تنهایی حق سالمندان نیست/ ضرورت آسیب شناسی افزایش جمعیت سالمندان در استان سمنان

به گزارش خبرنگار مهر، جوانان امروز سالمندان فردا هستند، بر اساس روایت‏ها و آیات قرآنی موجود، والدین در اسلام دارای جایگاه رفیعی هستند و این درجه و رتبه همواره باید حفظ شود.

در حدیثی نبوی از پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده که تکریم پدران و سالمندان امری واجب است و این احترام و قدردانی باید مستمر و همیشگی باشد، سالمندان مایه برکت زندگی همه انسان‏ها هستند و روزی نیست که تمام افراد به دوره سالمندی نرسند.

والدین سال‏ها برای رشد و پرورش فرزندانشان عمر خود را صرف می ‏کنند و از این رو، فرزندان نیز باید در دوره سالمندی از حضور پدر و مادر که به حقیقت گنجینه ‏هایی محسوب می‏ شوند، فیض و بهره کافی را ببرند.

هفت مرکز نگهداری سالمندان در استان سمنان وجود دارد

مدیر کل بهزیستی استان سمنان به فعالیت پنج مرکز شبانه روزی و دو مرکز روزانه نگهداری از سالمندان در این استان  اشاره کرد و افزود: ما در استان و خصوصاً در شهرستان دامغان با بیشترین جمعیت سالمندی روبرو هستیم، و باید با آسیب شناسی، اطلاع رسانی، و آگاهی بخشی به افراد، طبق منویات رهبر معظم انقلاب، از پدیده سالمندی پیشگیری کنیم.

حجت الاسلام علی پهلوان با اشاره به اینکه دوران کهنسالی به سراغ همه انسانها می آید و آدمیان را گریزی از این اتفاق نیست، افزود: ما در اسلام بازنشستگی نداریم و پیشرفت با خانه نشینی حادث نمی شود و انسان ها در هر سنی باید به تلاش و کوشش بپردازند.

وی، حل اختلافات و معضلات زناشویی و نقش تربیتی را از مهمترین نقش های فرهنگی سالمندان در خانواده ها بیان کرد و گفت: اندیشه اسلامی با افکار غربیها در نگهداری ریش سفیدان در خانه های سالمندان متضاد است و دین مبین اسلام به حضور این گوهران نایاب تجربه، در کنار خانواده ها تأکید دارد.

مدیرکل بهزیستی استان سمنان، پیشرفت جامعه را در گرو داشتن جوانان پرشور و تلاشگر دانست و از کلیه مدیران، عوامل اجرایی، کادر تخصصی و دست اندرکاران مراکز سالمندان تقدیر کرد.

یک هزار و 700 سالمند تحت پوشش سازمان بهزیستی استان سمنان هستند

کارشناس سالمندان بهزیستی استان سمنان  نیز از  تحت پوشش یک هزار و 700 سالمند در این اداره کل خبر داد.

مهدیه یحیایی با بیان اینکه در استان سمنان هفت مرکز در زمینه نگهداری و توانبخشی سالمندان مشغول فعالیت هستند اظهار داشت: حمایت های بیمه ای و درمانی، پیشگیری، توانمند سازی، مستمر و موردی، پرداخت یارانه در قالب یارانه مراکز نگهداری معلولان و سالمندان، کمک هزینه نگهداری معلول و سالمند در منزل و کمک  هزینه مراقبت در منزل از مهمترین خدمات بهزیستی به سالمندان است.

وی تصریح کرد: سالمندی یا پیر شدن یک فرآیند تدریجی است که در ارتباط با بعضی از ویژگی های جسمی، روانی، اجتماعی  و مادی روی می دهد و معمولا با دگرگونی های جسمی و زیستی آشکار همراه است.

کارشناس سالمندان بهزیستی استان سمنان فراهم ساختن امکان تداوم حضور سالمند در جامعه، حفظ موقعیت و جایگاه سالمندان در خانواده، تامین حداقل نیاز های سالمندان، حفظ احترام و حرمت، زمینه سازی جهت ارتقاء و توسعه مشارکت مردم و انجمن های مرتبط با سالمندان را بسیار مهم برشمرد و گفت: پیری یک پدیده طبیعی بوده و به تنهایی باعث بروز بیماری نمی شود اما ار تباط بین پیری و بیماری شناخته شده است.

