گنبد سرخ رنگ خلیج فارس نگران وقوع یک فاجعه زیست محیطی/هفت مهمان ناخوانده در کمین

به گزارش خبرنگار مهر، جزیره هرمز از گذشته یکی از جزایر مهم در اقتصاد و گردشگری مورد توجه بوده اما از سوی دولت ها توجه چندانی به آن نشده. در سالهای اخیر با پیگیری های مسئولان محلی طرح های مختلفی برای حمایت از ساکنان این جزیره زیبا داده شد که متاسفانه نبود پژوهش و مطالعات دقیق این طرح ها بیشتر خود جنبه تخریبی داشته تا اینکه بتواند در آینده کمک رسان ساکنان این جزیره باشد.

طلای سرخ جزیره؛ ثروتی که سالهاست غارت می شود

خاک سرخ هرمز ارزش اقتصادی بالایی دارد تا همین چند سال قبل، هزاران تن از این خاک گرانبها به کشورهای دیگر صادر می شد تا در صنایع مختلف رنگ سازی، لوازم آرایش، شیشه و سرامیک سازی از آن استفاده کنند. البته آخرین خبرها درست یا غلط از کم شدن این صادرات بی رویه حکایت می کند؛ صادراتی که اگر بخواهد ادامه یابد، به از بین رفتن خاک سرخ هرمز می انجامد.

از سوی دیگر، طبق بررسي هاي انجام شده توسط مركز تحقيقات محيط زيست دريايي هرمز، معلوم شده كه ذرات خاك سرخ پراکنده شده در هوا که ناشی از برداشت غیراصولی از بزرگترین معدن خاک سرخ کشور در این جزیره است، بر سلامت هوای پاک منطقه اثر گذاشته و باعث كاهش شفافيت و نفوذ نور شده كه به طور غير مستقيم بر جوامع زنده منطقه اثر مي گذارد.

طبق گزارش كارشناسي اداره كل حفاظت محيط زيست هرمزگان برای برگشت پذيري این وضعیت به حالت نرمال اوليه يك زمان حداقل 5 ساله مورد نياز خواهد بود و در درازمدت باعث افزايش فلزات سنگين در منطقه مي شود. همچنين با توجه به اينكه معدن خاك سرخ در جنوب هرمز قرار دارد و كارخانه و محل دپوی خاك سرخ و اسكله تخليه و بارگيري آن در شمال هرمز واقع شده، تخريب فضاي سبز و پوشش گياهي مسير اوليه حمل مواد از معدن را در پی داشته و اين مواد بر اكوسيستم خشكي و گياهان منطقه اثر گذاشته است كه البته طبق ارزیابی کارشناسی، طي يك مدت زمان 2 ساله برگشت پذير خواهد بود.

نامناسب بودن انبار مواد معدني شركت در داخل شهر (همجوار قلعه پرتغالي ها و منازل مسكوني)، تخريب اثر تاريخي قلعه پرتغالي ها به دليل تردد تخليه و بارگيري مواد را به دنبال داشته است. علاوه بر این مسایل، اسكله مواد معدني خاك سرخ نیز متأسفانه در محدوده شهر واقع شده كه كودكان از آن محل جهت شنا در سواحل شهر هرمز استفاده مي کنند. متوقف شدن فعاليت های معادن خاك سرخ جزيره هرمز، گرچه ممكن است خسارت اقتصادي محدودي به برخي از ساكنان جزيره تحميل کرده باشد، اما ناديده گرفتن ملاحظات زيست محيطي خسران بيشتر و ماندگار تري را بر آيندگان به دنبال دارد.

