باغ تاریخی در تصرف معتادان و فرسایش/ غبار فراموشی و بی تدبیری بر باغ فتح آباد نشست

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان یکی از مناطق تاریخی کشور است که مملو از باغهای تاریخی منحصر به فرد می باشد از جمله این باغ ها می توان به باغ شاهزاده اشاره کرد که از جمله باغهای ثبت جهانی ایران محسوب می شود که بسیار مورد توجه مراکز علمی تاریخ شناسی و باستان شناسی قرار دارد اما در کنار این باغ، باغهای دیگری از جمله باغ فتح آباد و بیرم آباد نیز وجود دارند که از جمله باغهای بی نظیر ایران محسوب می شود که البته مانند بسیاری از آثار تاریخی کرمان طی سالهای اخیر به شدت مورد بی توجهی قرار گرفته اند و در حال تخریب هستند.

یکی از زیباترین باغهای ایران باغ فتح آباد است که در 25 کیلومتری روستای اختیار آباد در حومه شهر کرمان قرار دارد، این باغ تاریخی زیبا در واقع الگوی ساخت باغ شاهزاده ماهان و دارای اصالت چشمگیری نسبت به این بنای ثبت جهانی است.

الگوی باغ شاهزاده قد خم کرد

هر چند باغ فتح آباد نیز ثبت ملی است اما هر روز بر میزان خرابی های این باغ افزوده می شود.

باغ فتح آباد نیز برپایه آب و روان بودن قنات فتح آباد بنا شده و این آب در میانیه باغ جریان داشته است، هر چند فاصله این باغ تا شهر تاریخی کرمان اندک است و به سادگی در دسترس قرار دارد اما کمترین توجه طی سالهای اخیر به این باغ شده است.

در یک مقطع زمانی محدود بازسازی و مرمت مقطعی در این باغ انجام شد و حتی قرار شد این باغ به عنوان یکی از محورهای گردشگری شهر کرمان مورد توجه قرار گیرد اما با گذشت سالها این وعده های عملی نشد و در نهایت امروز ساکنان اصلی این باغ معتادان، ارذل و اوباش و افاغنه هستند با این وجود گه گاهی همچنان گردشگرانی که به صورت تخصصی سری به اماکن تاریخی می زنند گذری بر این باغ مغموم می کنند.

از آن جمله مهدیه فتح علی پور از جمله فعالان صنعت گردشگری است که چند روز قبل به همراه تعدادی از دوستداران بناهای تاریخی به این مجموعه تاریخی مراجعه کردند و وقتی با شدت تخریب و فرسایش رو برو شدند از همان جا با خبرنگار مهر تماس گرفتند و از بروز مشکلات عدیده در این باغ ابراز نگرانی کردند.

معتادان ساکنان باغ تاریخی

دیدگاه دو سویه این گردشگران بهت و حیرت از زیبایی های باغ از یک سو و از سوی دیگر آه و غم از بی توجهی هایی که به این باغ شده است بود.

این گروه گردشگر از جمله افرادی هستند که گاهی به این باغ تاریخی سر می زنند اما هر بار تنها چیزی که می بینند میزان بیشتر تخریب و فرسایش این عمارت بی نظیر تاریخی است.

این گردشگران با مراجعه به خبرگزاری مهر تاسف خود را از وضعیت نامناسب بسیاری از آثار تاریخی کرمان از جمله باغ فتح آباد اعلام کردند و خواستار رسیدگی فوری مسئولان به وضعیت ابنیه تاریخی کرمان شدند.

فتح علی پور در گفتگو با مهر اظهارداشت: باغ 150 ساله فتح آباد الگوي ساخت باغ شاهزاده اگرچه نمونه اي منحصر بفرد از هنر و معماري ايراني است اما هم اکنون به دليل بي توجهي به آن سالهاست که چشم به راه بهار و آباداني مانده بي آنکه کسي برايش کاري بکند.

وضعیت کنونی فتح آباد تاسف بار است

وی گفت: به گواه تاريخ، زماني که آقا محمدخان قاجار بر کرمان حکومت مي‌کرده، شخصي به نام "فضلعلي خان قراباغي" ملقب به "بيگلربيگي" در مجاورت روستايي به نام اختيارآباد عمارتي تاريخي را احداث مي‌کند که سالها بعد به عنوان الگويي براي ساخت باغ شاهزاده ماهان مورد استفاده معماران آن زمان قرار مي‌گيرد.

