تخریب در مدرسه تاریخی چهار باغ/ دیوار حجره ها برداشته می شود

به گزارش خبرنگار مهر، چندی پیش تغییراتی در مدرسه تاریخی چهارباغ تغییراتی توجه همگان را به خود جلب می کرد و آواری که از این مدرسه خارج می ‌شد و نوع خشت و مصالح خارج شده از مدرسه گویای وقوع آسیب به این بنای تاریخی بود.

با بررسی میدانی خبرنگار مهر این نتیجه حاصل شد که حجره‌های موجود در مدرسه تاریخی چهارباغ دچار تغییر و تحول شده که این موضوع می‌تواند هویت تاریخی این مدرسه زیبای تاریخی را زیر سوال ببرد.

در خصوص عظمت و زیبایی این مدرسه تاریخی محمد حسین ریاحی استاد دانشگاه و پ‍ژوهشگر به خبرنگار مهر گفت: نمای خارجی مدرسه رو به خیابان و دارای سردر بسیار زیباست که اطرافش دهنه ایوان آجری دو طبقه است که در عقب آنها حجره‌هایی وجود دارد.

ریاحی ادامه داد: از نظر تناسب معماری و زیبایی طرح و کاشی‌کاری، گنبد مدرسه چهارباغ بعد از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله قرار دارد ولی در مجلل آن که با طلا و نقره تزئین شده، از لحاظ زرگری، طلاکاری، طراحی و قلمزنی در نظر استادان بزرگ امروز این فن نیز شاهکاری از صنایع ظریفه است.

تخریب در مدرسه چهارباغ

وی ادامه داد:‌ درب اصلی مدرسه چهارباغ نیز بسیار نفیس است چنانچه این در با نقره و طلا تزیین شده و از نمونه‌های والای هنر و صنعت است.

ریاحی همچنین در خصوص مساحت ساختمان و صحن مدرسه نیز اظهار داشت: ‌این مدرسه قریب هشت هزار و 500 مترمربع مساحت دارد و صحن آن به شکل مربع است که طول آن از مشرق به مغرب، 65.5 متر و عرض آن نیز از شمال به جنوب، 55.5 متر است و نهر بزرگی که از شعب زاینده رود است (مادی فرشادی) از وسط آن می گذرد و چند چنار کهنسال از چنارهای قدیمی آنجا هنوز باقی است.

در خصوص ایجاد تغییرات و تخریب در مدرسه تاریخی چهارباغ یک کارشناس بناهای تاریخی به خبرنگار مهر گفت: اساس ایجاد تغییرات در بناهای تاریخی  امری اشتباه است که باید نسبت به آن توجه جدی داشت.

این استاد دانشگاه که خواست نامش ذکر نشود ادامه داد: ایجاد تغییرات در مدرسه تاریخی چهارباغ می‌تواند یک ویرانی بزرگ را به همراه داشته باشد و آنچه در حال حاضر در حال تخریب است باید جلوی آن گرفته شود.

باید تخریب حجره‌های مدرسه چهارباغ متوقف شود

وی ادامه داد: تخریب حجره‌های واقع در مدرسه چهارباغ منطبق با اصول معماری اسلامی نیست و صندوق خانه‌های موجود در این مدرسه تاریخی دارای حکمت خاصی بوده و نباید آن را تخریب کرد زیرا این محل جایگاهی برای استراحت، قرار گرفتن مواد خوراکی، کتب و امور شخصی بوده تا در نهایت وقتی یک شخص در آن اتاق کار می‌کند و یا مشغول گفتگو و مباحثه با دیگر طلاب است دیگر هم اتاقی‌های او و طلابی که در اتاق هستند در صورت نیاز به استراحت به صندوق خانه مراجعه کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه این صندوق خانه در واقع محل مناسبی برای انجام امور شخصی بوده است، تصریح کرد: با حرکت جدیدی که انجام شده است دیگر این حجره‌ها اتاق نشیمن ندارد و متولیان امر در سریع ترین زمان ممکن تخریب این حجره‌ها را متوقف کنند.

این کارشناس مسائل تاریخی که خواست نامش ذکر نشود در ادامه سخنان خود یادآور شد: تحت هیچ شرایطی نباید بافت این مدرسه تاریخی با شکوه به هم بخورد و حتی نباید یک طاقچه از حجره‌های این مدرسه را تیز تخریب کرد زیرا تخریب حتی یک طاقچه از این مدرسه نیز به منزله تخریب خود مدرسه به شمار می‌رود.