معادن جدید؛ آتشی به خرمن بهشت زمین شناسی ایران

نقاش طبیعت هنرنمایی خود را در گنبد نمکی شش هزار متری به رخ آدمیان کشیده، تنوع رنگی سنگ های کنده شده از لایه های مختلف اعماق زمین توسط توده های نمک آنقدر زیاد است که هرمز را به زیباترین و کم نظیرترین گنبد نمکی در دنیا تبدیل کرده تا جایی که از آن به آزمایشگاه سنگ شناسی یاد می کنند. این جزیره به تعبیری دیگر موزه کانی های جهان نیز قلمداد می شود؛ یعنی همان عناصر اولیه ای که از مجموع آنها، سنگ ها شکل می گیرند. کانی ها برای زمین شناسان بسیار با ارزشمند چرا که از طریق مطالعه آنها نه تنها پی به ماهیت آن سنگ می برند و می توانند ترکیب کلی سنگ های منطقه را به دست آورند بلکه می توانند رابطه خویشاوندی بین لایه های زمین شناسی یک منطقه را هم با مناطق دورتر بیابند شاید این مطالعات به نتایج شگفت آوری هم برسند.

اتفاقات مختلف زمین شناسی سبب شده تا جنوب جزیره هرمز مملو از خاکی باشد به رنگ سرخ که بومی ها آن «گِلَک» می نامند همان منطقه ای که به «گل اخری» یا کانسار خاک سرخ مشهور است. کانسار تجمع مواد معدنی در یک نقطه است که در وقت استخراج، معدن نامیده می شود. در میان اهالی جزیره حرف و حدیث هایی راجع به کشف و راه اندازی معادن جدید از جمله معدن آهن شنیده می شود که احتمال صدور مجوز برای استخراج آن شدت نگرانی های طرفداران محیط زیست برای سرنوشت آینده جزیره هرمز را مضاعف کرده است. باتحقق این امر شاید تجربه ای تلخ تر از معدن خاک سرخ در انتظار جزیره و ساکنانش باشد.

هجوم زباله ها به ساحل؛ بلای جان اکوسیستم حساس جزیره

جزيره هرمز در دهانه رودخانه هاي شور، شيرين، ميناب، حسن لنگي و جلابي قرار گرفته و بر همین اساس، ناحيه بين جزيره تا سرزمين اصلي از جمله نقاط بسيار مهم زيستگاهي در خليج فارس محسوب مي شود. وجود جنگل هاي مانگرو و مصب رودخانه ها در منطقه باعث افزايش تنوع و تراكم آبزيان شده كه در نتيجه آن نيز فعاليت هاي صيادي به منظور بهره برداري افزايش مي يابد. هجوم شناورهاي صيادي كه بخش غالب آنها متعلق به ساکنان محلات ساحلی بندرعباس هستند، باعث تراكم شناور ها در اين محدوده و افزایش آلودگی های ناشی از ترددهای غیراستاندارد دریایی شده است.

تخليه زباله شامل شيشه، بطري پلاستيكي، كيسه پلاستيكي، ظروف فلزي حامل روغن موتور، طناب پلاستيكي، تورهاي مستعمل صيادي، ضايعات صيد و ... ، همچنین تخليه آب موتور خانه لنج ها (آب خن )، تخليه روغن موتور مستعمل، رها سازي كالاهاي قاچاق از جمله كارتن، پلاستيك هاي حامل آنها، لاشه حيوانات قاچاق و... امري معمول در آب های ساحلی جزیره هرمز به شمار می رود. این کار باعث شده تا گوشه گوشه ساحل زیبای این جزیره به محل دپوی زباله ها و ضایعات پلاستیکی بازگشت ناپذیر به طبیعت تبدیل شود که علاوه بر تخریب جلوه بصری ساحل، زیست و زاد ولد گونه های در حال انقراض و در معرض خطر جانوری همچون لاک پشت پوزه عقابی را نیز به مخاطره انداخته است.

خاک های رنگین کمانی؛ مداد رنگی هنرمندان یا سرمایه ای برای آیندگان؟

هرچند چهره گلگون هرمز شهره آفاق شده اما این جزیره، بهشت رنگ هاست. مجموع رنگ های این جزیره حاصل یک ترکیب شیمیایی است، حاصل یک اتفاق اتفاقی از ترکیب کانی های مختلف برای شکل گیری سنگ، رنگ های هرمز یا به صورت خاک و کلوخند یا به صورت سنگ هایی محکم. البته هرمز سنگ های فلزی هم دارد. این جزیره دارای خاک های رنگی بسیاری است که در کنار یکدیگر طیف وسیعی از رنگ های سفید زرد، نارنجی، قرمز، قهوه ای، سبز و حتی طلایی ایجاد می کند. هرمز رنگ های شمارش ناپذیری دارد که از طیف رنگی گرم تا سرد را شامل می شود؛ یعنی همه رنگ هایی که یک هنرمند برای کشیدن تابلوی نقاشی خود به آنها نیازمند است. همین تابلوی نقاشی است که نه تنها زمین شناسان، هنرمندان و گردشگران ایرانی را مبهوت خود کرده؛ بلکه هر هنرمندی را که به ایران آمده، مجذوب خود کرده است.

