بانک مرکزی ارز را عمدا گران کرد/ تحریک بازار با صحبتهای سیاسی رئیس ‌کل

مهدی تقوی در گفتگو با مهر درباره افزایش 117 تومانی نرخ دلار توسط بانک مرکزی در بازار رسمی و به تبع آن در بازار آزاد گفت: براساس اخبار غیررسمی، بانک مرکزی تصمیم دارد که نرخ پایه دلار در بازار رسمی را تا حدود 1200 تومان افزایش دهد.

این کارشناس ارشد مسایل پولی و بانکی هدف بانک مرکزی از افزایش قیمت دلار در بازار رسمی را کاهش فاصله قیمت در بازار رسمی و غیر رسمی عنوان و بیان کرد: اما با افزایش نرخ دلار در بازار رسمی توسط بانک مرکزی نرخ دلار در بازار غیر رسمی و آزاد هم افزایش می یابد.

اقدام عمدی بانک مرکزی

وی اقدام بانک مرکزی را عمدی و در راستای یکسان سازی و تک نرخی کردن قیمت دلار در بازار رسمی و آزاد عنوان و تصریح کرد: رئیس کل بانک مرکزی اخیرا افزایش نرخ سپرده های بانکی را به عنوان پیشنهاد این بانک به شورای پول و اعتبار ارائه کرد تا بر اساس نقدینگی به سوی بانکها هدایت شود.

تقوی تصریح کرد: شورای پول و اعتبار به جای اینکه نرخ بهره بانکی را پائین بیاورد باید این نرخ را افزایش می داد، زیرا وقتی مثلا نرخ تورم 15 درصد است ولی بانکها نرخ 5.5 درصد سود را به سپرده های دیداری بپردازند، این امر منجر به ضرر 9.5 درصدی برای سپرده گذاران بانکی می شود.

وی عنوان کرد: سپرده گذاران بانکی نیز در این شرایط ترجیح می دهند که پول خود را به جای سپرده گذاری در بانکها به سمت بازار سکه و ارز هدایت کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی وظیفه بازارهای پولی و مالی را تامین اعتبار برای بنگاههای تولیدی عنوان کرد و افزود: سپرده گذاری مردم در بانکها و سرمایه گذاری در بازار سرمایه به دلیل اینکه سفته بازی در بازارهای ارز و سکه سودآورتر است، کاهش می یابد.

دامن زدن به بازار سفته بازی

به گفته وی، اگر شورای پول و اعتبار پیشنهاد اخیر بانک مرکزی مبنی بر افزایش نرخ سود را قبول کرده بود، تمایل مردم را به پس انداز کردن در بانکها افزایش می داد و این نقدینگی به سمت سفته بازی در بازار دلار نمی رفت.

تقوی ادامه داد: واردکنندگان اگر نیازی به دلار و ارز داشته باشند به واحدهای بانکی مراجعه می کنند و از طریق گشایش اعتبار اسنادی اقدام به واردات می کنند، عده ای از مردم نیز به عنوان مسافر و یا تحصیل در خارج از کشور نیاز به ارز دارند که ارز مورد نیاز این عده نیز به میزانی نیست که تاثیری در نوسانات و افزایش نرخ دلار در بازار داشته باشد.

وی نوسانات بازار ارز را ناشی از اقدامات سفته بازان دانست و تصریح کرد: سیاست صحیح افزایش نرخ بهره بانکی بود اما به افزایش نرخ دلار تغییر یافت.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن آرزوی موفقیت برای بانک مرکزی اظهارداشت: امید است که بانک مرکزی بتواند به هدف خود یعنی تک نرخی کردن قیمت دلار در بازار دست یابد، اما با افزایش نرخ دلار در بازار رسمی، نرخ دلار در بازار غیر رسمی هم بالا می رود، البته امیدوارم که این موضوع اتفاق نیافتد.

وی گفت: ارز در اقتصاد ایران از پول نفت حاصل می شود، بانک مرکزی وقتی نرخی را برای دلار اعلام می کند، قیمت مورد تقاضای بازار بیش از نرخ بانک مرکزی خواهد بود و تقاضا را بازار غیر رسمی تامین می کند.

تقوی با تاکید بر اینکه هر میزان سودی که به جیب دولت از ناحیه افزایش نرخ دلار برود، مهم نیست، بلکه مهم این است که این سود به جیب سفته بازها نرود، گفت: عده ای بدون اینکه کار مولدی در اقتصاد انجام دهند، کلی پول به جیب می زنند، یعنی با خرید ارزان دلار و گران فروشی آن سود کلانی را نصیب خود می کنند.

این کارشناس مسائل پولی گفت: اگر بانک مرکزی بتواند سفته بازها را از بازار بیرون کند، اشکالی ندارد اما اگر سفته بازان به همین منوال در بازار به سفته بازی ادامه دهند و اینگونه نوسانات تعداد سفته بازان را افزایش دهد، مطمئنا نرخ دلار آزاد افزایش خواهد یافت و به دلیل افزایش نرخ واردات مردم متضرر خواهند شد.

کاهش توان مداخله بانک مرکزی 

اعنوان کرد: بانک مرکزی پیش از این با مشاهده افزایش نرخ دلار در بازار وارد عمل شد و ارز بیشتری را فروخت و این مداخله بانک مرکزی اجازه نمی داد که نرخها در بازار آزاد افزایش یابد، اما تا چه زمانی رئیس کل بانک مرکزی می تواند به این کار ادامه دهد، زیرا تمام ذخایر ارزی را برای کنترل این بازار باید بدهد!

تقوی با بیان اینکه بنابراین در یک جایی توان مداخله بانک مرکزی پائین می آید، افزود: سیاست افزایش نرخ بهره می توانست بخشی از این فشار را کاهش دهد. بانک مرکزی تمام سعی خود را برای پائین نگه داشتن نرخ دلار انجام داد اما نتوانست به این کار ادامه دهد، زیرا باید حجم عظیمی از پول را به بازار می ریخت.

صحبتهای سیاسی بهمنی و باور سفته بازان

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به صحبتهای اخیر محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه به هر میزان که نیاز باشد ارز دلار وارد بازار می کنیم تا نرخها افزایش نیابد، گفت: رئیس کل بانک مرکزی مجبور است که گاها یکسری صحبتهای سیاسی انجام دهد تا سفته بازان را از بازار ارز دور کند.

وی تصریح کرد: اگر رئیس کل بانک مرکزی اقتصاد یک کشور اظهارنظری کند، مردم باور می کنند، اگر سفته بازها باور کرده بودند که بانک مرکزی توان این کار را دارد، (ممکن است هنوز هم توان داشته باشد) از بازار خارج شده بودند و قیمت کاهش می یافت اما سفته بازان مشاهده کردند که قیمت همچنان در حال افزایش است البته با کمی نوسان رو به پائین، بنابراین با قیمت کم دلار را خریداری می کردند و با قیمت بالا می فروختند.

اقدام غیرمنطقی بانک مرکزی

تقوی با اشاره به اینکه قیمت انواع دلار روز گذشته در بازار کاهش یافته بود، افزود: لزومی ندارد که بانک مرکزی نرخ تمام ارزها را افزایش دهد، زیرا وقتی پول پایه دلار است، اگر نرخ این ارز را تغییر دهید نرخ سایر ارزها هم اتوماتیک وار بالا می رود، زیرا ارزها نرخ برابری جهانی دارند.