زنگ خشکسالی در خراسان شمالی به صدا در آمد

متوسط بارندگی در منطقه کمتر از متوسط جهانی است/ فصل هایی که نیازمند باران هستیم بارندگی نیست

 

یک کارشناس ارشد کشاورزی به خبرنگار مهر گفت: هنگامی که متوسط بارندگی در منطقه از متوسط جهانی کمتر باشد و تبخیر و تعرق نیز در آن منطقه زیاد باشد و از سویی بیشتر روزهای سال آفتابی باشد، خشکسالی در آن منطقه ها حادث می شود.

 

محمد عابدی بیان می کند: پراکنش نامناسب بارندگی نیز از دیگر عواملی است که وقوع خشکسالی را تایید می کند.

 

 

وی بیان می کند: متوسط بارندگی در کشور ما 250 میلیمتر و این رقم در جهان 860 میلیمتر است، یعنی یک سوم متوسط جهانی و همچنین تبخیر و تعرق در کشور سه برابر متوسط جهانی است.

 

وی اظهار می کند: 65 درصد بارندگی ها در فصل غیر بارندگی است و همچنین 70 درصد بارندگی های کشور، در 30 درصد از مساحت کشور روی می دهد و از سویی امسال در استان 220 میلیمتر بارندگی داشتیم که به نسبت سال گذشته 20 درصد و به نسبت دوره 15 ساله 60 تا 65 درصد کاهش داشته است.

 

این کارشناس تاکید می کند: خشکسالی از دو دهه قبل در استان آغاز شده است ولی به دلیل ویژگی هایی که دارد نمود آن پس از 15 سال به آرامی بخش زیادی از این استان را فراگرفته است.

 

وی تاکید می کند: در گیاهان زراعی، گندم به شش هزار متر مکعب آب برای رشد در هر سال نیاز دارد؛ اما اکنون که دما افزایش پیدا کرده است نیاز آبی گیاه نیز بیشتر است و از سویی در فصل هایی که آب و بارش احتیاج داریم بارندگی کم است.

کاهش 85 درصدی محصولات دیم و آبی در خراسان شمالی

 

عابدی تاکید می کند: امسال محصولات دیم 50 درصد و زراعت آبی 35 درصد کاهش دارد و از سویی کاهش بارندگی در ماه های گذشته و تفاوت دما در 24 ساعت شبانه روز از شرایط محسوس خشکسالی است.

 

وی تاکید می کند: با بروز خشکسالی آفت ها و بیماره نیز شایع تر می شود و سطح مبارزه با آفت سن بر اساس گفته مسئولان سازمان جهاد کشوری امسال دو برابر شده است و خشکسالی در 15 سال اخیر نقصان منابع آبی زیر زمینی را به دنبال دارد.

 

 

معاون برنامه ریزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز با تایید گفته های که ذکر شد می گوید: در خراسان شمالی 59 درصد آبی که برای زراعت و کشت و کار مصرف می شود از آبهای سطحی و 41 درصد از مصارف این بخش از آبهای زیر زمینی تامین می شود.

 

غلامحسین حسین زاده بیان می کند: این امر باعث افت تولید محصول در زمان خشکسالی است و برای مقاله برای کم آبی باید به سوی آبیاری تحت فشار حرکت کنیم و از سویی تولید محصولات گلخانه ای نیز برای مقابله با خشکسالی در دستور کار قرار دارد و برنامه هایی در حال اجرای آن مطالعه شده است.

 

وی تاکید می کند: در استان سه منطقه برای تولید محصولات گلخانه ای در نظر گرفته شده است که یکی از این مناطق در مانه و سملقان با 275 هکتار، در اسفراین با وسعت 100 هکتار و در شیروان نیز با همین وسعت است.

 

وی تاکید می کند: در مطالعات الگویی کشت استان نیز تولید علوفه و گونه های مقاوم به خشکسالی دیده شده است.

 

برای مقابله با خشکسالی سالانه 5 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است

 

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز می گوید: برای مقابله با خشکسالی و توسعه زیر ساختهای بخش کشاورزی در هر پنج سال به پنج هزار میلیارد ریال بودجه نیاز داریم و از زمان استان شدن نیز اعتبارات بخش کشاورزی هفت تا 10 برابر شده است ولی مشکلات همچنان ادامه دارد.

 

غلامرضا حجی پور عنوان می کند: خروج از خشکسالی به تدریج و در دراز مدت امکان پذیر است و خشکسالی که حادث شود، خشکسالی هیدرولوژی، اقتصادی و اجتماعی نیز خواهیم داشت.

 

وی ادامه داد: تسطیح اراضی، استفاده از روشهای نوین آبیاری، مدیریت آب و راه حل های فنی و زراعی دیگری دیده شده که بتوان این بحران را کنترل کرد.

 

معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای نیز می گوید: حجم منابع آب تجدید شونده استان دو میلیارد و 420 میلیون متر مکعب است و از این میزان یک میلیارد و 620 میلیون متر مکعب آب سطحی و 790 میلیون متر مکعب به آبهای زیر زمینی مربوط است.

 

رضا نعیمی بیان می کند: در شرایط فعلی 890 میلیون متر مکعب آب از آبخوان های زیر زمینی برداشت می شود، یعنی هر سال به طور میانگین 100 میلیون متر مکعب بیش از ورودی آب به آبخوان ها از آن برداشت می شود.

