برندگان معرفی شدند / انتقاد جان بارت از عدم پایبندی ناشران به کپی رایت

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم سعید طباطبایی جانشین دبیر جایزه روزی روزگاری گفت: ما در بخش رقابتی جایزه سه بخش فرعی داشتیم؛ مجموعه داستان، رمان و اثر داستانی غیر ایرانی که در بخش مجموعه داستان 55 کتاب در سال 86 منتشر شده بود که در مقایسه با 35 مجموعه داستان منتشره سال 85 اندکی بهتر بود اما در بخش رمان با افت وحشتناکی روبرو بودیم؛ تنها 22 رمان قابلیت شرکت در جایزه را داشتند که به دلیل به حد نصاب نرسیدن تعداد آرا (24 رمان) این بخش از جایزه حذف شد. توضیح اینکه دو سال قبل 25 رمان و در دو سال 45 رمان منتشر شده بود.

وی حضور داستانهای عامه پسند را در جایزه روزی روزگاری یک پدیده توصیف کرد و در پایان ابراز امیدواری کرد وضعیت انتشار رمان در سال جاری بهبود یابد تا بتوان این بخش را احیا کرد. وی از احتمال قوی تبدیل بخش غیر رقابتی و در واقع یکی از بخشهای نظرسنجی جایزه (ادبیات نمایشی) به بخش رقابتی از سال آینده خبر داد.

طباطبایی همچنین با سپاسگذاری از حمید مزرعه - مسئول تهیه آثار جایزه و رساندن آنها به دست داوران - گفت: باید اذعان کرد بخش توزیع کتاب در کشور ما دچار مشکل است کما اینکه در جایزه امسال روزی روزگاری و با وجود همه تلاشها 96 درصد کتابها به دست داوران رسید و چهار درصد آنها همچنان باقی ماند و به داوری ها نرسید.

در ادامه مراسم پایانی این جایزه لوح های سپاس توسط دو نویسنده دیگر (بلقیس سلیمانی و یعقوب یادعلی) به نویسندگان سه اثر راه یافته به مرحله نهایی بخش مجموعه داستان به ترتیب زیر اهدا شد؛

1- "آن گوشه دنج سمت چپ" نوشته مهدی ربی 2- "گوساله سرگردان" نوشته مجید قیصری 3- "مردی که گورش گم شد" نوشته حافظ خیاوی

رضا سیدحسینی مترجم و منتقد ادبی نیز در سخنانی درباره جمال میرصادقی - نویسنده و مدرس داستان نویسی - گفت: سال 1336 من تازه سردبیر مجله سخن شده بودم و به بیماری برپایی جایزه داستان کوتاه مبتلا شده بودم! داستانهای زیادی به دبیرخانه ما می آمد اما از میان آنها داستانی از میرصادقی بود که به نظرم شاهکار بود که اتفاقا همین داستان برنده جایزه هم شد. من تا آن روز رئالیسمی آنچنان آشنا با زندگی خانوادگی، زندگی زنان  و مردان ندیده بودم و واقعاً برایم تکان دهنده بود. اخیراً هم که این کتاب را خواندم و به همان اندازه دچار هیجان شدم.

وی افزود: جمال (میرصادقی) آدم خاصی است که به این سادگی ها نمی شود درباره اش قضاوت کرد و از او نترسید؛ به قدری صمیمانه درباره آدمها قضاوت می کند و این قضاوت چنان دقیق است که باید (کسی که مورد این قضاوت قرار می گیرد) خوشحال باشد که قضاوت جمال درباره اش مثبت بوده است. جمال در این مدت به آنچه گفت اعتقاد داشت و معتقد هم هست که هیچ کس بیخود داستان نویس نمی شود و باید او را تربیت کرد و آن را به او یاد داد.

جمال میرصادقی هم در سخنانی با سپاسگذاری از سیدحسینی گفت: سید (حسینی) در زندگی من، در سازندگی من و در شناختم از دنیا خیلی تاثیر داشته است و این را برای تعارف هم نمی گویم. سید بزرگوارترین کسی بوده که من در زندگی ام دیده ام؛ هم تفضل اش زیاد است هم فضل اش.

در این بخش از جایزه روزی روزگاری جمال میرصادقی با دریافت نشان سپاس به پاس یک عمر تلاس و نوشتن، مورد تقدیر قرار گرفت.

در ادامه مراسم پایانی جایزه ادبی روزی روزگاری، بیانیه هیئت داوران بخش مجموعه داستان قرائت شد که این بیانیه با تاکید بر اینکه هر دو مجموعه داستان گوساله سرگردان (مجید قیصری) و مردی که گورش گم شد (حافظ خیاوی) شایسته دریافت تندیس جایزه اند، این تندیس با یک امتیاز بیشتر به حافظ خیاوی نویسنده مجموعه داستان "مردی که گورش گم شد" اهدا شد.

