه به خبرگزاری مهر در قم اطلاع رسانی شد، ریزش ساختمانی سه طبقه به درون زیرزمین خانه و ماندن دو کودک شش و 10 ساله در زیر خروارها خاک و شن و ماسه، اولین اخباری است که به خبرگزاری ‌رسید.

به صحنه می‌روم، کارت خبرنگاری برای نزدیک شدن به صحنه کافی نیست مجبوری دنبال یک آشنا بگردی که خوشبختانه جوابگو است و تو را به صحنه می‌رساند، صحنه‌ای که در آن تعداد زیادی از مردم عادی در حال آواربرداری هستند، افرادی که با دستان خود شن و ماسه و آجر و میله‌ها را دست به دست کرده و به درون خیابان می‌ریزید.

تعجب می‌کنم! از یکی از نیروهای امدادی حاضر در صحنه می‌پرسم چرا مردم وارد صحنه شده‌اند، نمی‌توانیم مردم را مهار کنیم پاسخ وی جای بسیار تامل دارد، حادثه‌ای که در آن دو کودک زیر آوار مانده‌اند و حضور شاید نزدیک به 30 نفر از افراد عادی برای آواربرداری آن هم بر روی همین آوار‌ها در ذهن اینگونه تلقی می‌کند که خود این افراد چه فشاری را بر روی آوارها وارد می‌کنند.

امدادگر ادامه می‌دهد: وظیفه ما امدادرسانی است، برقراری امنیت محل حادثه و دور کردن مردم از صحنه در حالی که برخی از این افراد از اقوام این دو کودک هستند بر عهده ما نیست.

وی ادامه می‌دهد: محل باید خالی باشد تا امدادگران بتوانند امدادرسانی و آواربرداری را انجام دهند.

در حین همین گفتگو‌ها ناگهان یکی از افراد حاضر در صحنه به سمت یک از ماموران آتش نشانی حمله می‌کند و وی برای دفاع از خود مجبور می‌شود با وی درگیر شود. افرادی که در صحنه هستند آن دو را از یکدیگر جدا می‌کند.

حضور مردم در صحنه، عدم توانایی در کنترل جمعیتی که در صحنه حضور دارند نیز امدادرسانی و آواربرداری را کند کرده است.

آواربرداری با تجهیزات روز دنیا

درباره به روز بودن تجهیزات امدادی و آواربرداری که در صحنه هستند شاید به عنوان یک خبرنگار و عدم اطلاع از این موضوع نتوانم اظهار نظری داشته باشم اما بستن زنجیر به بیل مکانیکی که در صحنه است برای خارج کردن بتون‌ها و میلگردهایی که در زیر زمین خانه فرود آمده این مطلب را تداعی می‌کند که اگر بیل مکانیکی چنگک دار در صحنه بود لازم به بستن زنجیر به بیل مکانیکی و بستن بتون‌ها به آن نبود که در هنگام بیرون آمدن نیز بخشی از بتون‌های بسته شده به زنجیر دوباره بر روی آوار سقوط می‌کرد.

پدر و مادر کودکان در گوشه‌ای از محل حادثه در حال شیون هستند یکی از افراد حاضر در صحنه در گفتگو با خبرنگار مهر از آغاز ساخت این ساختمان از چند سال قبل خبر می‌دهد و می‌گوید طبقه همکف سفره خانه بوده و خانواده چهار نفره‌ای در زیرزمین زندگی می‌کردند و طبقه سوم نیز در حال احداث بود که نزدیک 11 و نیم صبح ناگهان صدای مهیبی ما را به سمت خیابان کشاند و دیدم که خانه فروریخته است.

سگ‌های زنده یاب هلال احمر وارد صحنه شده‌اند و به نظر می‌رسد بویی از زندگی به مشامشان نرسیده. مردم صحنه را ‌ترک نمی‌کنند، با وجود تعداد زیادی از نیروهای امنیتی که در صحنه هستند کسی توانایی خارج کردن آنان از صحنه را ندارد، ساعت پنج و نیم بعد از ظهر است که دختربچه خانواده، بی جان از زیر آوار بیرون کشیده می‌شود و دیگر نشانی از ادامه حیات ندارد.

وی نزدیک به 6 ساعت در زیر آواری مانده است که بی احتیاطی اطرافیان بر سر وی خراب کرده است و او تاوانش را می‌دهد.

