به گزارش خبرنگار مهر، محمدحسين ايماني خوشخو رييس كميسيون هنر و معماري شوراي عالي انقلاب فرهنگي عصر امروز شنبه ۹ اسفندماه در همايش ملي «اقتصاد هنر ايران» كه در فرهنگستان هنر برگزار شد، در سخناني در اين باره گفت: اقتصاد هنر هميشه موضوعي بوده كه ذهن مرا به خود مشغول داشته است و در فضاي كنوني كشور بحث «اقتصاد هنر» جايگاه روشن تري دارد.
وي با اشاره به جايگاه هنر در اقتصاد مقاومتي بيان كرد: اولين بار مقام معظم رهبري در سال ۸۹ بحث اقتصاد مقاومتي را مطرح كردند كه در همان زمان تشخيص دادند كشور با فشارهايي روبرو مي شود و اين نشان از دورانديشي ايشان دارد.
ايماني با تشريح معني اقتصاد مقاومتي يادآور شد: در سطح بين المللي چنين وا‍ژه اي نداريم اما معني آن اين است كه اقتصاد بتواند در مواجه با بحران هاي مختلف عكس العمل نشان دهد و اين بحران را به سلامت پشت سر بگذراند.
وي با بيان اين كه مهمترين بخش از اقتصاد كشور ما وابسته به نفت است، اضافه كرد: امروز منبع اصلي درآمد كشور ما كه وابسته به نفت است با مخاطره مواجه شده است و ما اقتصادي مي خواهيم طراحي كنيم كه اگر روزي دريچه هاي نفتي مان را خواستيم ببنديم يا نفتي وجود نداشت و يا استخراج آن به صرفه نبود، منابع جايگزيني براي آن داشته باشيم.
فرهنگ و هنر ايران قابليت جايگزيني اقتصاد منابع نفتي را دارند
ايماني درباره منابع جايگزين نفت در كشورمان توضيح داد: نگوييم هيچ چيزي براي جايگزين كردن نفت نداريم همان طور كه رييس جمهور در سفري كه به اصفهان داشت، از لزوم سرمايه گذاري در زمينه فن آوري هاي نوين ،فرهنگ و هنر ياد كرد، اين سه منبع مي تواند جايگزين اقتصاد نفتي ما شود.
معاون هنري اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در ادامه سخنانش اظهار كرد: فكر و انديشه منابع لايزال و هميشگي در كشور است و با نگاهي به گذشته درخشان ايران در دوران صفويه و ... مي بينيم كه كشور ما در زمينه فرهنگ،هنر، ادبيات و انديشه حرف اول را در دنيا مي زد و در اين سه زمينه كشور ما اين مزيت را دارد كه جايگزيني براي نفت داشته باشد.
ايماني خوشخو تأكيد كرد: كشور ما در زمينه فرهنگ و هنر به شكل بالقوه اين توانمندي را دارد كه درآمدزايي داشته باشد اما هميشه درآمدهاي سهل الوصول نفتي اجازه نداده است كه ذهن ما به سمت آن برود،البته قرار نيست كه فرهنگ و هنر جاي اقتصاد نفتي را بگيرد بلكه مي تواند يكي از منابع جايگزين براي نفت باشد.
وي با طرح اين سوال كه آيا هنر مي تواند صنعت باشد يا خير تصريح كرد: صنعت را اگر با ادبيات قديمي ايران تصور كنيم مي شود صناعت كه به معني كسب و كار است، هر چيزي كه تبديل به شغل شود، صنعت است مثل صنعت موسيقي، صنعت سينما و ... كه گردش مالي دارد، پس فرهنگ و هنر نيز صنايع فرهنگي و هنري هستند كه قابليت درآمدزايي دارند و مي توانند صنايع مولد در كشور باشند واگر چنين نباشد تبديل مي شوند به بخش كمك بگير از سوي دولت كه صنعت نيستند.
گردش مالي كشورهاي دنيا در اقتصاد هنر بيش از درآمد نفتي ماست
اين استاد دانشگاه با اشاره به تجربه ديگر كشورها در زمينه اقتصاد هنر يادآور شد: در ديگر كشورها در حوزه اقتصاد هنر گردش مالي آنها را اگر نگاه كنيد خواهيد ديد كه بيش از درآمد نفتي ماست و بنابراين به صورت بالقوه مي تواند به صنعت درآمدزا تبديل شود اما نياز به راهكارهاي خاص خود دارد.
ايماني درباره ميزان مطالعات و برنامه ريزي هايي كه در زمينه اقتصاد هنر در كشورمان انجام شده است، بيان كرد: در ديگر كشورها حدود ۳۰ سال است كه در زمينه اقتصاد هنر كار كرده اند ولي در كشور ما اگر چه بحث هايي به صورت دانشگاهي مطرح شده است اما در سطوح عالي برنامه ريزي كشور به هنر به اين شكل نگاه نمي كنند و اگرنگاهي به بودجه مجلس داشته باشيد خواهيد ديد كه چه درصد اندكي را به فرهنگ و هنر اختصاص مي دهند.