 وی گفت: شورای ساماندهی سالمندان در استان سمنان فعال و تا کنون جلسه های متعدد با برنامه های مختلف و گوناگون در این شورا به تصویب رسیده و اجرا شده است.

یحیایی با بیان اینکه برای شناخت صحیح و کامل از پدیده سالمندی لازم است از جنبه های جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به مفهوم سالمندی توجه داشت عنوان کرد: دوران سالمندی را می توان از چهار نقطه سن زمانی، سن جسمی و زیستی، سن روانی و عاطفی و سن اجتماعی مورد بررسی قرار داد.

سمنان چهارمین استان از نظر سالمندی است

کارشناس سالمندان بهزیستی استان سمنان شروع دوره سالمندی را از 60 سال به بالا عنوان کرد و گفت: سمنان چهارمین استان از نظر سالمندی است.

وی تصریح کرد: طبق آخرین آمار درصد سالمندی نسبت جمعیت کل در استان 9.1 درصد بوده است که به ترتیبت سالمندترین شهرستان ها دامغان (10.6درصد)، گرمسار(9.8درصد)  ،مهدیشهر (9.7درصد)، شاهرود (9.5درصد) و سمنان (7.4درصد) هستند که حضور سالمندان زن (9.5درصد) را بیشتر از سالمندان مرد (9.3درصد) شاهدیم.

بیش از 40 سالمند در خانه نور سمنان زندگی می کنند

مدير عامل مرکز سالمندان نور سمنان نیز با بیان اینکه اين مرکز گنجايش نگه داري 50 سالمند به صورت شبانه روزي را دارد، گفت: در حال حاضر 45 سالمند در اين مرکز نگهداري مي شوند و بيشتر آنها زن بوده و از خدمات شبانه روزي استفاده مي کنند.

يحيي حاجيان گفت: اين مرکز به صورت خصوصي و با نظارت سازمان بهزيستي استان سمنان اداره مي شود و  افرادي که نيازمند بوده و تحت پوشش بهزيستي و کميته امداد امام خميني (ره) هستند، از طريق اين سازمانها معرفي مي شوند.

وی تصریح کرد: هزينه  نگهداری سالمندان از طريق پرداخت يارانه و مستمري به ميزان دو ميليون ريال توسط سازمان بهزيستي و کميته امداد تامين و افرادي که تمکن مالي دارند و توسط خانواده هاي سالمند به اينجا سپرده مي شوند هزينه خود را به صورت آزاد و ماهيانه به مبلغ چهار ميليون ريال پرداخت مي کنند.

حاجیان ادامه داد: خانه سالمندان نور سمنان داراي فضاي بسيار خوبي از لحاظ فضاي باز و محيط آزاد، اتاق هاي جداگانه و سرويس هاي خدماتي مطلوب است اما هنوز مطابق با استاندارد هاي لازم سازمان بهزيستي نيست.

مرکز سالمندان نور سمنان نیازمند بازسازي و نوسازي

مدیر عامل مرکز سالمندان نور سمنان اضافه کرد: اگر بخواهيم خانه سالمندي مطابق با استانداردهاي لازم داشته باشيم نياز است که اين مرکز بازسازي و نوسازي شود و يا اينکه از طريق مسئولان شهري، يک زمين مناسبي را در اختيار ما بگذارند تا يک آسايشگاه مناسب با امکانات عالي و مطابق با استانداردهاي لازم تاسيس کنيم و تقريبا از اين حالت اسکان به صورت گروهي خارج شود.

وی اظهار داشت: در 12 سال گذشته و با وجود کمک هاي مردمي و خيران و نيکوکاران ما هيچ مبلغي را به عنوان هزينه تغذيه و مواد غذايي پرداخت نکرده ايم که اين جاي تشکر ويژه و قدر داني از مردم سمنان دارد.