با بیرون آوردن وی صدای گریه جمعیت بلند می‌شود. تلاش‌های نیروها و به عبارتی مردم برای بیرون آوردن پسر بچه از سر گرفته می‌شود. نزدیک به ساعت 6 غروب است که نیروهای امنیتی که در صحنه هستند میله‌هایی را در اطراف ساختمان می‌چینند و مردم را به پشت میله‌ها هدایت می‌کنند و این شاید نوش دارویی بعد از مرگ سهراب باشد و این پرسش پیش می‌آید که اگر این اقدام زودتر انجام می‌شد شاید آواربرداری تاکنون به اتمام رسیده و مردم نیز غیراصولی اقدام به آواربرداری نمی‌کردند و نیروهای امدادی تلاششان زودتر به نتیجه می‌رسید هر چند که در این بین تلاش نیروهای امدادی حاضر در صحنه جای قدردانی داشت.

در ادامه نزدیک به ساعت هفت بعد از ظهر مسئولان استانی یکی پس از دیگری به صحنه وارد می‌شوند و این بدان معنا است که عمق این فاجعه به گوش مسئولان رسیده است.

محمد دلبری شهردار قم حوالی ساعت هفت و سی دقیقه به صحنه وارد می‌شود و محسن اورجی مدیرکل ستاد حوادث غیر مترقبه استان نیز خود را به صحنه رسانده.

امین مقومی، رئیس سازمان نظام مهندسی، ابوالفضل رسولی شهردار منطقه 6 قم و بسیاری از افراد دیگر در صحنه‌اند کارشناسان و افرادی که در صحنه حاضرند در حال توضیح دادن وضعیت موجود و علت ریزش ساختمان به شهردار هستند.

10 ساعت زمان آوربرداری

شاید گفته‌های شهردار برای خبرنگاران حاضر در صحنه جالب باشد اما من در فاصله دور ایستاده و توجهی به گفته‌های آنان ندارم. گفته‌هایی که بارها برای آنان و زودتر از برگشت آنان به محل کارشان بر روی خروجی سایت‌ها می‌رود و اتفاقاتی که بعد از آن رخ می‌دهد نشان از این دارد که یک جای کار من اشتباه است، بار‌ها این افراد از اصول ساختمان سازی و رعایت اصول فنی و معماری و شهرسازی و به روز بودن تجهیزات امداد رسانی و آمادگی کامل برای حوادث مختلف و اینگونه مطالب سخن گفته‌اند و من و همکارانم بارها این گفته‌ها را مخابره کرده‌ایم اما امروز دو کودک به خاطر عدم رعایت تمامی این موارد زیر انبوهی از آوار دفن شده‌اند و نگاهی به خانه‌های اطراف این محله و ساخت و سازهای آن نیز نشان می‌دهد که جان بسیاری از کودکان دیگر خانواده‌ها نیز در خطر است.

شاید بتوان گفت در این حادثه خانواده این کودک به دلیل عدم رعایت مسائل فنی مقصر هستند اما نباید در این بین به این نکته توجه کرد که نظارت و توجه به نوع ساخت وساز شهری و لزوم سخت گیری در این زمینه بر عهده چه کسانی است و به عبارتی جمله کلیشه‌ای فرهنگ‌سازی را چه کسانی باید برای مردم تبیین کنند؟ در بین این افکار و در حین توضیح دادن علت ریزش برای مسئولان نزدیک به ساعت 21 بالاخره جسد بی جان کودک دوم بعد از 10 ساعت از زیر آوار خارج می‌شود تا انتظارها به پایان برسد و این پرسش را مطرح کند که چرا آواربرداری برای ریزش تنها یک ساختمان 10 ساعت طول کشیده است، آیا اگر این شهر با چنین بافت فرسوده و ساخت‌وساز‌های غیراصولی با یک زلزله مواجه شود و با توجه به این تجهیزات چه مدت زمان برای آواربرداری نیاز است.

گفته‌های مدیرکل حوادث غیر مترقبه استانداری قم در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره این موضوع جالب است، وی عدم ساخت اصولی ساختمان و نوع مصالح به کار رفته و جالبتر از آن نوع ریزش غیر اصولی ساختمان را علت افزایش زمان آواربرداری می‌داند.