بر اساس وقف نامه تغییر در مدرسه چهارباغ امکان پذیر نیست

این استاد دانشگاه در ادامه سخنان خود با اشاره به وقف نامه مدرسه چهارباغ گفت: تولیت مدرسه نباید کوچکترین خللی در این مدرسه ایجاد کند و در صورتی که تخریب شد نیز باید اعاده شود.

این کارشناس بناهای تاریخی در ادامه سخنان خود گفت: معماری مدرسه چهارباغ در نوع بسیار بی‌نظیر است چنانچه می‌توان از آن به عنوان یکی از زیباترین آثار تاریخ اواخر دوره تاریخی یاد کرد.

وی تصریح کرد: هر گونه تغییر در مدرسه چهارباغ و یا هر بنای تاریخی دیگر به منزله تخریب و نابودی آن است.

در این خصوص یک کارشناس مرمت بناهای تاریخی نیز به مهر گفت: بناهای تاریخی با کالبدی که دارند پیام خود را انتقال می‌دهند و نباید هیچ دخالتی در کالبد بناهای تاریخی داشت.

حذف و اضافه کردن هر چیزی از بناهای تاریخی به هویت اثر صدمه می‌زند

سید رضا حسینی کشتان در ادامه گفت: در صورتی که دیوارهای میان حجره‌‌ها در مدرسه تاریخی چهارباغ برداشته شود هویت این بنای تاریخی به هم خورده و کالبد صدمه دیده و هویت این بنای تاریخی را به هم می زند چون در واقع بخشی از این فضا تغییر کرده است.

این کارشناس مرمت بناهای تاریخی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: حذف و یا حتی اضافه کردن یک چیز به بناهای تاریخی در نهایت هویت آن اثر را به هم می‌زند.

حسینی کشتان در ادامه سخنان خود با اشاره به فضاهای موجود در بناهای تاریخی تصریح کرد: به طور مثال در خانه های تاریخی اتاق‌های زمستان نشین و تابستان نشین وجود داشته که هر یک از این اتاق‌ها دارای ویژگی‌های خاص خود است که نباید این ویژگی را بر هم زد.

این کارشناس مرمت بناهای تاریخی در ادامه سخنان خود با اشاره به خانه‌های تاریخی گفت: اگر حتی دیوارهای این خانه تاریخی را خراب کنیم اصالت بنا را بر هم زده و در واقع بخشی از معماری و تاریخ معماری به هم می‌ریزد.

تخریب دیواره‌ها هویت و فرهنگ معماری مدرسه را به هم می‌زند

وی با اشاره به اینکه بناهای تاریخی ایران دارای ارزش بسیاری است و بازدید کنندگان زیادی را به سمت خود جلب می‌کند، گفت: این تغییر و خراب کردن دیوار در میان این حجره‌ها در نهایت باعث می‌شود تا هر بازدید کننده‌ مدرسه چهارباغ با دیدن بنا گمان کند هویت اصلی بنا این گونه بوده که در واقع چنین چیزی به هویت و فرهنگ معماری صدمه می‌زند.

به گزارش مهر در زمان بازدید از مدرسه چهارباغ سه اتاق از حجره‌‌های موجود در این مدرسه تاریخی دیوارهای میان آن تخریب شده بود که در واقع با این تخریب اتاق و صندوق خانه این مدرسه را دست هم داده‌اند.

در هر صورت انتظار می‌رود تا دستگاه‌های متولی با دست در دست هم دادن جهت بهبود وضعیت مدرسه چهارباغ در سریع ترین زمان ممکن از تخریب دیگر حجره‌ها جلوگیری کنند تا هویت این بنای تاریخی چند صد ساله همچنان حفظ شود و علاوه بر آن حجره‌هایی که در این مدرسه تخریب شده نیز به حالت اولیه بازگردد.

مدرسه تاریخی چهارباغ آخرین بنای تاریخی باشکوه عهد صفویه در اصفهان است که در دوره شاه سلطان حسین از سال ۱۱۱۶ تا ۱۱۲۶ هجری با هدف تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شد و پس از انقلاب اسلامی نیز این مدرسه از حیث دروس حوزوی فعالتر و به مدرسه امام جعفر صادق (ع) موسوم شد.

 ......................................

گزارش: محمد قاسمی