این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.
به گزارش خبرنگار مهر، در چهارمحال و بختیاری پدیده حاشیه نشینی کمتر از مناطق دیگر کشور مشاهده می شود چرا که اکثر شهرهای و روستاهای استان چهارمحال و بختیاری به شهرهای استان اصفهان نزدیک هستند و بیشتر مهاجر ها شهرهای اصفهان را به علت داشتن امکانات و زمینه کار بیشتر نسبت به شهرهای چهارمحال و بختیاری ترجیح می دهند و همین عامل موجب شده است که پدیده حاشیه نشینی در اکثر شهرهای استان چهارمحال و بختیاری کمتر مشاهده شود.
کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی گرایش کار و رفاه اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به علت های اصلی مهاجرت مردم از یک منطقه، گفت: عدم وجود امکانات رفاهی و اجتماعی در یک روستا موجب می شود که مردم یک روستا مهاجرت کنند و مردم روستا به خاطر علت های مختلف مانند ادامه تحصیل فرزندان و بهره مندی از امکانات بیشتر اقدام به مهاجرت کنند.
علی صمیمی اذعان داشت: کاهش سهم افراد از زمین های کشاورزی یکی از عامل های دیگر در مهاجرت است که این مهم بیشتر به واسطه اینکه پدر بزرگی زمین های خود را بین فرزندان تقسیم می کند و کوچک شدن زمین های کشاورزی در نسل های دوم و وسوم کفاف زندگی افراد را نمی دهد و این افراد مجبور به مهاجرت می شوند.
این استاد دانشگاه اذعان داشت: بیکاری و نبود درآمد مکفی موجب می شود که افراد جویای کار به شهرها مهاجرت کنند.
بسیاری از سودجویان نیز از پدیده مهاجرت استفاده می کنند و با تغییر کاربری اراضی و ساختن ویلاهای مجلل به تخریب طبیعت می پردازندوی ادامه داد: هم اکنون نیز خشکسالی یکی از عامل های مهم مهاجرت در اکثر مناطق کشور به شمار می رود که در استان چهارمحال و بختیاری در بسیاری از مناطق سبب مهاجرت شده است.
کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی گرایش کار و رفاه اجتماعی یادآور شد: بحران مهاجرت هم برای مناطق مهاجرت شده و هم مناطق مهاجر پذیر مخاطراتی را دارد که لازم است به آنها پرداخته شود.
وی با اشاره به مخاطرات مهاجرت ها، اظهار داشت: خالی از سکنه شدن بسیاری از روستاها و از بین رفتن بسیاری از زمین های کشاورزی از مخاطرات مهاجرت است که مشاهده می شود و هم اکنون مهاجرت موجب می شود که باغبانی و دامداری وجود نداشته باشد و منابع طبیعی از بین برود.
وی ادامه داد: بسیاری از سودجویان نیز از پدیده مهاجرت استفاده می کنند و با تغییر کاربری اراضی و ساختن ویلاهای مجلل به تخریب طبیعت می پردازند.
علی صمیمی گفت: یکی از موارد مهمی که هم اکنون مشاهده می شود این است که ایلات و عشایر که فرهنگ اصیل ایران را به رخ می کشند امروز یکجانشین شده اند و دیگر از ایل و کوچ و مسیر کوچ رو و صنایع دستی ایلات و عشیار خبری نیست.
حاشیه شهر های بزرگ بدلیل ارزان بودن مسکن و زمین و بدون ضابطه بودن محل زندگی مهاجران خواهد بود که معمولا با مسائل عدیده فرهنگی و اجتماعی همراه استکارشناس ارشد مددکاری اجتماعی گرایش کار و رفاه اجتماعی عنوان کرد: طبق نظریه دوایر شیکاگو مهاجران وقتی به مناطق شهری کوچ می کنند در حاشیه شهرها ساکن می شوند چون توان تهیه مسکن در مناطق مرفه نشین را ندارند وسعی می کنند با حداقل های زندگی سپری کنند و پدیده حاشیه نشینی شکل می گیرد.