حدود شش هفت سالی است که هرمز به پاتوق علاقمندان شاخه ای از هنر مدرن با عنوان "هنر محیطی" تبدیل شده است، رویدادی که نمود رسانه ای و تبلیغاتی آن بیشتر در قالب پروژه سریالی فرش های خاکی ظهور و بروز یافته است؛ بزرگترین، منحصربفردترین، و ده ها عنوان دهن پرکن با پسوند "ترین" دیگر. گویا گردانندگان این پروژه هنری در هرمزگان قصد دارند تا با اجرای چنین گردهمایی های سالیانه ای در قالب یک آیین فرهنگی ایستادن بر بلندای شانه های نحیف گنبد نمکی هرمز را تداوم بخشند.

هرچند تاکنون انتقاداتی جدی و گسترده از سوی فعالان زیست محیطی به نحوه اجرای چنین پروژه هایی در محافل مختلف هنری، رسانه ای و  علمی مطرح شده اما برآیند کلی فعالیت های تبلیغاتی- رسانه ای در این رابطه بیشتر در جهت تشویق و تدوام چنین حرکت های چالش برانگیز زیست محیطی بوده است.

متأسفانه به دلایلی که هنوز هم چندان مشخص نیست، فضای آرام و معقولی برای نقد موشکافانه و آسیب شناسانه ابعاد زیست محیطی پروژه فرش خاکی در استان هرمزگان به عنوان پایگاه اصلی این چنین رویدادهای هنری خبرسازی فراهم نشده است. در این هنگامه های و هوی، اما آنچه زیر دست و پای همگان له شده، یا به تاراج رفته و یا روانه آب های ساحلی خلیج فارس شده، کانی های کمیاب جزیره هرمز به عنوان مهم ترین ثروت های خدادادی این سرزمین است.

هر چند عده ای معتقدند هر ساله چهار یا پنج تن از انواع طیف های رنگی خاک جزیره اگر هم فدای یک اثر جهانی هنری شود، قابل اغماض است اما حرص و ولع نهادها و دستگاه اجرایی استانی و فرااستانی برای نقش بستن انواع نقشه ایران، آرم و لگوی سازمانی و ... بر سطح گوشه ای زمین خدا از یک سو و از سوی دیگر، رغبت روزافزون مسافران و ساکنان جزیره به سوغات بردن این هدیه خدادادی همه و همه باعث شده تا هر ساله قطعاتی از پیکر گلگون جزیره هرمز به یغما برود،فرسایش خاک شدت بیشتری به خود بگیرد؛ اما انتظار هم این باشد که هیچ کس را ازاین ماجرا کک نگزد.

امپراتوری گلخانه ای فیس بوک و دیگر شبکه های مجازی و حتی برخی رسانه های رسمی متأسفانه جولانگاه افرادی شده که هر یک در قامت تئوریسین های هنری خود را مبدع یا میراث دار بزرگترین فرش خاکی جهان می پندارند و  هر سال رکورد گذشته خود را چندده و شاید چند صدمتری بیشتر ارتقا می دهند.

سید محمد رضا فاطمی اولین رییس اداره محیط زیست هرمز در گفتگویی با خبرنگار مهر معتقد است: از نظر جنس مواد تشکیل دهنده، سه نوع ساحل وجود دارد، ساحل ماسه ای، ساحل سنگی و ساحل گلی و به لحاظ فراوانی و نوع موجودات این جنس سواحل است که تعیین کننده است و تنوع موجودات بر حسب نوع زیست گاه متفاوت است و مسله دیگر جهت زیست موجودات، شیب زیستگاه و ماهیت دینامیک آب و جز ومد بوده که دامنه و شدت آن بسته به جریانات دریایی است و در صورت شدید بودن جزر و مد و مقاومت کم موجودات فراوانی آنها در ساحل کم می شوند.