ايماني در پاسخ به چرايي بي توجهي به اقتصاد هنر در سطح عالي برنامه ريزي كشور توضيح داد: دلايل مختلفي دارد از جمله اين كه تاكنون به درآمدهاي فرهنگي وهنري احساس نياز وجود نداشته است، دوم آن كه تصور مي شود نمي توان به فرهنگ و هنر به عنوان بخش مولد نگاه كرد و از آن درآمدزايي داشت.
وي تأكيد كرد: سهم هنر در توليد ناخالص ملي كشور ما قابل گفتن نيست اين در حالي است كه در ديگر كشورها بسيار به آن پرداخته اند. ما در دوره اي قرار داريم كه همه بخش ها جايگاه خود را در اقتصاد مقاومتي تعيين مي كنند و من فكر مي كنم كه در حيطه هنر همان طور كه سرنخ آن را رييس جمهور بيان كرده است و تاكنون هيچ مقام مسئولي به اين موارد اشاره نداشته است، كاري انجام نشده است.
ايماني با اشاره به سخنان مقام معظم رهبري در اين زمينه يادآور شد: مقام معظم رهبري ۲۰ سال قبل بود كه در يك محفلي به اين نكته اشاره فرمودند كه گردشگري مي تواند جايگزين منابع درآمدي نفتي ما شود و هيچ يك از مسئولان ما دنبال اين موضوع را نگرفت و اكنون كه رييس جمهور به اين موضوع وارد شده است، جا دارد كه بيش از گذشته روي اين موضوع اقتصاد هنر كار كنيم.
نظر متفاوت انديشمندان دنيا درباره حمايت از فرهنگ و هنر
ايماني در بخش ديگري از سخنانش درباره نظراتي كه در زمينه حمايت از فرهنگ و هنر در سطح دنيا وجود دارد،اظهار كرد: برخي از انديشمندان دنيا معتقدند كه دولت بايد يارانه مستقيم براي حمايت از فرهنگ وهنر اختصاص دهد و اين يارانه بايد يا به توليد كننده هنر و يا مصرف كننده هنري تعلق گيرد،عده ديگري بر اين باورند كه هنر ويژگي هايي دارد كه بايد دولت از آن حمايت كند اما به شكل غير مستقيم و در بيان ويژگي هاي هنر عنوان كرده اند كه محصولات هنري رقابتي نيستند و نمي توان آهنگ يك آهنگساز را با آهنگساز ديگري مقايسه كرد و اين قابل رقابت نيست در حالي كه در ديگر صنايع رقابت وجود دارد. دومين ويژگي اين است كه محصولات هنري چرخه حيات ندارند كه معرفي شوند، اشباع شوند و رو به نزول بروند، بلكه آثار هنري هميشه زوال ناپذيرند و در هر دوره اي شكوفاتر مي شوند و بنابراين با توجه به اين ويژگي ها لازم است كه محصولات هنري بتوانند روي پاي خود بايستند ودر اين راستا بايد از سوي دولت به صورت غير مستقيم مثل برخورداري از معافيت مالياتي ، تخصيص منابعي براي توليد هنر يا حمايت از صادرات آثار هنري حمايت شوند.
فرهنگ و هنر حتي در دوران جنگ ميان كشورها نيز كاركرد خود را دارند
ايماني با اشاره به ويژگي هاي ديگر فرهنگ و هنر بيان كرد: سه مقوله هنر، ورزش و گردشگري حتي در زمان جنگ ميان كشورها نيز كاركرد خود را دارند همان طور كه در دوران مسئوليت من در وزارت ارشاد كه ارتباط خوبي با اروپا نداشتيم، ما تور اروپايي براي اركستر سمفونيك راه اندازي كرديم كه بسيار با استقبال روبرو شد.
رييس كمسيون هنر و معماري شوراي عالي انقلاب فرهنگي در بخش ديگري از سخنانش به ديپلماسي هنر اشاره كرد و افزود: استفاده از هنر در صادرات نكته تأثيرگذاري در ديپلماسي هنر است و در عرصه بازاريابي بين المللي هم مي تواند كمك كننده باشد.
پيشنهادي براي تشكيل كارگروه اقتصاد هنر در سطوح عالي برنامه ريزي كشور
وي به ضرورت تشويق بخش خصوصي براي ورود به عرصه اقتصاد هنر نيز تأكيد كرد و يادآور شد: مسأله امروز ما يافتن راههايي براي مقابله با تحريم ها و جايگزين كردن منابع اقتصادي است كه پيشنهاد مي كنم كارگروهي در سطوح عالي برنامه ريزي كشور تشكيل دهيم در زمينه اقتصاد هنر كه با حضور نمايندگان صنوف مختلف، مديران هنري و بخش خصوصي همراه باشد و اين كارگروه الگوي ايراني اسلامي اقتصاد هنر را طراحي كند.
وي تأكيد كرد: در الگوي ايراني- اسلامي اقتصاد هنر كه تجربه مشابه آن در ديگر كشورها وجود داشته است و مي توان در كوتاه مدت آن را برنامه ريزي كرد، بايد جايگاه بخش دولتي،بخش خصوصي، شيوه حمايت ها و ... مشخص شود و اين برنامه ريزي در اختيار دولت قرار گيرد كه قطعا با استقبال بخش دولتي نيز مواجه خواهد شد.
نظر شما