خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: فیلم سینمایی "برف" سومین ساخته بلند مهدی رحمانی است که خود تهیه‌کنندگی آن را نیز برعهده دارد. داستان آن شرح حال یک روز از زندگی خانواده‌ای شهری است که در تدارک برگزاری مراسم خواستگاری دخترشان هستند.
این فیلم با بازی رویا تیموریان، افشین هاشمی، محمدرضا غفاری، آناهیتا افشار، رابعه مدنی، مینا ساداتی، شیرین یزدانبخش و میلاد کی مرام در جشنواره فجر آینده رونمایی خواهد شد.
امین جعفری مدیر فیلمبرداری "برف" پیش از این فیلمبرداری کارهایی چون "قاعده تصادف" و "پرویز" را نیز بر عهده داشته است؛ فیلم هایی که هر دو مورد توجه منتقدان داخلی و خارجی قرار گرفتند و از سبک و سیاقی خاص در فیلمبرداری بهره برده بودند.
همکاری جعفری با مهدی رحمانی باعث شد به سراغ وی برویم تا درباره این فیلم گفتگویی داشته باشیم. وی در این گفتگو به فیلمنامه به عنوان یکی از اصلی ترین دلایل همکاری با یک کارگردان اشاره کرد و دلیل همکاری خود با کارگردانان مستقل را شرایط فعلی سینمای ایران دانست. این فیلمبردار همچنین تشابه "برف" با "پرویز" و "قاعده تصادف" را در نوع فیلمبرداری دوربین روی دست دانست. حاصل این گفتگو را می‌خوانید:
*چطور شد با مهدی رحمانی همکاری کردید؟ فیلمنامه "برف" شما را جذب کرد؟
- بعد از پایان تدوین فیلم "قاعده تصادف" از دفتر پروژه "برف" با من تماس گرفته شد. این دعوت و پیشنهاد همکاری از طریق دوستان مشترک من و رحمانی انجام شد. در همان جلسه اول حضور، فیلمنامه به من داده شد و در جلسات بعدی به توافق نهایی برای همکاری رسیدیم. البته که خواندن فیلمنامه یکی از دلایل (در برخی از موارد اصلی‌ترین دلیل) جذب شدن به یک فیلم است. در این پروژه هم فیلمنامه خوب حسین مهکام باعث شد تا بیشتر علاقمند به حضور در این فیلم باشم.
*مهدی رحمانی در شمار فیلمسازان مستقل جای دارد. در کارنامه کاری شما هم کار کردن با فیلمسازان مستقل بیشتر به چشم می خورد. سلیقه خود را با این دسته از فیلمسازان همسو می بینید؟
- الزاما اینگونه نیست که با تمام فیلمسازان مستقل هم‌سلیقه باشم. شرایطی که در چند سال گذشته بر سینمای ما حاکم بود، کم‌کار بودن بسیاری از فیلمسازان خوب و اینکه به نظر می‌رسید بسیاری از کارگردانان ترجیح می‌دهند فیلم را با هزینه شخصی بسازند تا بتوانند از اعمال سلیقه برخی از تهیه‌کنندگان دولتی خلاص شوند باعث شد پیشنهادهایی که برای فیلمبرداری داشتم همگی از سینمای مستقل بود که خوشبختانه برای من همگی جزو فیلم‌های خوب و کارگردان‌های خوب بودند.
*برای طراحی فیلمبرداری "برف" مشارکت و همکاری بین شما و رحمانی چطور اتفاق افتاد؟ طراحی‌های شما به سرعت مورد قبول رحمانی قرار می‌گرفت یا برای رسیدن به حرف مشترک با هم چالش داشتید؟
- بعد از خواندن فیلمنامه در جلسات زیادی که با هم داشتیم در مورد فرم اجرای کار حرف زدیم و بعد هم چند روز قبل از کلید زدن در لوکیشن اصلی حتی در مورد زوایای دوربین هم به نتیجه رسیدیم، در مورد نوع نورپردازی، کادربندی و حرکت‌ها هم قبل از شروع فیلمبرداری و در خانه محل فیلمبرداری تا حدی به نتیجه نهایی رسیدیم.
