مردم بايد شهرداران شهرهاي بزرگ را انتخاب كنند//شورا يك ويترين نيست بلكه يك واقعيت تاثيرگذار در زندگي است//دولت بايد به شوراهاي فرابخشي كمك كند

به گزارش خبرنگار سياسي "مهر"، سيد محمد خاتمي رييس جمهور در همايش ملي شوراها با ارائه اين پيشنهاد گفت: آيا معقول نيست كه شهرهاي با جمعيت يك ميليون به بالا داراي شهرداراني انتخابي باشند؟

رئيس جمهور خطاب به اعضاي شوراهاي شهر و روستاي كشور گفت: اگر احساس مي ‌كنيد مفيد است، مي ‌توان تا پايان اين دولت اين امر را با هماهنگي شما عملي كرد.

وي با اشاره به اينكه شوراها يكي از اركان مهم، استقرار مردم سالاري است، گفت: اينكه ايران به خود جرأت داده و كار اداره كشور را به دهها هزار نفر انسان كه منتخب مردم هستند واگذار كند، انعكاس گسترده اي داشته است و اين در دنياي مشابه ما يعني دنيايي كه قرنها تحت سلطه ديكتاتوري بوده و دو سده تحت سلطه استعمار بوده است، شگفت انگيز مي باشد.

خاتمي با اشاره به تدوين قانون اساسي در جمهوري اسلامي ايران گفت: امام (ره) كه مورد اعتماد و ايمان مردم بود و به حق هرچه مي گفت مورد قبول بود، براي احترام به مردم و اعتقادي كه به اصل مردم سالاري داشت حتي حقوق و اختيارات رهبري را داخل قانون اساسي برد و به رأي مردم گذاشت و مقرر شد كه همه روستاها و شهرها امور خود را براساس نهادي كه برآمده  از خواست و اراده آنهاست، بدست گيرند.

وي افزود: اين اصل مهم قانون اساسي در جامعه ما از كاغذ به متن آمد و چنين شد كه امروز دوره اول شوراها را پشت سر گذاشته ايم و دوره دوم در ميانه راه است و اين شگفتي سبب تقويت جايگاه ايران و باور دنيا بر اينكه نظام ما، مردم سالاري را مبناي كار خود قرار داد، مي باشد.

خاتمي تصريح كرد: در مقايسه با تحولات اجتماعي بايد پذيرفت كه در اين 26 سال گامهاي بزرگي برداشته ايم اما به هرحال عبور از يك جامعه ديكتاتورزده به جامعه اي كه محور مردم باشد، كاري است كه يك شبه تحقق نمي يابد زيرا كه مردم سالاري سلسله مراتب دارد همانگونه كه ديكتاتوري سلسله مراتب دارد و مردم سالاري تنها به اين نيست كه رييس جمهور با رأي مردم انتخاب شود.

رييس جمهور، شوراها را مهمترين اركان يك نظام مردمي دانست و گفت: اختيارات و وظايف و ميدان عمل نهادهاي انتخابي با يكديگر متفاوت است و حدود اختيارات شوراها از مجلس كمتر است و رييس جمهور اختيارات خاص خود را دارد اما مهم اين نيست كه چقدر اختيارات دارد بلكه مهم نقشي است كه در استوار كردن يك نظام پايدار بازي مي كند.

وي اضافه كرد: مهم اين است كه هر انساني در هر كجاي كشور احساس كند كه بخشي از اداره كشور و زندگي او بدست مردمي است كه آنان را انتخاب كرده است و هر روز به چشم خود ببيند و بداند كه بعد از 4 سال اين امكان را دارد كه در صورت عدم رضايت اين نهاد را با نهادي ديگر جابجا كند.

خاتمي تصريح كرد: ملموس كردن امر مردم سالاري و موثر بودن راي در هر نقطه از ايران و اينكه او مي تواند انتخاب كند، امري مهم مي باشد.