وی اظهار داشت: حاشیه شهر های بزرگ بدلیل ارزان بودن مسکن و زمین و بدون ضابطه بودن محل زندگی مهاجران خواهد بود که معمولا با مسائل عدیده فرهنگی و اجتماعی همراه است.
وی عنوان کرد: تحقیقات مختلف اجتماعی از حاشیه نشینی چه داخلی و چه در نقاط مختلف دنیا انجام شده است و زوایای مختلف مشکلات اجتماعی حاشیه نشینی به تصویر کشیده شده است و حلبی آباد ها محل تحقیقات گسترده جامعه شناسان بوده است.
علی صمیمی ادامه داد: یکی از جامعه شناسان به نام که در حوزه حاشیه نشینی تحقیقات گسترده ای انجام داده است دکتر پرویز پیران است که این جامعه شناس با حاشیه نشین ها زندگی کرده است و می توان به نتایح تحقیقات این محقق برای برسی هرچه بهتر این موضوع مراجعه کرد.
راهکارهای بهبود وضعیت مهاجرت و جلوگیری از حاشیه نشینی
وی در ادامه با اشاره به راهکار های پیشنهادی برای بهبود وضعیت مهاجرت و حاشیه نشینی شهرها، تصریح کرد: اصلاح ساختار کشاورزی و مکانیز کردن مزارع کشاورزی روستائیان و همچنین یکپارچه سازی زمین های کشاورزی نقش مهمی در کاهش مهاجرت از روستاها دارد.
این محقق و پژوهشگر بیان کرد: استفاده از ابزار و طرح های آبیاری نوین در کشاورزی به منظور استفاده بهینه از منابع آب با توجه به بروز خشکسالی و همچنین اجرای طرح های مختلف صنایع تبدیلی در کشاورزی، باغداری، دامداری و... و. به منظور جذب نیروهای انسانی روستاها از دیگر راهکارهای کاهش مهاجرت در روستاها است.
وی یاداور شد: فراهم آوردن امکانات و تجهیزات رفاهی و اجتماعی برای ساکنین روستاها برای دسترسی هرچه بهترآنها به فضاهای آموزشی، بهداشتی، تفریحی و ... از دیگر راهکارهای کاهش مهاجرت در روستاها است.
صمیمی عنوان کرد: اقدامات تشویقی مانند معافیت ها مالیاتی و هزینه های مجوز برای افرادی که تمایل به کار در مناطق روستایی دارند.
وجود واحد های صنعتی بزرگ در اصفهان و زمینه ایجاد کار در این واحد ها مانند ذوب آهن و فولاد مبارکه موجب شده است که مردم به این استان مهاجرت کنندیکی از جامعه شناسان استان چهارمحال و بختیاری نیز در خصوص پدیده مهاجرت و حاشیه نشینی شهرها به خبرنگار مهر گفت: استان اصفهان که مجاور استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد از توسعه بیشتر و امکانات بیشتر برخوردار است و هم اکنون بسیاری از مردم این استان به استان اصفهان مهاجرت کرده اند.
الهه صمیمی ادامه داد: طی برسی ها حدود بالای ۷۰۰ هزار نفر از مردم شهر اصفهان چهارمحالی هستند که به واسطه کار از قدیم الایام به این استان سفر کرده اند و در انجا ساکن شده اند.
وی یادآور شد: پدیده حاشیه نشینی کمتر در این استان مشاهده می شود چرا که اکثر شهرهای و روستاهای استان چهارمحال و بختیاری به شهرهای استان اصفهان نزدیک هستند و بیشتر مهاجر ها شهرهای اصفهان به علت داشتن امکانات و زمینه کار بیشتر نسبت به شهرهای چهارمحال و بختیاری ترجیح می دهند و همین عامل موجب شده است که پدیده حاشیه نشینی در اکثر شهرهای استان چهارمحال و بختیاری کمتر مشاهده شود.
وی عنوان کرد: وجود واحد های صنعتی بزرگ در اصفهان و زمینه وجود کار در این واحد ها مانند ذوب آهن و فولاد مبارکه موجب شده است که مردم به این استان مهاجرت کنند.
نظر شما