تهدید کشند قرمز پابرجاست/ ذخیره آبزیان خلیج فارس در خطر

طبق گزارش متخصصان دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر کشند قرمز بر اثر شکوفایی فیتوپلانکتونی از جنس  Cochlodinium  پدید می آید و دارای سم عصبی (نوروتوکسین) است که بر انسان تاثیری ندارد اما در غلظت بیشتر سبب مصرف زیاد اکسیژن محلول در آب و در نتیجه موجب مرگ و میر ماهیان می شود.

دکتر  علی صفاهیه  پژوهشگر ، پسابها و مواد مغذی خارج شده از استخرهای پرورشی، توازن دریایی و تخلیه آب دریاهای مختلف جهان توسط نفتکشها را باعث تشدید این پدیده عنوان می کند.

آنچه مسلم است، وجود کشند قرمز موجب مرگ حجم قابل توجهی از ماهیان و آبزیان خلیج فارس می شود. هرچند هنوز برآورد دقیقی از میزان خسارات ناشی از این پدیده در دست نیست اما اداره شیلات خوزستان از اتلاف حدود هزاران تن ماهی خبر داده است.

صفاهیه می گوید: کشند قرمز فقط به ایران مربوط نمی شود و تمام کشورهای منطقه دچار آن هستند.

هشت کشور در حوزه خلیج فارس و دریای عمان درگیر این پدیده هستند از این رو برای مهار این مسئله نیاز به مطالعات علمی و عملیاتی است.

رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر نیز در این مورد گفت: دانشگاه ها وظایف تحقیقات را در این زمینه بر عهده دارند و نمی ‌توانند کار اجرایی انجام دهند به همین دلیل سازمانهای اجرایی باید از نتایج تحقیقات دانشگاه ها استفاده کنند و از این پژوهشها حمایت کنند.

دکتر  مسعود صدری نسب  گفت: کشند قرمز در کشور ما از حدود چهار سال پیش شروع شده است. در گذشته معمولا این پدیده در عرض 24 تا 48 ساعت از بین می رفت اما این بار ماندگاری طولانی مدت آن برای مشکل ساز شده است.

این بار این "بلوم جلبکی قرمز": اگرچه سمی نیست اما پایدار است و این پایداری باعث گرفتگی آبشش ماهیها شده و کاهش اکسیژن آب دریا را ایجاد می کند که خود به خود موجب آسیب رساندن به ماهی ها می شود و حتی خطراتی برای انسان دارد.

 

اینگونه کشند قرمز در کشور جدید است و لازم است تا برای مهار آن اقدام اساسی انجام شود.

صدری نسب افزود: با توجه به گرم شدن هوا در فصل تابستان، شکوفه های اینگونه بلوم جلبکی بیشتر می شود بنابراین یکی از عوامل گسترش آن، عامل حرارتی است که علاوه بر این عوامل دیگری مانند فسفات و نیترات و حتی تلاطم و کدورت آب هم بر این امر تاثیرگذار است از این نظر اگر بنا باشد اقدامی اساسی برای مهار این پدیده صورت بگیرد، باید جلوی ورودی فاضلابهای شهری به دریا گرفته شود.

یکی دیگر از این اقدام تکمیل تصفیه خانه های شبکه فاضلاب شهرهای بزرگ ساحلی شامل آبادان، خرمشهر، بندرعباس، چابهار و بوشهر است که فاضلاب آنها به دریا می ریزد.

رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر تصریح کرد: فاضلاب دارای نیترات و فسفات بسیار زیادی است که باعث می شود شرایط برای بروز "شکوفه های پلانکتونی" مهیا شود که اگر جلوی این کار گرفته شود به صورت اساسی راه ‌حلی برای جلوگیری از بروز این پدیده به وجود می آید.

صدری نسب تصریح کرد: از آنچه که مسئولان محیط زیست اظهار کرده اند می توان تنها به این نتیجه رسید که نباید به پاک شدن سواحل از پدیده ناخوشایند کشند قرمز و تلف نشدن ماهیان دریا امید زیادی داشت چون کارهای انجام شده همه حکایت از اقدام نه چندان عملیاتی در این حوزه دارد.

رئیس دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر گفت: از آنجا که پدیده کشند قرمز می تواند در هر زمانی رخ دهد باید مطالعات بر روی این پدیده دائمی و دراز مدت باشد.

صدری نسب عنوان کرد: در همین راستا کمیته های تحقیقاتی در دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر آغاز به کار کرده اند و این کمیته ها کار شناسایی گونه و همچنین مطالعات را روی این پدیده انجام می دهند.

وی اظهار کرد: کار تحقیقات بر روی این پدیده باید مستمر و دراز مدت باشد زیرا اگر این پدیده تمام شود به طور کامل از بین نمی رود و امکان دارد بار دیگر در دریاهای دیگر دیده شود.

متخصصان دانشگاه علوم دریایی خرمشهر می‌گویند: مقابله با پدیده کشند قرمز باید هرچه زودتر به صورت جدی آغاز شود در غیر این صورت، صدمات وارد شده از این پدیده به حیات خلیج فارس، قابل جبران نخواهد بود.