ریزش غیراصولی ساختمان!

محسن اورجی هنگامی‌که با پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا ریزش ساختمان نیز اصول دارد مواجه می‌شود، می‌گوید: ساختمانی که اصولی ساخته شده باشد ریزش آن نیز اصولی خواهد بود.

وی درباره تجهیزات امدادی و آواربرداری نیز سخنان جالبی دارد.

مدیرکل حوادث غیر مترقبه استانداری قم تجهیزات آواربرداری که در اختیار نهادهای امدادی استان قم است را به روز و آن هم در مقایسه با تجهیزات به روز دنیا می‌داند.

این مطلب در حالی است که همانطور که در ابتدای گزارش گفته شد برای برداشتن برخی از بتون‌های صحنه حادثه زنجیری به بیل مکانیکی بسته و آوارها را خارج می‌کردند و بیل مکانیکی که در صحنه آواربرداری قرار داشت فقط می‌توانست آواری که در خیابان ریخته شده را جمع‌آوری کند.

ولی در هر حال محسن اورجی به شدت از گفته‌های خود دفاع کرده و تجهیزات امداد و آواربرداری استان را به روز می‌داند.

نوع مصالح به کار رفته در ساختمان علت کندی آواربرداری

مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهرداری قم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، نوع مصالح به کار رفته در این ساختمان را علت کندی آواربرداری می‌داند و در ادامه دخالت مردم در صحنه حادثه را نیز علت دیگری برای کندی آواربرداری ذکر می‌کند.

عباس جعفری هنگامی که درباره تجهیزات آواربرداری و نوع امکانات آتش نشانی قم با سئوالات خبرنگاران مواجه می‌شود با پاسخ‌هایی محافظه کارانه ضمن قدردانی از تلاش‌هایی که برای تجهیز آتش نشانی قم انجام شده می‌گوید: طی دو سال اخیر توجه خوبی به بحث تجهیز آتش نشانی قم صورت گرفته است اما در این بین شهرداری به تنهایی نباید وارد شود و مدیریت بحران استان نیز باید به این امر توجه داشته باشد.

وی همچنین درباره میزان تجربیات آتش نشانان قم در زمینه آواربرداری می‌گوید: این افراد مانورهای بسیاری را برگزار می‌کنند و همچنین فیلم‌های زیادی را در این زمینه مشاهده می‌کنند.

پاسخ جعفری در این زمینه این نکته را یادآوری می‌کند که قطعا این افراد در مانورهای خود با ضجه‌های پدر و مادر و ورود افراد به صحنه حادثه و همچنین درگیری مردم با آتش نشانان مواجه نبوده‌اند مطلبی که در این حادثه به خوبی نمایان بود و یکی از دلایل کندی آواربرداری نیز همین حضور مردم در صحنه بود.

باید آواربرداری به شکل دستی انجام شود

مدیرعامل جمعیت هلال احمر قم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: اگر افرادي در زیر آوار باشند، باید آواربرداری به شکل دستی انجام شود که آسیبی به افراد مانده در زیر آوار وارد نشود و نمی‌توان در چنین صحنه‌هایی به شکل مکانیزه کار کرد.

علیرضا ظهیری در پاسخ به این سئوال که آیا سه طبقه ریزش را باید با دست برداشت و زمانی که برای این کار صرف می‌شود چقدر خواهد بود، ادامه داد: در هر حال در این ریزش به دلیل آنکه مکان دو کودک مانده در زیر آوار مشخص نبود باید با احتیاط کار می‌شد.

وی نیز با تکرار ادعاهای مدیرکل ستاد حوادث غیرمترقبه استان قم تجهیزات آواربرداری و امداد رسانی استان قم را به روز می‌داند.

در هر حال در حادثه رخ داده دو کودک جان خود را از دست دادند تا بحث توجه به اصول ساختمان سازی و تجهیزات و سخت گیری‌های لازم برای توجه به مردم به اصول فنی چند صباحی دوباره بر سر زبان‌ها باشد و با گذشت شاید یکماه دیگر حتی خاطره ای از سجاد و ساناز دو کودک مانده در زیر آوار در خاطر مسئولین باقی نمانده باشد و دوباره آش همان آش باشد و کاسه همان کاسه ....

.........................................
سید‌‌‌‌ه مرضیه میر‌قاد‌‌‌‌ری