فاطمی با اشاره به فرش خاکی هرمز بیان داشت: این فرش تاثیر مخربی بر زیست موجودات ندارد زیرا از ترکیبات موجود در جزیره برای ساخت استفاده می شود و از نظر فرسایشی به هنگام بارندگی رسوبات نرم است که وارد دریا می شوند و به واقع شامل نمک خاک رس به همراه املاح رنگین موجود در این خاک نیز می شود تا حدی که آب دریا قرمز رنگ می شود. حال این مقیاس چند صد کیلومتری را در مقیاس با مساحت چند صد متری فرشی در نظر بگیرید که به دور از خط جزر و مد در ضلع غربی جزیره ساخته می شود و آن ضلع به خودی خود از گنبد های نمکی تشکیل شده است و همواره بوسیله ی بارندگی شسته و به دریا می ریزند و باید توجه کرد که در سمت غربی جزیره زیست گاه مرجانی نیز وجود ندارد.

این زمین شناس در ادامه اظهار داشت: جابه جایی خاک های رنگی که به وفور در جزیره یافت می شود هیچ تاثیری در نابودی این خاک ها ندارد . باید توجه کرد که این جزیره در معرض فرسایش شدید قرار دارد و به لحاظ دوره های مختلف زمین شناسی در هزاران سال پیش زمین سرد تر از امروز و  شدت بارندگی بیشتر بوده و در حال حاضر در دوران خشکسالی قرار دارد تا جایی که بارندگی اندکی در طول سال داریم و این رسوبات در طولانی مدت یا بهتر بگویم به مدت هزاران سال باقی می ماند و ملیون ها سال طول می کشد تا جزیره به حالت مسطح در بیاید، باید در نظر داشت که همانگونه که این جزیره در معرض فرسایش قرار دارد گنبد های نمکی هم از دل خاک بیرون می زنند و خشکی ارتفاع بیشتری از سطح دریا می گیرد.

این فعال محیطی زیستی در پاسخ به تاثیر فرش در زندگی موجودات گفت: هیچ تاثیر منفی نمی تواند داشته باشد چون در مقایسه با حجم آن گنبد های نمکی ناچیز است و در صورت شسته شدن بوسیله آب باران در مرور زمان تاثیری نخواهد داشت . گرچه موجودات نیز با این رسوبات و ترکیبات در طی سال ها سازگار شده و خو گرفته اند.

اما اظهار نظر جالب دکتر فاطمی این است که خاکی که برای ساخت فرش استفاده می شود آنقدر ناچیز است که اصلا معلوم نیست و نکته بعدی اینکه این زمین ها وخاک ها اصلن در چرخ زیست محیطی اهمیت ندارند. استان هرمزگان در دنیا  منحصر به  فرد است و حدود 50گنبد نمکی با همین ترکیبات در این استان وجود دارد و یک بارندگی کافیست تا هزارن تن از این خاک هاشسته و به دریا بریزد خاکی که در ساخت فرش مصرف می شود آنقدر ناچیز است که حتی قابل مقایسه با حجمی که در فرسایش طبیعی وارد دریا می شود نیست.

این فعال محیط زیست تصریح کرد: آنهایی که دلشان برای محیط زیست می سوزد بهتر است زیستگاه هایی را شناسایی کنند که در معرض نابودیست مثل زیستگاه مرجان هایی که رفته رفته دارند از بین می روند آنها را با ید حفاظت کرد نه خاکی که به هیچ وجه ارزش حفاظتی ندارد. اگر اینقدر مهم است می توانند این خاک ها را به ثبت ملی برسانند اما این کاری بیهوده است زیرا هزاران برابر در هر بارندگی این خاک ها در معرض فرسایش طبیعی قرار می گیرد و بی هیچ گونه حفاظتی سالیان سال پابرجا بوده اند حال اگر موضوع جابجایی این حجم ناچیز است . خب جابجا بشود مگر قرار است چه تاثیری داشته باشد این کار مثل برداشتن یک قطره آب از دریاست.

