به گزارش خبرنگار مهر، کوه خانگرمز در 34 کیلومتری غرب شهرستان تویسرکان مساحتی افزون بر 9 هزار هکتار را در بر گرفته است.
نام "خانگرمز" در فارسی دری به معنا و مفهوم "خان گسترده اهورامزدا" است که این نامگذاری مصداق بارز ارج نهادن ایرانیان باستان به منابع طبیعی به عنوان مواهب الهی و غنا و برکت طبیعت بکر منطقه خانگرمز محسوب می‌شود.
کوه خانگرمز در میان 16 روستا احاطه شده است
کوه و منطقه خانگرمز در میان 16 روستای احاطه شده و از شمال به روستاهای قلقل، گنبله، بهارآب، ترمیانک، هوش و از شرق به روستاهای حاجی آباد، سوتلق، قلی لاله بالا و از طرف غرب به روستاهای مین آباد، تقی آباد، سازیان، کنجوران سفلی و از طرف جنوب به روستاهای کنجوران علیا و وسطی، قلی لاله پایین و لاشجرد محدود می شود.
این منطقه دارای صخره ها و پرتگاههای مرتفع و صعب العبور است که در معرض فرسایش شدید ناشی از بارندگی و یخبندان قرار دارند و در ضلع جنوبی نیز وجود صخره های سنگی و غارهای متعددی چون غار بهرامی، غار مر لرستانی، غار عبدالله خان بر زیبایی آن افزوده است.
همچنین در این منطقه دره های عمیق و طولانی چون دره تقی آباد، دره کفتاران و دره وزم در وجود دارد که آب ناشی از بارندگی و ذوب برفهای منطقه را به پایین دست منطقه هدایت می کند.
منطقه خانگرمز تویسرکان نگین ارزشمند غرب است
در همین خصوص و در بیان ویژگی های منحصر به فرد منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان رئیس محیط زیست این شهرستان گفت: منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان نگینی ارزشمند در غرب کشور است.
جواد نوری اظهر با تأکید بر شاخص بودن منطقه خانگرمز از لحاظ غنای جاذبه‌های جانوری و گیاهی در استان همدان اظهار داشت: بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های کارشناسان محیط زیست 360 نوع گونه گیاهی از 52 خانواده متعلق به 224 جنس با تنوع ژنتیکی خاص در مصارف داروی یکی از شاخصه‌های منطقه خانگرمز است.
جواد نوری‌اظهر ادامه داد کرد: بیشترین پوشش گونه گیاهی خانگرمز با تعداد 37 جنس و 57 گونه را خانواده (ASTEACEAE(composite به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به اینکه پوشش گیاهی این منطقه شامل پوشش علفزار، بوته‌زار، پهن‌برگان است، گفت: پوشش پهن برگان با مساحتی حدود دو هکتار حاصل کاشت و فعالیت‌های انسانی را در بر می‌گیرد.
رئیس محیط زیست شهرستان تویسرکان گونه‌های شاخص جاذب جانوری در بخش پستانداران علفخوار کوه خانگرمز را کل وبز، قوچ و میش عنوان کرد و گفت: 17 گونه جانور پستاندار، 16 نوع پرنده و در بخش دوزیستان و خزندگان 34 گونه و زیرگونه خزنده فلس‌دار که از این تعداد 20 گونه مار و 12گونه سوسمار است، از دیگر گونه‌های شاخص منطقه حفاظت شده خانگرمز به شمار می‌رود.
خانگرمز ذخیره گاه ژنی گونه های گیاهی و جانوری است
وی با تأکید بر اینکه منطقه حفاظت شده خانگرمز نگینی ارزشی در غرب کشور است، عنوان کرد: منطقه خانگرمز به دلیل شرایط بوم‌شناختی، غنا و تنوع خاص از ذخایر ژنی گونه‌های گیاهی و جانوری و دارا بودن اکوسیستم دست نخورده کوهستانی با رویش طبیعی در فهرست آثار مناطق ارزشی حفاظت شده ثبت شد.
نوری اظهر در ادامه بیان کرد: یکی از اقدامات محیط زیست شهرستان در این راستا آموزش دهیاران روستاهای منطقه خانگرمز، جمع‌آوری و پاکسازی زباله‌ها و پسماندها در همه بخش‌هاست.
صیانت از مناطق بکر نیازمند آموزش و آگاهسازی مردم است
وی آلودگی‌های محیط انسانی را عامل کلیدی در تخریب محیط زیست دانست و گفت: صیانت از مناطق بکر با اکوسیستم غنی چون منطقه "خانگرمز" در تویسرکان و "لشکردر" در ملایر نیازمند آموزش و آگاهسازی با یک برنامه ملی هدفمند است.
رئیس محیط زیست شهرستان تویسرکان افزود: با توجه به رشد و پیشرفت زندگی صنعتی، فرهنگسازی در راستای توسعه سلامت زندگی زیستی با فناوری‌های صنعتی به عنوان یک راهکار راهبردی به شمار می رود.
وی عنوان کرد: این منطقه دارای آب و هوای نیمه خشک، سرد، معتدل با ش دهنه چشمه به نام‌های؛ شرشره، کفتاران، وزمان، علی‌زمان، کنی‌خان و وزم است.
نوری اظهر یادآور شد: راه‌های دسترسی خانگرمز در دو محور، تویسرکان به کنگاور با عبور از روستای ولاشجرد و محور دوم از طریق راه فرعی روستاهای سازیان، سکاوی و تقی‌آباد بوده و در انتهای روستای قلقل می‌توان وارد این منطقه شد.