این فعال گردشگری افزود: اگر به اين باغ بيش از گذشته توجه شود علاوه بر حفظ بخشي از هويت فرهنگي مان در زمينه اقتصادي، اشتغال و گردشگري هم منافع زيادي دربر خواهد داشت جا دارد میراث فرهنگی و ریاست جدید آن برای احیا این باغ و مسیر دسترسی به آن کاری کنند.

وی گفت: هم اکنون راه دسترسی به این باغ بسیار نا مناسب است و به هیچ عنوان شایسته شهر تاریخی کرمان نیست ضمن اینکه باغ به محل تجمع معتادان نیز تبدیل شده است.

وی گفت: متاسفانه به دلیل عدم نظارت روی بناهای این باغ یادگاری نویسی شده و شاهد هستیم باغ فتح آباد در حال تخریب است و نیاز به نظارت جدی دارد.

وی ادامه داد: باغ فتح آباد و بیرم آباد کرمان در دو دوره تاریخی مختلف در حومه شهر کرمان قرار دارند و البته تنها باغهای ایرانی هستند که در آنها دو عمارت وجود دارد و دارای تفاوتهایی با سایر باغهای ایرانی هستند.

قنات فتح آباد خشک شد/ آهی به عمق تاریخ

محمد علی گلاب زاده، کرمانشناس و محقق در گفتگو با مهر با اشاره به اصالت و نقش این باغ در تاریخ کرمان گفت: باغ فتح آباد پس از حمله آقا محمد خان به کرمان ساخته شده است و به بیگلربیگی نیز شهرت یافته است.

وی ادامه داد: این بنا یادگاری از دوران قاجار در شهر تاریخی کرمان است و توسط فضلعلی خان بیگلربیگی احداث شده است.

گلاب زاده ادامه داد: باغ در منطقه اختیار آباد قرار گرفته است و در واقع الگوی ساخت باغ شاهزاده ماهان بوده است و طبق متون تاریخی زمان ساخت باغ به سال 1225 باز می گردد و آب در این باغ نقش قابل توجهی دارد و شاهراهی از میانه باغ عبور می کرده است.

وی ادامه داد: این باغ از خشت خام ساخته شده و در نهایت با گچ تزئین شده است و حوضی به ابعاد 60 در 5 متر در این باغ قرار گرفته است.

وی همچنین به احداث طاق نماهایی در این باغ اشاره کرد و گفت: آب این باغ از قنات مشهور فتح آباد تامین می شده است و از باغهای بسیار زیبا بوده است.

وی همچنین به احداث ساختمان دو طبقه در باغ اشاره کرد و گفت: عمارت چهار فصل نیز در این باغ وجود داشته و دو حوض در وسط باغ  که هنوز هم آثارشان وجود دارد.

باغی با طراوت که به ویرانه تبدیل شد

این باغ زیبای ایرانی با وجود تمام داشته هایش امروز به حال خود رها شده است و درحال تخریب است این سرنوشتی است که طی سالهای اخیر بر برخی از آثار تاریخی کرمان رفته است که دلیل اصلی این مسئله نیز استفاده از نیروهای غیر تخصصی و همچنین کمبود اعتبار بوده است.

این درحالیست که شهر کرمان بیشترین میزان آثار ثبت ملی در کشور را به خود اختصاص داده است و ادامه این بی توجهی ها موجب ضربات جبران ناپذیر نیز بر صنعت گردشگری استان کرمان شده است.

در صورت تخصیص اعتبار به باغ فتح آباد کرمان و احداث راه دسترسی و تامین رفاه و آسایش برای گردشگران کرمان در کنار ماهان می تواند قطب دیگری برای توسعه صنعت گردشگری داشته باشد و شهر تاریخ کرمان رونقی دوباره بگیرد.

هر چند این روزها از سوی مسئولان ارشد استان تحول در حوزه گردشگری مد نظر قرار گرفته است اما همه به انتظار نشسته اند تا ببینند این وعده ها چه زمانی عملی خواهد شد یا اینکه این حرفها نیز وعده های عمل نشده خواهند بود.