رييس جمهور گفت: ما ملت واحدي هستيم و حتي قوم ايراني به معناي يك قوم است و نمي توانيم بگوييم كه فارسها از كردها و لرها و بلوچ ها، ايراني ترند. در يك جامعه مردم سالار، طوري است كه همه اجزا احساس هويت و حضور مي كنند كه يكي از مسائل مهم همين شوراها است و طوايف و گروههاي مختلف در يك حوزه مشخص مي توانند انتخاب كنند و سرنوشت خود را در دست بگيرند كه اين سبب همبستگي ملي خواهد شد كه پايه وحدت ملي است.

خاتمي براي ايجاد استحكام و اينكه باور كنيم شورا يك ويترين نيست بلكه يك واقعيت  تاثيرگذار در زندگي است چند شرط را مطرح كرد و گفت: اعتماد به شوراها، پذيرش نقش ممتاز تمركززدايي شوراها، اصل افزايش كارايي و توان شوراها از جمله مواردي است كه مي تواند لزوم وجود شوراها را پايدارتر كند.

وي افزود: در نظام هاي ديكتاتوري و در نظام هايي كه تازه وارد مردم سالاري شده اند، هرچه قدرت متمركزتر شود و هرچه قدرت بي چون و چراتر بتواند اعمال شود، امر پسنديده اي به حساب مي آيد و معمولا حكومتهاي تماميت خواه، حكومت هايي هستند كه خود را تافته جدابافته از مردم مي دانند، در حاليكه وقتي مي گوييم نظام، مردمي است قضيه بايد برعكس شود يعني اين مردم هستند كه تصميم مي گيرند و اين مسئولان هستند كه اجرا مي كنند.

خاتمي با تصريح اين مطلب كه اعتماد به شورا به عنوان يك نهاد مقبول از شروط پايداري شوراها است، گفت : ما اگر بخواهيم شوراها جايگاه خود را داشته باشند بايد اعتماد به شوراها را در ذهن خود تقويت كنيم و نقش بي بديل شوراها را در تمركززدايي در كشور بپذيريم و اين درحاليست كه كم هزينه ‌ترين و پرفايده ‌ترين راه تمركززدايي در جامعه، شوراها هستند و از اين طريق مي ‌توانيم يك دولت قوي، فعال، پويا، انعطاف پذير، سياست گذار، ناظر و تصميم‌ گير در مسايل اساسي كشور داشته باشيم.

رييس جمهور با اشاره به اينكه متكي نبودن شوراها به دولت از ديگر شرايط پايداري اين نهاد است، افزود: شوراها به عنوان نهادهاي مستقل بايد بتوانند در درون خود، ساز وكارهايي را براي جذب امكانات مردم وهزينه ‌آن براي مردم بكار گيرند و كمبود هزينه‌ هاي آنان را دولت تامين كند، يعني شوراها بايد به دنبال منابع مردمي در چارچوب سياست كلي نظام باشند و در اين رابطه، اساس نظم در نظرگرفته شده براي اقتصاد و فرهنگ كشور، نقض نشود.

خاتمي افزود: پذيرش كاركرد شورا در تحقق جامعه مدني از شروط ديگر پايداري شوراها است و اين امر نشانه مي دهد كه شوراها مهمترين اصل و محور در تحقق جامعه مدني هستند.

رييس جمهور با اشاره به عملكرد دوگانه شوراها گفت: شوراها بايد ارتباط با مردم را حفظ كنند، مشكلات و مطالبات آنان را بررسي، طبقه بندي، تعديل و جهت دهي كرده و با ساز وكار سنجيده ‌اي به دولت منتقل كنند و همچنين مشكلات و سياستهاي حكومت را نيز به مردم منتقل كنند ضمن اينكه شورا نبايد كاركرد حزبي داشته باشد.

خاتمي اضافه كرد: هرچند شوراها در انتخاب نماينده و رييس جمهور نقش دارند اما كاركرد آن، حزبي و باندي نيست بلكه كار آن، خدمت و راه ‌اندازي كار مردم است ضمن اينكه شوراها بايد با كار كارشناسي سنجيده، طرحها و پيشنهادهاي مناسبي را به قواي سه گانه حاكميت با سلسله مراتب خودش ارايه كنند.