خانگرمز ظرفیتی غنی برای طبیعت گردی همدان است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان نیز منطقه حفاظت‌شده و پناهگاه حیات وحش خانگرمز را از مهمترین ظرفیت‌های استان همدان در حوزه گردشگری طبیعی دانست.
اسدالله بیات اظهار داشت: استان همدان به دلیل برخورداری از موقعیت کوهستانی از منابع طبیعی بسیاری برخوردار است که از پتانسیل‌های مناسب استان برای توسعه شاخه‌های مختلف گردشگری با محوریت اکوتوریسم به شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه این ظرفیت‌ها در شهرستان‌های مختلف استان پراکنده‌اند، از مناطق حفاظت شده، پناهگاههای حیات وحش و تالاب‌ها به عنوان مهمترین ظرفیت‌های طبیعی این استان نام برد و گفت: تقویت زیرساخت‌های گردشگری در این مناطق به جذب هرچه بیشتر گردشگر در منطقه کمک می‌کند.
منطقه حفاظت شده خانگرمز پتانسیلی در معرفی همدان است
بیات با تاکید بر ضرورت معرفی این مناطق برای جذب گردشگر به استان، منطقه حفاظت‌شده خانگرمز را یکی از مهمترین مناطق استان همدان دانست.
وی با اشاره به قرار داشتن این منطقه در شهرستان تویسرکان اظهار داشت: این منطقه به دلیل برخورداری از اکوسیستم کوهستانی از مناطق غنی استان از نظر پوشش گیاهی و تنوع گونه‌های گیاهی و مرتعی و منابع تغذیه‌ای وحوش به شمار می‌رود.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان ادامه داد: برخورداری از شش رشته چشمه دائمی و یک سراب در تامین منابع آب این منطقه بسیار تاثیرگذار بوده و زمینه مساعدی را برای زیست گونه‌های مختلف حیات وحش در منطقه فراهم آورده است.
وی اظهار داشت: در فصول مختلف سال به‌خصوص بهار و تابستان هزاران نفر از اهالی شهرهای اطراف از ظرفیت‌های طبیعی این منطقه استفاده می‌کنند که با توجه به ظرفیت و توان اکولوژیکی بالای منطقه در صورتی که در آن سرمایه‌گذاری‌های لازم صورت پذیرد، از نظر فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی نقش ارزنده و بسیار موثری ایفا خواهد کرد.
خانگرمز اکو توریسمی تاریخی- فرهنگی و طبیعی محسوب می شود
یکی از کارشناسان محیط زیست استان همدان نیز معتقد است: کوه خانگرمز به همراه روستاهای پیرامونی دارای جاذبه های گردشگری غنی است.
احمد نادری افزود: غارهای واقع شده در کوه خانگرمز، تپه ها و محوطه های سگاوی، تپه گودین، امامزاده محمد شانآباد و قلعه اشتران از جاذبه های تاریخی - فرهنگی این منطقه محسوب می شود.
نادری با اشاره به اینکه این منطقه در سالهای 74-65-67-1961 میلادی توسط هیئت باستان شناسی موزه اونتاریو کانادا مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است، گفت: در بررسی ها محوطه هایی چون سگاوی(هفت تپه) و گودین تپه به دست آمده است.
وی ادامه داد: دو محوطه مذکور به عنوان سایتهای کلیدی و پایه ای شناخت فرهنگ مردمان پیش از تاریخ و دوران تاریخی منطقه به شمار می آیند.
گودین تپه یک پایگاه تجاری - بازرگانی بوده است
نادری اضافه کرد: گودین تپه در دوران پیش از تاریخ (اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم ق.م) به عنوان یک پایگاه تجاری - بازرگانی میان مناطق مرکزی و غربی ایران با منطقه جنوب غرب ایران عمل می کرده است.
وی با اشاره به اینکه پروفسور کایلریانگ در بررسی های خود در سال 1974 م از غار و پناهگاههای صخرهای موجود در کوه خانگرمز یاد می کند، افزود: براساس یافته های پدر موتنسن(باستان شناس ایتالیایی)در منطقه هلیلان شاید بتوان غار و پناهگاههای کوه خانگرمز را مربوط به نوعی زندگی موقت و فصلی انسانهای دوران پالئولیتیک و نوسنگی دانست.
غار واشکفتهای کوه خانگرمز ناشناخته مانده است
وی با اشاره به اینکه متاسفانه تا به حال در هیچ بررسی به غار واشکفتهای کوه خانگرمز اشاره ای نشده است، گفت: کوه خانگرمز خود به عنوان منطقه حفاظتی سازمان محیط زیست و به عنوان اکو سیستم حیات وحش و طبیعی حفظ شده دارای حیوانات وحشی و گیاهان دارویی و چشم انداز طبیعی زیبا و جذابی است.
با این تفاسیر پرواضح است که شهرستان تویسرکان از توابع استان همدان نیز دارای ظرفیت هایی برای معرفی در جهان است و نباید در معرفی آن تنها به این مقوله که تویسرکان قطب تولید گردو محسوب می شود اکتفا کرد.
خانگرمز تویسرکان به تنهایی پتانسیلی ارزشمند محسوب می شود که توجه به معرفی آن سیل گردشگران داخلی و خارجی را روانه این شهرستان خواهد کرد.
بنابراین بیراه نیست اگر گفته شود توجه همه جانبه به ظرفیت های موجود در هر منطقه زمینه ساز معرفی بیشتر آن در جای جای دنیاست و باید بر این فاکتور بیش از پیش توجه داشت.
نظر شما