به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان به دلیل وسعت فراوان و بافت خاص جمعیتی هر چند بیشترین بافت جمعیت روستایی کشور را در خود جای نداده اما ۱۰ درصد روستاهای کشور را دارد در این میان برخی از روستاها کم جمعیت و برخی جمعیتش به بیش از هزار خانوار می رسد و در بین این روستاها هزار روستا با تانکر آبرسانی می شوند.
وقتی روستاییان تشنه می مانند
خشکسالی در کرمان کار را به جایی رسانده است که این روزها روستاییان کرمان در این هزار روستا دیگر نه کشاورزی دارند و نه دام پروری و حتی جرعه ای آب برای نوشیدن در این روستاها وجود ندارد.
در حقیقت یا آبی برای استحصال و آبیاری در این روستاها وجود ندارد یا اینکه آنقدر برداشت ها ادامه داشته که آبها به شدت شور یا تلخ شده اند و قابل استفاده حتی برای استحمام و شستشوی لباس هم نیستند.
مزارع و باغ های این روستاها خشک شده اند و دامها نیز یا تلف شده اند و یا به فروش رفته اند تنها راه امرار معاش این روستاییان کارگری در شهرهای بزرگ است.
با وجود تمام این سختی ها هنوز هم برداشت ۱.۱ میلیارد متر مکعبی منفی آب در این استان ادامه دارد و زمین هر روز تشنه تر می شود و جالب اینکه بارندگی در سال جاری در استان کرمان به گونه اعجاب آوری کاهش یافته است
روستایی هایی که تا چندی قبل قبل از طلوع آفتاب برای آبیاری دشتهای سر سبز و چرای احشام به دشتهای اطراف روستا می رفتند حالا ابتدای صبح در کنار جاده می ایستند تا سوار مینی بوسی فرسوده شوند که به شهر بروند و شاید بتوانند با کارگری هزینه های خانواده های خود را تامین کنند، در این میان بسیاری هم هستند که ترجیح می دهند زندگی در روستا ها را ترک کنند و به شهرها و یا روستاهایی بروند که هنوز آبی برای خوردن دارند.
زنان روستایی نیز ظرفهای پلاستیکی آب را به دوش می کشند که در کنار تانکرهای آب می روند تا شاید بتوانند جرعه ای آب برای خوردن تهیه کنند.
با وجود تمام این سختی ها هنوز هم برداشت ۱.۱ میلیارد متر مکعبی منفی آب در این استان ادامه دارد و زمین هر روز تشنه تر می شود و جالب اینکه بارندگی در سال جاری در استان کرمان به طرز اعجاب آوری کاهش یافته و این نگرانی وجود دارد که تامین آب برای روستاییان هر روز سخت تر شود و روستاهای بیشتری به شمار هزار روستای بی آب استان کرمان بپیوندند.
مش رجب حسینی یکی از سالمندان روستای علی آباد در شمال استان کرمان است، وی چهره سوخته از آفتاب گرم کویر دارد و رنج سالهای کشاورزی بر دستانش پینه بسته است؛ وی به خبرنگار مهر در جواب اینکه وضعیت کشاورزی در روستای شمال چگونه است می گوید: اینجا آب خوردن هم نداریم شما دنبال کشاورزی می گردید.
سالمند روستایی: هیچ زمان چنین روزگار سختی را به یاد نمی آورم
وی افزود: روزگاری اطراف روستا پر از مزرعه بود و سالها این روستا به پر آبی شهرت داشت آبی که از قنات روستا بیرون می آمد علاوه برتامین آب کشاورزی روستا به مناطق پایین دست هم می رفت اما حالا برای تهیه یک قطره آب باید منتظر تانکر آب باشیم که هفته ای یک بار برای ما آب خوردن می آورد.
وی آهی کشید و گفت: روزگاری اینجا سبز و پر شور بود اما حالا باید مردان صبح زود به شهر بروند شاید بتوانند کاری پیدا کنند اما بسیاری از روزها بدون اینکه معاشی داشته باشند به خانه برمی گردند دیگر نمی توان اینجا کشاورزی کرد وی به باغ مجاورش اشاره می کند و می گوید فکر نکنید زمستان است و این درختان بهار برگ می آورند این درختان به کلی خشک شده اند.