سپس علیرضا بهنام یکی از مسئولان این جایزه توضیحاتی درباره بخش نظرسنجی ارائه کرد و لوح سپاس بخش کتاب منتخب کتابفروشان به خاطر انتشار کتاب "هزار خورشید تابان" نوشته خالد حسینی و ترجمه مهدی غبرایی به محمدعلی جعفریه (مدیر نشر ثالث) اهدا شد و در بخش کتاب منتخب نخبگان غیر نویسنده (سیاستمداران، ورزشکاران، موسیقی دانان و هنرمندان) لوح سپاس به خاطر انتشار کتاب "ها کردن" نوشته پیمان هوشمندزاده به حسن کیائیان (مدیر نشر چشمه) اهدا شد.

نکته قابل توجه از نتایج نظرسنجی در زیر بخش دوم این بخش رقابتی، این بود که یک چهارم مخاطبان این نظرسنجی اصلا داستان نمی خوانند.

در ادامه لوح های سپاس اثر داستانی غیر ایرانی با حضور فروغ پوریاوری و اسدالله امرایی (دو تن از مترجمان آثار ادبی) به ترتیب زیر به برندگان آنها اهدا شد؛

1- "اپرای شناور" نوشته جان بارت ترجمه سهیل سمی 2- "بائودولینو" نوشته امبرتو اکو ترجمه رضا علیزاده 3- "دم را دریاب" نوشته سال بلو ترجمه بابک تبرایی

در مراسم پایانی دومین دوره جایزه ادبی روزی روزگاری و با حضور سه تن از هنرمندان عرصه تئاتر (امجد، چرمشیر و رحمانیان) از بهرام بیضایی به پاس 50 سال کار در این عرصه نمایشنامه نویسی تقدیر شد.

حمید امجد در سخنان کوتاهی درباره بیضایی او را به جهت اعتلای مفهوم تجربه هنری مورد ستایش قرار داد و گفت: او همواره تجربه شخصی اش را در یک قالب (تئاتر، نمایشنامه، فیلمنامه و فیلم) ساخته است اما همیشه این تجربه ها به تجربه هایی عمومی تبدیل شده است.

محمد رحمانیان نیز در سخنانی گفت: تقدیر از بیضایی دلیل نمی خواهد، مثل تقدیر از ماه و درخت و جنگل و سرو است.

بهرام بیضایی نیز در پاسخ به سپاسهای صورت گرفته در قبال وی، از برگزار کنندگان جایزه ادبی روزی روزگاری قدردانی کرد و با اشاره به قدمت ادبیات نمایشی که به زمان انتشار کتاب بوطیقای ارسطو در یونان برمی گردد، گفت: این نشان می دهد که ادب نمایشی چقدر قدیم است اما در ایران نمایشنامه نویسی جزئی از ادبیات نبود و آدمهای نمایشنامه نویس هم زیاد به چشم نمی آمدند.

وی با یادی از اکبر رادی سخنانش را به پایان برد.

به گزارش مهر در پایان مراسم اختتامیه این جایزه ادبی بیانیه هیئت داوران اثر داستانی غیر ایرانی نیز قرائت شد که در این بیانیه  "اپرای شناور" نوشته جان بارت ترجمه سهیل سمی با کسب قریب به اتفاق آرا و بدون رای ممتنع حائز رتبه برتر شد و جایزه بخش اثر داستانی غیر ایرانی توسط محمود دولت آبادی و به نیابت نویسنده به مترجم (سهیل سمی) اهدا و سپرده شد.

مدیا کاشیگر دبیر جایزه ادبی روزی روزگاری با اشاره به اینکه جایزه این بخش به نویسنده (جان بارت) تعلق می گیرد و نه مترجم یا ناشر، گفت: ما در تماسی وی (بارت) را از این اتفاق مطلع کردیم و وی نیز در پاسخ پیام زیر را برای جایزه فرستاد: "همیشه ترجمه یک اثر به زبانی دیگر و انتشار آن در کشوری دیگر موجب افتخار و خوشنودی نویسنده آن است. برای من نیز انتشار تازه هنگام ترجمه نخستین رمانم یعنی رمانی که برای اولین بار بیش از نیم قرن پیش منتشر شده، افتخار ویژه ای است، از این جهت که زبان مقصد شباهت با زبان کسی دارد که سالها همچون ستارگان آسمان، راهنمای سفر ادبی من بوده: یعنی شهرزاد کتاب الف لیله و لیله یا همان کتاب هزار و یک شب. با این حال، تاسف خودم را از انتشار هر گونه اثر بدون اجازه مولف ابراز می دارم و مصرانه خواستارم تا دولت ایران نیز با امضای معاهده جهانی سازمان حقوق نویسندگان با دیگر کشورها همراه شود و از ناشران ایرانی می خواهم پیش از نشر هر اثر مشمول کپی رایت از صاحب اثر اجازه بگیرند.

در جایزه ادبی روزی روزگاری بسیاری از نویسندگان، مترجمان و شاعران دیگر کشورمان نیز حضور داشتند.