حسا‌م‌مظاهری: در تاکسی می توان نبض جامعه را گرفت

به گزارش خبرگزاری مهر، محسن حسام مظاهری نویسنده کتاب «بنی هندل» در نشست نقد و بررسی این اثر که سه‌شنبه 15 مهر در فرهنگسرای سرو برگزار شد، درباره نحوه نگارش داستان‌های کتاب، گفت: از سال 87 در قالبی پژوهشی گفتگوهای مسافران تاکسی‌ها را بدون این که متوجه شوند، ضبط می‌کنم و آنچه مخاطبان در کتاب «بنی هندل» و اثر قبلی با عنوان «مامور سیگاری خدا» می‌خوانند، داستان و زاییده خیال من نیست، بلکه متن گفتگوهایی است که من با ویراستاری آن ها را تنظیم کرده‌ام.

«بنی هندل» اثری پژوهشی است

وی ادامه داد: ممکن است برخی از مخاطبان این کتاب را به عنوان مجموعه‌داستان خوانده باشند، در حالی که اثری پژوهشی است و اگر هم گفتگوها جذاب است به دلیل جذابیت گفتگوهای روزمره مردم است و اگر شخصی داستان‌نویس و پژوهشگر باشد می‌تواند از این گفتگوها الهام بگیرد.

این نویسنده در ادامه مقدمه کتاب «مامور سیگاری خدا» را برای حضار قرائت کرد.

ابولفضل درخشنده نویسنده و منتقد ادبی نیز با بیان این که انسان‌ها بر اساس حس اولیه شان به نشانه‌های بیرونی واکنش نشان می‌دهند، اظهار کرد: خیلی از موضوعاتی که در زندگی عادی و در مواجه با دیگر شهروندان به ما مربوط نمی‌شود، توسط نویسنده به مخاطب ربط پیدا می‌کند.

در ادامه این مراسم یکی از بانوان حاضر در سالن خود را معلمی بازنشسته معرفی کرد و گفت: کتاب بنی هندل به من آموخت که تنها من مشکل ندارم و حتی انسان هایی که می‌بینم و تصور می‌کنم خوشبخت هستند هم برای خود غم‌هایی دارند.

وی افزود: این کتاب چند شهر را مد نظر قرار داده و به تهران اکتفا نکرده است و لهجه‌ها را همان‌طور که بوده‌اند در داستان آورده است. البته انتقادی هم به آقای مظاهری دارم و این است که به نظر می‌آید این نویسنده موضوعات سیاسی را سانسور کرده و در کتاب نیاورده است. همچنین باید بگویم در کشورهای اروپایی این گونه نیست که بتوانیم در تاکسی و مترو به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنیم و به این لحاظ باید قدر کشور خود را بدانیم.

تاکسی محیط شفاف و صریحی است

مظاهری نیز با تاکید بر این که تاکسی محیط شفاف و صریحی است، اظهار کرد: متناسب با شرایط اجتماعی و سیاسی کشور، میزان گفتگوها در تاکسی‌ها نیز زیاد و کم می‌شود. در تاکسی می‌توان نبض جامعه را گرفت و وقتی در مدت زمان مشخصی سوار تاکسی می‌شوم و می‌بینم مردم کمتر با هم حرف می‌زنند زنگ خطری احساس می‌کنم.

این نویسنده خاطرنشان کرد: کتاب «بنی هندل» دچار ملاحظات ممیزی شده و با حذفیات منتشر شده است و پیش از انتشار این اثر، داستان‌هایی با سوژه‌های سیاسی نیز از گفتگوی مردم در تاکسی آورده بودم. «بنی هندل» شاید باعث شود به راحتی از کنار حرف‌های همشهری‌هایمان نگذریم و همچنین اگر کسی پژوهشگر باشد، می‌تواند به عنوان پروژه مردم‌نگاری از روابط انسان‌ها در تاکسی استفاده کند. اگر 100 سال دیگر کسی بخواهد برگردد و ببیند در تهران گذشته مردم چگونه حرف می‌‌زدند، می‌تواند به این‌گونه آثار رجوع کند. در حال حاضر متاسفانه آثاری که بیانگر روابط و زندگی انسان‌ها در دوران‌های گذشته باشد، نداریم و اغلب آثار مربوط به دربار و زندگی حاکمان است.

این نویسنده با بیان این‌که تلاش داشته در نگارش کتاب، برداشت‌های ذهنی‌اش را کنار بگذارد، اظهار کرد: تلاش داشتم سوژه‌های این اثر متنوع باشد.

درخشنده نیز گفت: باید مخاطب خود را بشناسیم و بر اساس شناخت از مخاطب چیزهایی را بنویسیم که باعث احساس بر انگیزی مخاطب شده باشد.

مظاهری نیز در پاسخ به درخشنده گفت: به دلیل این‌که انگیزه من پژوهشی بوده است، به دنبال بر انگیختن احساس مخاطب نبوده ام، بلکه بیشتر دنبال ثبت وقایع بوده‌ام.

درخشنده با بیان این‌که برخی از خاطرات رزمندگان دفاع مقدس از سوی مخاطبان مورد توجه قرار نگرفت، تصریح کرد: وظیفه پژوهشگر جمع آوری خاطرات است، اما نویسندگان خاطرات را تبدیل به آثار ادبی و جذاب برای مخاطب می‌کنند.

در ادامه مظاهری در پاسخ به یکی از مخاطبان درباره معنای عنوان بنی هندل گفت: این اصطلاحی است که بسیاری از راننده‌های ماشین‌های سنگین به یکدیگر می‌گویند.