ساخت و سازهای غیرمجاز ؛ ساحل جزیره هرمز هم حراج می شود

طی یکی دوسال گذشته که بحث الحاق جزیره هرمز به منطقه آزاد قشم قوت گرفته و طی ماه های اخیر نیز پرونده این طرح روی میز اهالی بهارستان باز است، عده ای برای تصاحب شبانه سواحل و اراضی بکر جزیره هرمز دندان تیز کرده اند. حتی برخی ها نیز چند قدم جلوتر رفته و با احداث سازه هایی ناهمگون با اقلیم و معماری سنتی جزیره در سواحل جنوبی آن با کاربری گردشگری (از جمله منطقه ای پرتگاهی و مرتفع که با عنوان بام خلیج فارس بین اهالی جزیره مشهور است) میخ خود را زودتر از بقیه بر تابوت خونین رنگ هرمز کوبیده اند.

تجربه تخریب سواحل بکر خلیج فارس، خشک کردن ساحل و دست درازی به حریم دریا را طی سالیان پایانی دولت گذشته در سواحل جزایر کیش و قشم به کرات شاهد بوده ایم؛ این پدیده آنچنان جنجال آفرین شد که حتی پای مراجع نظارتی همچون سازمان بازرسی را نیز به پرونده آن باز کرد.

اما در پهنه سرزمین رنگین کمانی هرمز، گویا عده ای با علم کردن شعار توسعه گردشگری جزیره به دور از چشم مراجع نظارتی و بدون طی کردن مراحل اخذ مجوزهای زیست محیطی، کلنگ تخریب سواحل این جزیره را بر زمین زده اند و هیچ فریادی و اعتراضی هم از کسی بلند نمی شود.

کهور پاکستانی؛ سبزجامگانی که انگل حیات درختان بومی شده اند

موضوعی که در این بین کمترین انگشت اتهام به سوی آن نشانه رفته است، تکثیر قارچ گونه گیاهان غیربومی و مهاجم در سطح تمامی اراضی این جزیره به ویزه "کهور پاکستانی" است؛ گیاهی فریبنده که به دلیل سبزجامه بودن در تمامی فصول و همچنین به علت برخی محاسبات غلط کارشناسان منابع طبیعی برای گسترش جنگلکاری و همچنین بیابانزدایی در جنوب کشور در سطح وسیعی بساط آن گسترده شد؛ کهور پاکستانی مدت هاست که به صورت چراغ خاموش در جای جای جزیره رنگین کمانی هرمز ریشه دوانده و به انگلی برای تدوام حیات گیاهان بومی جزیره تبدیل شده است.

جبیرهای در معرض انقراض؛ نماد حیات وحش هرمز روبه نابودی است

جبیر از کوچکترین اعضای خانواده آهوان بشمار می آید که زیستگاه جنوبی آن در جزیره هرمز و تعدادی از جزایر دیگر خلیج فارس همچون قشم، لارک و هنگام نیز وجود دارد. این جانور که از پستانداران تحت حمایت سازمان محیط زیست در ایران به شمار می رود، بر خلاف شکل ظاهری نحیف و شکننده اش از مقاوم ترین حیوانات جهان محسوب می شود؛ به گونه ای که حتی قادر است در مناطق بسیار گرم کویری که فاقد آب و علوفه کافی است نیز به آسانی زندگی کند. در جزایر خلیج فارس از جمله هرمز جبیرها آب مورد نیاز بدن خود را از سرشاخه ها و برگ های همیشه سبز در ختان آکاسیا- در گویش محلی کرت- تامین می کنند.

طی سالیان اخیر، این جانور به علت تعقیب و شکار بی رویه، زنده گیری برای فروش غیرقانونی به شیخ نشینان جنوبی خلیج فارس، بروز بیماری های ناشناخته، جدال با سگان ولگرد جزیره و همچنین تخریب مناطق زیستگاهی آن به دلیل دستکاری های غیراصولی طبیعت همچون استخراج معادن، راه سازی و گسترش بی رویه گونه مهاجم کهور پاکستانی، نسلش در معرض خطر انقراض قرار دارد. بی توجهی ها به سرنوشت این گونه جانوری که به نوعی نماد حیات وحش جزیره هرمز نیز قلمداد  می شود، تا بدانجاست که تاکنون هنوز آمار و اطلاعات دقیقی از وضعیت این پستاندار زیبا و دوست داشتنی در جزیره هرمز وجود ندارد.