حاجیان با اشاره به اینکه اين مرکز 20 نفر کارمند دارد تصریح کرد: خدماتي نظير پزشکي توسط پزشک عمومي و متخصص داخلي، مدد کاري، روانشناسي، مشاوره، پرستاري و فيزيوتراپي و خدمات بهداشتي و تغذيه نيز به سالمندان ارائه مي شود.

دين اسلام احترام به سالمندان را يک امر ضروري می داند

مديرکل تبليغات اسلامي استان سمنان نیز با یادآوری اینکه آموزه هاي دين اسلام، احترام به سالمندان را يک امر ضروي دانسته است، گفت: باید فضایی دلنشین برای سالمندان ایجاد شود.

حجت الاسلام علي شکري ضمن تاکید بر اینکه سالمندي نيز يکي از مراحل انکار ناپذير زندگي انسان است، تصريح کرد: سالمندان آيينه آينده ما بوده و در قرآن کريم و دين مبين اسلام به عنوان نصب العين مسلمانان احترام به اين قشر تاکيد فراوان شده و آنان را مايه خير و برکت خوانده اند.

وي تصريح کرد: انسان امروز به دليلي داشتن مشغله و گرفتاري نمي‌تواند تمام اصول را رعايت کند و از بسياري از آن ها طفره مي‌رود و به بهانه فرصت نداشتن از خوبي کردن حرمت گذاشتن و دستگيري از ديگران سر باز مي‌زنند.

ضرورت حفظ احترام و جلب رضايت سالمندان

مدير کل تبليغات اسلامي استان سمنان اظهار داشت: افرادي ‌كه توانايي نگهداري از سالمندان را در منزل ندارند و ناچار به سپردن آنان به آسايشگاه‌ها هستند، بايد نسبت به حفظ احترام و جلب رضايت آنان اهتمام ورزند.

وی اظهار كرد: افراد و سازمان‌ها در نظام اسلامی وظيفه دارند كه سالمندان را حمايت كنند و آنها را تحت پوشش خود قرار دهند.

شکری با اشاره به اينكه سالمندان در دوران حساسی از زندگی خود قرار دارند، افزود: در اين دوران بايد سالمندان از لحاظ جسمی بيشتر مواظب خود باشند و ورزش را در برنامه‌های روزانه خود قرار دهند.

مدیر کل تبلیغات اسلامی استان سمنان  تصریح کرد:  احترام و تكريم سالمندان جزو آداب مسلمانی است و سالمندان بر اساس آموزه‌های متعالی اسلام از جايگاه و منزلت والايی برخوردار هستند.

وی با تأكيد بر لزوم انس و الفت بيشتر سالمندان با مباحث معنوی، اظهار داشت: انسان در ارتباط با خداوند آرامش را كسب می‌كند پس بسيار لازم است كه سالمندان با مباحث معنوی از جمله خواندن نماز، قرآن كريم، ذكر و صلوات انس بگيرند.

شکری گفت: وقتی انسان با خداوند ارتباط برقرار می‌كند همه چيزهای دنيايی در نگاهش كوچك می‌شوند و به عظمت خالق هستی پی می‌برد.

خانه سالمندان و تکرار حکايت تنهايي

هميشه از صفحه تلويزيون، خانه سالمندان را ديده بودم، جمعي از پيرمردها و پيرزن هايي که در يک آسايشگاه و در کنار هم زندگي مي کنند، اما امروز که پا به خانه سالمندان سمنان گذاشتم، چيز ديگري در اين آسايشگاه ها مي بينيم و آن حکايت تنهايي کساني است که زندگي خود را به شکل ديگري مي گذرانند.

حکايت اين روزهاي پيرمردها و پيرزن هاي خانه سالمندان "نور سمنان"، همين تنهايي غريب است، آنها به تجربه اين تنهايي ناچارند.

روی تختی کنار سالمندان نشستم، چشمان آنها التماس می کرد و به صحبت های آنها گوش می دادم اول کلمه تنهایی در گوشم زمزمه شد واژه ای که چندین بار از دهان سالمندان شنیده بودم سرم را پایین انداختم تا راحتر حرف دل خود را بزنند آنها ادامه دادند من همچنان که در حال نوشتن بودم با خودم فکر می کردم که حق این پیرمردها و پیرزن های مهربان چیست؟

داستان تنهايي پدران و مادران پيري که در خانه هاي سالمندان هستند و با بي وفايي فرزندانشان مواجه شده اند، تنها در فيلم ها و تلويزيون ها نيست، بعضي از آنها واقعي هستند و چند قدمي ما و در شهر و خيابان و کوچه ها نيز وجود دارند و شايد خيلي از آنها هيچ وقت شنيده نشوند.