وي با اشاره به اينكه شورا مانند تعاوني بزرگي است كه همه افراد روستا و شهر در آن هستند گفت : شوراها مي ‌توانند در ايجاد، هدايت و نظارت بر تشكلهاي غيردولتي نقش داشته باشند و آنها را به عنوان وسيله ‌اي خوب در پيشبرد اهداف جامعه تقويت كنند.

رييس جمهور با تاكيد بر خطراتي كه شوراها را تهديد مي كند گفت: يكي از خطرات شوراها اين است كه شوراها بتدريج با تنظيم مقررات به ابزاري در دست حكومت تبديل شوند كه اگر اين محقق شود موجب تعميق ديكتاتوري خواهد شد و خطر ديگر اين است كه وجود شوراها سبب ايجاد آشفتگي در كشور شود و شوراها تبديل به باندها شده و در مقابل حكومت بايستند و نقش اپوزيسيون را بازي كنند. 

خاتمي تصريح كرد: در اين شرايط، شوراها بايد حد وسط اين دو را داشته باشد و شوراي عالي استانها مي ‌تواند در اين زمينه كمك كند.

رييس جمهور در ادامه با اشاره به برخي مسايل و مشكلات در دوره اول شوراهاي اسلامي شهر و روستا گفت: اگر شورا مشكلاتي پيدا كرد و ضربه خورد به دليل عملكرد يك گروه اقليت بود و بار سنگين اين ضربه‌ ها را اكثريت كه نقش مثبتي در شوراها داشتند، به دوش كشيدند.

خاتمي نحوه عملكرد شوراها را در تقويت پايگاههاي آن و همچنين تلقي جامعه از آن مهم ارزيابي كرد و يادآور شد: در حاليكه در انتخابات گذشته شوراها، در بسياري از شهرهاي بزرگ، درصد بسيار پايين شركت كردند اما در روستاها اگر شركت‌ كنندگان بيشتر از دوره اول نبود، كمتر هم نبود. در اين حال بايد مواظب بود عملكرد شوراها بجاي حل مشكلات مردم به تعارض و درگيري ها نيانجامد و موجب بدبيني نشود زيرا كه هرچه دامنه شورا بيشتر باشد سرايت بدي يا خوبي آن به كل جامعه بيشتر خواهد بود.

وي افزود: با بررسي كارنامه شوراها در روستاها و شهرهاي كوچك مي بينيم كه مردم ما خيلي رشيد هستند كه با مظلوميت و امكانات كم، رشد سياسي، فكري و فرهنگي و مديريتي خود را نشان دادند، اين در حاليست كه شوراها بايد محل كشف و تربيت كادرهاي مديريت قوي نيز باشند زيرا آنها مي ‌توانند وزير و نماينده براي آينده كشور تربيت كنند.

رييس جمهور با اشاره به اهميت شوراي فرابخشي، گفت: بايد بنيه مالي شوراهاي فرابخشي تقويت شود و دولت نيز به شوراهاي فرابخشي كمك كند و همچنين جايگاه شوراي فرابخشي و حدود آن مشخص باشد.

گفتني است پيش از سخنان رييس جمهور، اشرف بروجردي معاون امور اجتماعي و شوراهاي وزارت كشور گزارشي از روند شكل‌ گيري شوراها در كشور ارائه كرد و خواستار شبكه راديو و تلويزيوني مستقل براي شوراها شد.

همچنين در اين مراسم، رييس جمهور به 22 شوراي فرابخشي، شهر و روستاي نمونه كشور جوايزي اهدا كرد. ضمن اينكه لوح يادبود سپاس از رييس جمهوري نيز ازسوي شوراي عالي استانها به سيد محمد خاتمي رييس جمهوري، عبدالواحد موسوي لاري وزير كشور و اشرف بروجردي معاون امور اجتماعي و شوراهاي وزارت كشور اهدا شد.