*فیلمبرداری "برف" چه شباهت یا تفاوت خاصی با تجربه‌های قبلی شما مثل "پرویز" یا "قاعده تصادف" داشت؟ در همه کارهایتان یک تم مشترک دارید یا بسته به نوع فیلم طراحی کاملا جدیدی در نظر می‌گیرید؟
- عمده ترین تشابه "برف" با دو فیلم قبلی روی دست بودن دوربین در هر سه فیلم است. بدون شک فیلمبرداری هر فیلم باید در خدمت همان فیلم باشد، در واقع فیلمبرداری نوعی نوشتن با دوربین است یعنی اینکه یک قصه به وسیله دوربین ثبت می‌شود و تلاش فیلمبردار رسیدن یا حداقل نزدیک شدن به فضای مورد نظر کارگردان و فیلمنامه‌نویس است. نمی‌توان فقط به دلیل زیبایی به صورت بازیگر یا دکور نوری داد که هیچ منطقی نداشته باشد و کمکی به حس سکانس یا پلان نکند. در مورد حرکت دوربین و کادربندی هم همینطور است، هر حرکت دوربین باید دلیل داشته باشد و هر کادر باید کمکی به روایت فیلم بکند، وقتی می‌گوییم فیلمسازی یک کار جمعی است باید قبول کرد که قرار نیست فیلمبردار یا طراح یا هر کس دیگری ساز خودش را بزند.
*به نظر می رسد نسل جدیدی از فیلمبرداران وارد سینما شده اند که تفاوت زیادی با نسل گذشته فیلمبرداران سینمای ایران دارند. مثلا به جریانات روز گرافیک، نقاشی و دیگر هنرهای بصری توجه دارند و در کار خود لحن تازه ای وارد کرده‌اند. در این باره نظرتان چیست؟
- موافق نیستم که این مساله فقط مختص فیلمبردارهای نسل جدید است در گذشته استادان فیلمبردار بزرگی در سینمای ما بودند که آشنایی کامل با دیگر هنرها داشتند و هر کدام در زمان خود پیشرو و منحصر به فرد بودند. در چند سال گذشته تجهیزات فیلمبرداری تفاوت زیادی با گذشته کرده و این مساله کمک کرد تا فیلمبردارهای نسل جدید بتوانند با استفاده درست و در برخی موارد نادرست با این امکانات فیلم‌های متفاوتی و نه الزاما در خدمت فیلم فیلمبرداری کنند.
*هومن بهمنش فیلمبردار جوان سینما در مصاحبه ای گفته بود فیلمبرداران امروز نسل جوان برای به تصویر کشیدن ذهنیت کارگردانان مسلط به دیدگاه های کارگردانی هستند و تنها یک فیلمبردار صرف نیستند. با این تحلیل موافقید و آن را بین همکارانتان حس می کنید؟
- تا حدودی موافقم، نسل جدید فیلمبردارها اکثرا تحصیل کرده سینما هستند و این کمک بزرگی به گفتمان کارگردان، فیلمبردار و شناخت بهتر از بخش‌های دیگر سینما و بخصوص کارگردانی کرده است و اما باز تاکید می‌کنم این مساله مختص نسل جدید نیست.
*برای پذیرفتن فیلمنامه‌های پیشنهادی چه ملاک‌هایی در ذهن دارید؟
- قطعا به باورها و سلایق شخصی‌ام رجوع می‌کنم، اینکه فیلمنامه‌ها متفاوت باشند و به نوعی با فیلمنامه پیشنهادی احساس نزدیکی کنم.
*علاقه ای به حوزه ها و ژانرهای دیگر دارید؟ به طور مثال از پیشنهادهای سینمای تجاری یا سینمای طنز استقبال می کنید؟
- به سینمای طنز هنری بله علاقه دارم اما از پیشنهادهای سینمای تجاری استقبال نمی‌کنم، مگر در شرایط خاص، یعنی آن پیشنهاد مبتنی بر فیلمنامه خوب، کارگردان خوب و تجربه متفاوت باشد.
*درخشش فیلمبرداران ایرانی در جشنواره های بین‌المللی در دو سه سال گذشته چه تأثیر مثبتی بر کار هم‌نسلان شما داشت؟
- این موفقیت‌ها قطعا برای سینمای ایران افتخار است و بدون شک کمک زیادی در ارتقای سطح فیلمبرداری سینمای ایران می‌کند.
نظر شما