 

 

وی ادامه می دهد: 163 میلیون متر مکعب آب هم از طریق سد استان تنظیم می شود و بهره برداری از آنها در حال انجام است.

 

وی تاکید می کند: یک میلیارد و 111 میلیون متر مکعب آب به شکل سنتی استفاده می شود و حدود 380 میلیون متر مکعب آب نیز ار خروجی حوضه های آب ریز مختلف مانند حوضه اترک و رود های مرزی از دسترس خارج می شود و بقیه به استان های پایین دست می رود.

 

این مسئول ادامه می دهد: یکی از راههای استحصال آب، ساخت سد است و پنج سد در استان ساخته شده است و سدهایی دیگری نیز در دست اقدام است.

 

وی تصریح کرد: ساخت سد به مصوبه تحصیص آب احتیاج دارد و باید از وزارت نیز اخذ شود، اما در حال حاضر به دلیل این که سهم ما از حوضه اترک مشخص نیست مجوز ساخت سد به بعد موکول شده و پیگیری و تلاش زیادی برای تعیین سهم واقعی استان از این حوضه در حال انجام است.

 

این مسئول بیان می کند: منابع آب را با دو راهکار سازه ای و غیر سازه ای می توان مدیریت کرد، از راهکارهای سازه ای می توان به ساخت آب بندال و اجرای طرح ها و شبکه های آبیاری تحت فشار اشاره کرد.

 

وی ادامه می دهد: راهکارهای غیر سازه ای اعمال مدیریت یکپارچه و پایدار آب، تعریف الگوی کشت، ایجاد تشکل های آب بران است.

 

وی با اشاره به این که در بخش کشاورزی کشور، 800 گرم محصول خشک به ازای هر متر مکعب آب تولید می شود، می گوید: در کشورهای پیشرفته این رقم دو هزار گرم است و باید با اعمال سیاستهایی که یک بخش آن الگوی کشت و سیستم آبیاری مناسب است، این رقم را به سقف کشورهای دیگر رساند.

 

معاون بهره برداری و حفاظت منابع آب شرکت آب منطقه ای یاد آور می شود: احداث سدها، اجرای شبکه های یک و دو در پایاب سدها و در نهایت ادامه آن در 18 هزار هکتار از اراضی کشاورزی که در پایاب سدهای استان به شبکه های مختلف آبیاری مجهز شده است، کنترل اندازه گیری آب در این شبکه ها، ایجاد تشکلها و تعاونی های آب بران و مقابله با برداشتهای غیر مجاز از منابع آب در حال انجام است.

 

کنترل نظارت بر برداشتهای غیر مجاز آب انجام می شود

 

نعیمی تاکید می کند: با تشکیل گروههای کشت و نظارت بر اسداد و چاههای غیر مجاز در حال انجام است و در همین راستا با نصب کنتور هوشمند روی چاه های مجاز از برداشت بی رویه آب جلوگیری شده است.

 

 

وی اظهار می کند: اضافه برداشت چاههای غیر مجاز، 60 میلیون متر مکعب و مجاز از آب یک سد است و 400 کنتور هوشمند روی چاهها نصب شده و برای نصب 850 کنتور دیگر نیز قرار داد داریم.

 

خراسان شمالی از استانهای دارای بحران خشکسالی است

 

مدیر کل بحران خراسان شمالی نیز می گوید: خراسان شمالی استانی شناخته شده که بحران خشکسالی در آن حادث شده است و در ردیف استانهای خشکسال قرار گرفته است.

 

محمد آروین گفت: با توجه به بررسی های انجام شده و گزارشهایی که از دستگاههای اجرایی مثل شرکت آب منطقه ای و سازمان جهاد کشاورزی مصوب شد که استان در زمره استان های خشکسال قرار بگیرد.

 

وی بیان می کند: 147 میلیارد و 790 میلیون ریال اعتبار تملک و داراییهای سرمایه ای به استان از محل منابع ماده 10 قانون تنطیم بخشی از مقررات مالی دولت در شهریور ماه گذشته برای اجرای پروژه های مقابله با خشکسالی و حوادث غیر مترقبه تخصیص پیدا کرد.

 

وی گفت: 175 میلیارد ریال به شکل ویژه به بخش کشاورزی استان اختصاص پیدا کرده است و احتمال افزایش اعتبارات خشکسالی تا 220 میلیارد ریال نیز وجود دارد.

 

به گزارش خبرنگار مهر بر آوردهای اولیه از خسارت خشکسالی به استان تا سال زراعی جاری دو هزار میلیارد ریال است که مرداد ماه توسط مدیریت بحران اعلام شده بود.

 

 

کشاورزان محصولات خود را بیمه کنند

 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی نیز می گوید: اعتبارات اختصاص یافته به بخش کشاورزی برای پیشگیری و مقابله با بحران خشکسالی است نه پرداخت خسارت به کشاورزان.

 

سید هادی سید تصریح کرد: کشاورزان باید به سمت بیمه کردن محصولات خود حرکت کنند.

 

وی می گوید: 70 میلیارد ریال اعتبار از سوی صندوق حمایت از کشاورزی به این کار اختصاص یافته و 220 میلیارد ریال اعتبار نیز از محلل اعتبارات ملی برای مقابه و پیشگیری از بحران خشکسالی در بخش کشاورزی جذب خواهد شد.