وی گفت: ۴۰ ردیف درخت در این باغ وجود دارد همه خشک است حتی علف هم بر روی زمین سبز نمی شود امسال هیچ بارانی نداشتیم و تنها یک بار کمی برف آمد که هیچ تاثیری روی قنات نداشت و قنات علی آباد همچنان خشک است.
وی که از قدیمی های روستا است گفت: ۸۴ سال سن دارم اما هیچ وقت چنین روزگاری را ندیدم.
زن روستایی: دندان های فرزندانمان به دلیل استفاده از آب چاه می ریزد
زهرا عرب نژاد هم زن روستایی است که فرغونی پر از ظرفهای خالی آب به دست دارد و به سمت قسمتی از روستا می رود که قرار است امروز تانکر آب روستا بعد از یک هفته آب بیارود.
وی به خبرنگار مهر می گوید: وقتی سه تانکر موجود در روستا پر می شود مردم بلافاصله آب را برای تامین نیازشان ذخیره می کنند حداکثر این تانکر فقط سه یا چهار روز آب دارد و بعد از آن باید برای تامین آب از کسانی که آب دارند قرض بگیریم.
لباس ها را برای شستشو به شهر می بریم
وی افزود: هیچ آبی برای مصارف بهداشتی وجود ندارد آب چاه ها بسیار افت کرده و به شدت شور و غیر بهداشتی است اگر از این آب چاه ها به بچه هایشمان بدهیم دندانها و موهایشان می ریزد.
این زن خانه دار روستایی افزود: آبی که با تانکر می آورند تا حدودی برای تامین خوراکی کافی است و اکثرا کم می آید و آبی که در چاههای روستا وجود دارد آنقدر بی کیفیت است حتی قادر نیستیم لباس های خود را با آن شستشو کنیم و سطح آب همین آنقدر پایین رفته که برداشت آب غیر ممکن است به همین دلیل هر ماه یک بار لباس ها را برای فامیل هایی که در شهر داریم می فرستیم که برای ما شستشو کنند.
دختر بچه ای که می گوید در دبستان روستا تحصیل می کند هم به خبرنگار مهر بیان کرد: که تنها آرزویش این است که آب در لوله های آب آشامیدنی روستا بار دیگر جاری شود.
مریم احمدی به خبرنگار مهر گفت: آبی که روستا وجود دارد در کنار بد مزه بودن موجب می شود دندان های بچه ها بریزد یا رنگ دندانها تغییر کند اگر سرمان هم با این آب بشوییم موهایمان می ریزد.
وی تصریح کرد: خیلی از هم کلاسی های من به دلیل بی آبی همراه خانواده هایشان به شهرها رفته اند و ما هم که نمی رویم دلیلش این است که خانواده من توان تهیه خانه در شهر را ندارد.
کاهش شدید بارندگی در کرمان
محمد زراعتکار، مدیرمطالعات آبهای زیر زمینی آب منطقه ای استان کرمان در گفتگو با مهر در خصوص وضعیت آبهای زیر زمینی کرمان گفت: در ابتدا آب روستاها و کشاورزی استان کرمان از طریف چشمه ها و قنات های تامین می شد و این روند ادامه داشت تا با توسعه بخش کشاورزی در استان کرمان الگوی تامین آب از قنات به سمت برداشت آب های زیر زمینی سوق پیدا کرد در طول سالها زمان این برداشت ها آنقدر ادامه یافت که قناتها و چشمه ها خشک شدند ادامه این روند حتی منجر به این شد که سفره های آب زیر زمینی نیز با کمبود جدی آب مواجه شوند و سطح آب کاهش یابد و حتی آبها شور شوند و درحال حاضر با کمبود شدید آب مواجه هستیم.
وی به بارندگی های سال جاری در کرمان اشاره کرد و گفت: بارندگی در سال جاری نسبت به سالهای قبل نیز کاهش یافته در حالی که در سال های گذشته هم ما درگیر خشکسالی بودیم و این نشان می دهد در سال جاری با کم آبی شدید مواجه می شویم.