فقط خدا را دارم و فقط او را شکر مي کنم

پيرزن تنهايي در خانه سالمندان کنار پنجره روي تخت نشسته بود و لهجه شيرين کردستاني او توجه مرا جلب کرد به سراغش رفتم؛ بغض گلويش انگار منتظر بهانه اي بود تا بترکد و گريه کند، بي کسي و غربت تنها بهانه او بود، وقتي اشک از چشمانش جاري شد انگار غبار تنهايي، غربت و بي کسي را از چهره او شست و پاک کرد، وقتي آرام شد دستانش را به سمت آسمان دراز کرد و گفت: فقط خدا را دارم و فقط او را شکر مي کنم.

پیرزن که سن خود را یاد ندارد می گوید: اهل مريوان هستم، هشت سال در عراق، کربلا و حلبچه زندگي کردم، تمامي خانواده من در جنگ کشته شده اند، نام من اشرف است و تنها يک دختر دارم که در کردستان است و غير از خدا هيچ کسي را ندارم.

اشرف با گفتن جمله تنهايي خوب نيست می گوید: من فقط خدا را دارم، يک طرف بدن من شکسته است و طرف ديگر بدنم نيز در اثر سکته فلج شده است و کاملا از پا افتاده ام.

هيچ حرفي ندارم، هيچ نمي گويم، فقط از او راضي نيستم

زن ميانسال ديگري که با کمک واکر و به سختي راه مي رفت دو سال از آمدنش به خانه سالمندان مي گذرد، همه او را با نام "مريم جون" صدا مي زنند، بغض گلويش ترکيد و سيل اشک از آسمان آبي چشمانش سرازير شد. به او گفتم چه حرفي براي فرزندانت داري؟ وقتي آرام گرفت: گفت: هيچ حرفي ندارم، هيچ نمي گويم، فقط از او راضي نيستم.

تنهايي مريم حکايت عجيبي داشت، و از فرزندانش گله ها داشت. گفت که پسرش در سمنان  زندگی می کند ولي با او قهر است و او را به زور به خانه سالمندان آورده است و  به همه گفته من تهران هستم و نمي توانم به ديدار مادرم بيايم، حتي به مسئولان آسايشگاه هم دروغ گفته است.

مريم ادامه داد: يک دختر و يک پسر ديگر هم دارم که در تهران هستند، دخترم اوايل خيلي به ديدن من مي آمد ولي به او گفتم تو بچه دار هستي سخت است نمي خواهد به ديدن من بيايي.

در این میان نظرم جلب "محمود" که پشت يک ميز کوچک روبروي يک تلويزيون سياه سفيد، دست به سينه نشسته و نگاه خود را به آن دوخته است، می شود و قدم قدم به سويش مي روم.

وقتي به سراغش مي روم خود را بر روي نيمکت آهني حرکت مي دهد و جاي کوچکي برايم باز مي کند و با دست خود اشاره مي کند که کنار او بنشينم، حدسم درست بود تنهايي و ناشنوايي او به هم گره خورده است به سختي از او مي پرسم چند ساله که اينجا هستي؟ دست خود را از روي سينه برمي دارد و مشت گره کرده خود را باز مي کند و عدد پنج را به من نشان مي دهد.

پيرمردي از اتاق روبروي ما صدايش را به گوش من مي رساند و مي گويد برادرش او را به اينجا آورده خيلي حرف نمي زند، يک شعر خوب بلد است به او بگو برايت آواز بخواند.  

به محمود مي گويم برايم آواز بخوان، دستش را کنار گوش مي گذارد، به صندلي تکيه مي دهد، ژست يک خواننده پير را مي گيرد و از تنهایی خود می خواند.

......................................
گزارش از عصمت سالار

عکس از محمد علی عباس نژاد