محمد زرنگاری نماینده سابق هرمزگان در شورای عالی استانها در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بی توجهی به محیط زیست موجب شده تا حیات وحش جزیره هرمز در معرض نابودی قرار بگیرد. بیان داشت: بی توجهی محیط زیست به حیات وحش جزیره هرمز و وجود سگهای ولگرددر کوهها باعث شده حیات وحش این جزیره بخصوص نسل جبیر در معرض نابودی کامل قرار گیرد.

زرنگاری با انتقاد شدید از مسئولان محیط زیست استان به نبود محیط بان، فعال نبودن مرکز تحقیقات محیط زیست، کمبود امکانات شدید در این مرکز و کمبود نیروی کارشناس محیط زیست در جزیره هرمز را عامل بی توجهی این مرکز به حیات وحش دانست.

وی افزود: روی آوردن جبیرهای هرمز به زباله خواری به علت کمبود آب، علف، رها کردن سگهای ولگرد توسط برخی از اهالی در کوههای هرمز و نبود محیط بان در این جزیره و نیز شکار آهوان توسط شکارچیان غیر مجاز که از بندرعباس و غیره به این جزیره سفر می کنند از عوامل مهم نابودی حیات وحش است که اگر هر چه سریعتر این مشکلات بر طرف نشود به زودی موجودی به نام آهو در هرمز نخواهیم داشت.

زرنگاری همچنین عدم اجرای  مصوبه هئیت دولت مبنی بر ایجاد پارک حیات وحش در هرمز را عامل دیگری بر تهید حیات وحش هرمز دانست و خواستار توجه جدی مسئولان استان به حیات وحش جزیره هرمز شد. جزیره هرمز با توجه به جاذبه های توریستی و گردشگری فراوانی که دارد حیات وحش این جزیره خود منحصر به فرد است.

طرح الحاق به منطقه آزاد؛ پازل تخریب محیط زیست جزیره کامل می شود؟

از آنجايي که جزاير داراي کارکرد بوم شناختی (اکولوژیکی) منحصر به فردي نسبت به اکوسيستم هاي مشابه خود در خشکي ها هستند، بسته بودن زیست بوم این مناطق باعث شده تا در روند تکامل، سيري خاص طي شود به همين جهت تمامي سطوح بوم شناختی آن نوعي شاخص زيستي محسوب مي شوند. از طرفي قرار گرفتن در ميان دريا باعث مهيا شدن مناطقي کم عمق در سواحل آنها براي حضور بانک هاي زيستي همچون آبسنگ هاي مرجاني، بسترهاي علفي، جلبکي، محل زادآوري آبزيان ومحيط هاي پرورشي شده است که از جمله زيستگاه هاي حساس ساحلي و دريايي محسوب مي شوند و بالقوه جاذب طبيعت گردان هستند. از سوي ديگر وفور منابع طبيعي، گونه های خاص حيات وحش و فرصت هاي اقتصادی معدنی و شيلاتي و حتی برپایی جشنواره های هنری در جزیره هرمز باعث شدت گرفتن حضور فعاليت هاي انساني به ویژه گردشگران غیرسازماندهی شده در این جزیره گردیده و در نتيجه شکل گیری توسعه مغایر با اصول زیست محیطی، فشارهايي را بر زیست بوم جزیره به دنبال دارد که مي تواند بر جاذبه هاي طبيعي منطقه آثار جبران ناپذیری بگذارد.

این روند بحران آفرین زمانی شدت بیشتری به خود می گیرد که گویا قرار است این جزیره به عنوان بخش الحاقی منطقه آزاد قشم ایفاگر شکلی جدید از توسعه گردشگری و اقتصادی در منطقه باشد؛ آنگونه که رسانه های مختلف اخیراً گزارش داده اند به منظور رفع مشکلات معیشتی و اقتصادی ساکنان این جزیره فقرزده، طرح منطقه آزادی تجاری و گردشگری شدن آن در کمیسیون های تخصصی مجلس در دست بررسی است. طرحی که هم اکنون باید الزامات زیست محیطی آن بر دوستداران زیست محیطی روشن و شفاف شود.