آمار اعجاب انگیز بارندگی در کرمان
زراعتکار در خصوص آمار بارندگی در استان کرمان گفت: متوسط بارندگی در کرمان ۱۲۲ میلیمتر است که در سال جاری تنها ۲۲ میلیمتر بارندگی داشتیم در رفسنجان متوسط ۷۵ میلیمتر است که ۲۳ میلیمتر باران باریده در سیرجان ۱۲۱ میلیمتر است که بارندگی نهایی ۶۵ میلیمتر بوده در زرند ۱۰۹ میلیمتر بوده که ۳۶ میلیمتر باران داشته ایم در شهربابک ۱۴۴ میلیمتر است که ۴۳ میلیمتر باران باریده است و در بم از متوسط ۶۶ میلیمتر تنها ۱۱.۵ میلیمتر محقق شده و در جیرفت از متوسط ۱۶۷ میلیمتر تنها ۴۳ میلیمتر و در بافت که پر باران ترین شهرستان استان کرمان است از متوسط ۲۴۹ میلیمتر تنها ۵۸ میلیمتر بارندگی روی داده است این آمار نشان دهنده وضعیت منابع آبی در استان کرمان است.
برای جلوگیری از خشک شدن قناتها و چشمه های موجود با توجه به کم آبی باید صرفه جویی کنیم و هیچ چاره دیگری در حال حاضر در کوتاه مدت وجود ندارد.
وی تصریح کرد: بارندگی در کرمان در سال جاری از سالهای گذشته بسیار کمتر است این درحالی است که در کرمان حدود ۴۵ هزار چاه داریم که کار برداشت از منابع آبی را انجام می دهند و ادامه این روند مشکلات را بیشتر می کند.
زراعتکار خواستار مدیریت مصرف آب در استان کرمان شد و افزود: صرفه جویی و بهبود بهره وری از آبهای موجود امری بسیار ضروری و جدی در استان کرمان است.
این مسئول افزود: برای جلوگیری از خشک شدن قناتها و چشمه های موجود با توجه به کم آبی باید صرفه جویی کنیم و هیچ چاره دیگری در حال حاضر در کوتاه مدت وجود ندارد.
بسیاری از چاه های آب روستایی خشک شده اند
معاون طرح و توسعه شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان چندی قبل در جمع خبرنگاران گفت: خوشبختانه امسال سال خوبی از نظر اعتباری برای شرکت آبفار کرمان است زیرا بیش از هزار میلیارد ریال بودجه برای طرح های آبرسانی این شرکت به روستاهای استان کرمان تخصیص داده شده و اگر این اعتبار به رقم واقعی خود برسد و به این بخش تخصیص داده شود ۱۳۰ روستای بالای ۲۰ خانوار در سال جاری از نعمت آب بهره مند خواهند شد.
علیرضاعبدیان افزود: با این اعتبار اختصاص داده شده بیش از ۷۰۰ کیلومتر لوله گذاری و حدود ۲۵ هزار متر مکعب مخزن ساخته خواهد شد و ۴۰ حلقه چاه حفر و تجهیز می شود که خوشبختانه در ایام دهه فجر نزدیک به ۲۰ پروژه آبرسانی به روستاهای سطح استان افتتاح خواهد شد و تعدادی از پروژه ها هم به مرحله کلنگ زنی می رسد که امیدواریم در فاصله کوتاهی آبرسانی به این تعداد روستا به پایان رسد.
وی تصریح کرد: دو هزار و ۲۰۰ روستا در سطح استان از شبکه آبرسانی بهره مند هستند که تعداد ۵۳۰ روستا زیر ۲۰ خانوار و بقیه ان بالای ۲۰ خانوار هستند و در مجموع دو هزار و ۴۸۲ روستای بالای ۲۰ خانوار در سطح استان کرمان وجود دارد.
وی اظهار کرد: در برنامه پنجم توسعه قرار بر این بود بهره مندی بخش آبرسانی روستایی استان کرمان به ۹۰ درصد رسد که تا به امروز که در سال چهارم این برنامه قرار داریم طرح آبرسانی به رقم ۴.۶۶ رسیده است که متاسفانه تا رقم تعیین شده اختلاف زیادی مشاهده می شود.
وی یکی از مشکلات بر سر راه نرسیدن به درصد تعیین شده در بخش آبرسانی را هزینه های تعمیر و نگهداری و جابجایی چاه دانست و تاکید کرد: بخش اعظم اعتبارات داده شده صرف مقابله باخشکسالی می شود و متاسفانه به علت خشک شدن بعضی از چاه های موجود در سطح استان شرکت آبفار مجبور به جابه جایی این چاه ها است و نیاز به امکانات و اعتبارات زیادی در راه اندازی دوباره یک چاه وجود دارد.
نظر شما