نحوه پاک شدن ضایعات در مغز/ چگونه ضایعات در مغز انباشته می شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، سیستم شناسایی شده توسط عصب شناسان مرکز پزشک روچستر یک سیستم کاملا سازمان یافته شبیه لوله هایی است که نبض رگهای خونی مغز را در دست دارند، این سیستم به نوعی شبیه یک سیستم لوله کشی به نظر می رسد که در مغز همان کارکردی را ایفا می کنند که دستگاه لنفاوی در سراسر بدن اجرا می کنند.

نتایج این تحقیقات در مجله علم پزشکی انتقالی منتشر شده است.

میکن نرگراد نویسنده اصلی این تحقیق که از روسای مرکز پزشکی عصبی انتقالی این دانشگاه اظهار داشت: پاک کردن ضایعات برای هر اندامی در بدن از اهمیت خاصی برخوردار است، تاکنون پرسشهای بسیاری درباره این مسئله مطرح بود که مغز چگونه از شر ضایعات خود خلاص می شوند، اما اکنون این تحقیق نشان می دهد که مغز به روشی بسیار سازمان یافته تر از چیزی که پیشتر شناسایی شده بود خود را تمیز می کند.

وی افزود: ما امیدواریم که این نتایج برای موقعیتهای مختلف مغزی چون جراحت شدید مغزی، بیماری آلزایمر، حمله مغزی و بیماری پارکینسون کاربرد داشته باشد.

گروه تحقیقاتی نراگراد از این سیستم با عنوان (glymphatic system) یاد کرده است چرا که عملکرد آن شباهت بسیاری به عملکرد دستگاه لنفاوی در بدن دارد اما پیشبرد آن توسط سلولهای مغزی به نام glial انجام می شود.

این گروه نتایج تحقیقات خود را با آزمایش روی موشهایی بدست آورده اند که مغزشان شباهت زیادی به مغز انسان دارد.

دانشمندان تاکنون از این نکته اطلاع داشتند که مایع مغزی نقش مهمی در تمیزکردن بافت مغز دارد، ضایعات را از بین می برد و مواد غذایی را از طریق یک فرآیند به بافت مغز می رسانند، اما سیستم تازه کشف شده مایع مغزی را به هر گوشه مغز به طور موثر انتقال می دهد.

براساس اظهارات نراگراد، این سیستم به گونه ای عمل می کند که گویی مغز دو سطل زباله متحرک دارد، یک نوع آهسته که ما درباره آن اطلاعات داشتیم و یک نوع سریع که در این تحقیق آن را کشف کرده ایم. با توجه به نرخ بالای متابولیسم در مغز و حساسیت آن این مسئله تعجب برانگیز نیست که مکانیسمهای آن برای رهایی از ضایعات خاص تر و وسیعتر از چیزی است که پیشتر شناسایی شده بود.

این glymphatic system شبیه یک لایه از لوله هایی است که رگهای خونی مغز را احاطه کرده است. این گروه کشف کرده است که سلولهای glial از فرآیندی استفاده می کنند که شبکه ایی از کانالهای اطراف شاهرگها و رگهای داخلی مغز را شکل می دهند.

براساس اظهارات دکتر جفری آیلف از محققانی که در این تحقیق مشارکت داشته است، اگر این سیستم در تمیزکردن مغز یا به علت سالخوردگی یا در واکنش به یک جراحت مغزی ناکام بماند، ضایعات در مغز انباشته می شوند این مسئله ممکن است همان فرآیندی باشد که در بیماری آلزایمر رخ می دهد. شاید افزایش فعالیت این سیستم راهی برای از بین بردن ضایعاتی باشد که منتهی به بیماری آلزایمر می شود.

این تحقیق با حمایت موسسات ملی سلامتی ، وزارت دفاع آمریکا و بنیادهای خیریه هارولد و لیلا وای ماترز انجام شده است.