اما امام جمعه هرمز اعتقادی دیگر دارد و با انتقاد از وضعیت خدمات دهی به مردم جزیره هرمز معتقد است: اهالی جزیره هرمز به خاطر فقر و کمبود امکانات رفاهی از این جزیره مهاجرت می کنند.

حجت الاسلام محمد کاظم مناقبیان در گفتگو با مهر در مورد علت اینکه برخی از مردم جزیره هرمز اقدام به مهاجرت از این جزیره می کنند، گفت: جزیره هرمز دارای پتانسیل‌های بی‌بدیل طبیعی و گردشگری در کشور است و می‌تواند ظرفیت مناسبی برای حل مشکلات معیشتی و اقتصادی ساکنان آن باشد اما همچنان در دو راهی مشکلات مانده و شاهد پیداش معضلات جدیدی است.

امام جمعه هرمز توسعه در هرمز را ضعیف خواند و گفت: سرمایه گذار برای ایجاد یک صنعت یا کارخانه تولیدی در یک منطقه، نیاز به انگیزه و رغبت دارد که در هرمز با توجه به فراهم نبودن زیرساخت های اقتصادی و راه دسترسی آسان و حمل و نقل دریایی سرمایه گذاری در این جزیره را با مشکل روبرو کرده است.

وی اظهارداشت: وضعیت اشتغال در جزیره هرمز یک وضعیت دردناک است و اگر مشکلات مادی و معیشتی در این جزیره حل نشود خود بخود آسیب های اجتماعی بیشتر می شود. به خاطر عدم اشتغال مهاجرت بی داد می کند با اینکه برخی از مسئولان مهاجرت اهالی را انکار می کنند ولی متاسفانه ما شاهد بیش از پیش مهاجرت مردم این جزیره هستیم. هفت هزار نفر در این جزیره 45 کیلومتر مربعی زندگی می کنند و  راه در آمدی آنها بسته شده و وضعيت اشتغال این جزیره تنها روي كاغذ و در نوشتار خوب است ولي در عمل متفاوت با چيزي است كه بيان مي‌شود.

مناقبیان معتقد است الحاق جزیره هرمز به منطقه آزاد قشم می تواند بسیاری از مشکلات خدماتی و رفاهی را در این جزیره حل کند. همچنین در ایجاد اشتغال و رفع محرومیت ها عامل موثری خواهد بود.

همچنین زرنگاری رئیس شورای شهر هرمز و حتی بخشدار این جزیره بارها بر منطقه آزاد شدن هرمز تاکید داشته اند و در جلسات مختلف خواستار الحاق این جزیره به حوزه منطقه آزاد قشم شده اند.

در شرایطی که همسایگان جنوبی ایران برای جذب گردشگران داخلی و خارجی با هزینه کردن میلیاردها دلار در حال ساخت سازه هایی مخرب محیط زیست با عنوان جزیره مصنوعی در دامن نیلگون خلیج فارس هستند، در سرزمین شمالی این خطه جزایری بکرو زیبا وجود دارند که تعدادی از آنها همچون جزیره هرمز شاهکار خالق طبیعتند، اما افسوس که عده ای از آدمیان-دانسته یا ندانسته- کمر به نابودی آن بسته اند و مسئولانش هم یا در خواب زمستانی اند و یا با سرکوب وجدان خویش، خود را به خواب زده اند!

با کنارهم قراردادن این قطعات به ظاهر پراکنده و شاید هم نامربوط، می توان پازل چهره تخریب شده محیط زیست جزیره هرمز را در ذهن خود تکمیل کنیم؛ حال این سوال مطرح می شود که با وجود این همه مهمان ناخوانده ای که افسون های جزیره رنگین کمانی را به کمین نشسته اند، آیا نباید از احتمال وقوع فاجعه زیست محیطی طی سالیان نه چندان دور در مهم ترین گنبد نمکی دنیا و یکتاترین تابلوی نقاشی خالق طبیعت سخن بگوییم.