بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور - ۲۹ / لرستان

این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.

به گزارش خبرنگار مهر، پدیده و معضل حاشیه نشینی بیش از ۱۵ سال است که در شهر پلدختر شکل گرفته و به عنوان یکی از مشکلات شهری مطرح است.

حاشیه نشینی نیز مانند دیگر پدیده های اجتماعی عوارض و مشکلاتی برای جامعه به همراه دارد این معضل در حوزه های مختلف و بخش های خدماتی، درآمدی، اقتصادی و سکونت مشکلاتی را ایجاد کرده است.

حاشیه نشینی سکونت غیر استاندارد و مهاجرت بی رویه را گسترش داده وبحران حاشیه نشینی علاوه بر اثرات سوء و مخدوش کردن چهره و منظر شهر، تبعات اعتیاد، طلاق، توزیع مواد مخدر و معضلات و مشکلات عدیده فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را درپی داشته است.

به طور عمده مردمان مناطق فقرنشین که به راحتی نمی توانند نیازهای اقتصادی و معیشتی خود را برطرف کنند و توان مالی اقامت در درون شهر را ندارند بالاجبار دست به مهاجرت زده و حاشیه نشینی را بر می گزینند.

فقدان خدمات زیرساختی و زیربنایی، فرسودگی‌بافت، تنگی معابر و آسیب های فرهنگی و اجتماعی را می توان از جمله مهم‌ترین مشکلات حاشیه‌شهر دانست.

کارشناس عمران شهرداری پلدختر در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اکثر ساکنان مناطق حاشیه نشین شهرپلدختر قشر کم درآمد و مهاجر هستند که به علت مشکلات اقتصادی توان خرید زمین در داخل محدوده شهر را ندارند و به علت عدم آگاهی به ضوابط شهری و به دلیل بضاعت کم مالی با توجه به توان اقتصادی نتوانسته اند خود را با ساکنان متن نشین تطبیق دهند و اقدام به خرید زمین های ارزان قیمت با مشکل مالکیتی می کنند.

معضلات و مشکلات حاشیه نشیان پلدختر

عطاءالله بهاروند افزود: این قشر ضعیف و کم درآمد به علت عدم نیاز به اجازه ساخت و ساز و نبود نظارت و کنترل دولتی به حاشیه نشینی روی آورده و مبادرت به ساخت و ساز غیر مجاز خانه مسکونی بدون هماهنگی شهرداری می کند که بعضی ازمشکلات اجتماعی و فرهنگی را به وجود می آورند.

این کارشناس می گویذ: به عنوان مثال  حاشیه نشینان، تناسب عرض گذر (کوچه) را رعایت نمی کنند و به شغل های کاذب نظیرمواد فروشی، ماشین شویی و سیگار فروشی اقدام می کنند.

وی به معضلات و مشکلات حاشیه نشینی پلدختر اشاره کرد و گفت: پایین بودن مشارکت این قشردر مسائل اجتماعی و  فرهنگی جامعه از جمله این مشکلات است.

فقر فرهنگ شهر نشینی، بیکاری،ایجاد ترافیک و رشد ناهنجار شهر، آلودگی زیست محیطی، ایجاد مشکلات مسکن و مسائل مرتبط با آن و  گسترش اعتیاد از دیگر مشکلات و معضلات حاشیه نشیان در شهر پلدختر است.

مهاجرت از روستاها عامل ۴۰ درصد حاشیه نشینی در پلدختر

وی افزود: ۳۰ تا ۴۰ درصد علل اصلی ایجاد حاشیه نشینی مربوط مهاجرت روستاییان به شهر پلدختر است به طوریکه برخی از مهاجران تمایلی به سکونت در محدوده  شهر را ندارند و می خواهند در حاشیه شهر سکنی گزینند.

کارشناس عمران شهرداری پلدختر گفت: حاشینه نشیان درمحله های جنب هواشناسی، شمال منطقه دردیا، انتهای خیابان معلم شمالی یا شمال پارک میرزا کوچک جنگلی و ضلع جنوب غربی میدان بسیج شهر پلدختر با ۴۵۰ خانواربا جمعیت  دو هزارو ۵۰۰ نفر سکونت دارند.

بخشی از حاشیه نشینان که  به شهر مهاجرت می کنند به دنبال  فرصت های شغلی هستند به طوریکه یکی از علل روی آوردن آنها به شهر،اختلاف درآمدی بین قشر شهری و روستایی است.

حوادث اجتماعی مانند نزاع و درگیری دو طایفه نیزموجب مهاجرت آنها از روستا به شهر می شود. نداشتن انگیزه کشت وکار یکی دیگر از علل روی آوردن روستاییان به شهر است.

حمایت اندک دولت ، عدم تمایل نسل جدید به کار کشاورزی موجب شده که زمین های مزروعی خود را قطعه قطعه کرده و به فروش رسانده و راهی شهر شوند تا اوضاع معیشتی خود را افزایش دهند.

اقدامات ادارات شهر پلدختر برای حاشیه نشینان

بهاروند به اقدامات ادارات شهر پلدختر برای حاشیه نشینان اشاره کرد و افزود: اداره های پلدختر به حاشیه نشینان شهرامتیاز آب، برق، گاز، تلفن و  خدمات زیر بنایی را ارائه کرده اند.

ارائه تسهیلات و اجرای سیاست های حمایتی، توجه به حاشیه نشینی در برنامه ریزی کلان کشور، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در زمینه عواقب حاشیه نشینی از جمله راهکارها در این زمینه است.

ساماندهی مناطق حاشیه نشین، مشخص کردن تکلیف ساخت و سازها ، ارائه راهکار قانونی برای ارتقای خدمات دهی به شهروندان و تلاش برای بهبود امنیت درمناطق حاشیه نشین از دیگر ضرورت ها در این بخش است.

از سوی دیگر در سیاست گذاری های کلان باید ضمن در نظر گرفتن معافیت های عوارض و هزینه های پروانه های ساختمانی در بافت های فرسوده، پیشگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در حواشی شهرها، بهبود وضع معیشت و اشتغال، تحصیل و تفریح در شهرهای کوچک و روستاها مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس عمران شهری معتقد است که دولت باید به قشر روستاییان توجه بیشتری کرده و مسئله اشتغالزایی آنها را مورد  بررسی قرار دهد و با توجه به  پتانسیل واستعداد و ظرفیت های آنها برنامه ریزی کند تا آنها بتوانند با اشتیاق در روستا بمانند.

کارشناس عمران شهرداری پلدختر گفت: توسعه روستا و تقویت بخش کشاورزی از راههای ماندن در روستاست و دولت می تواند در این زمینه یکسری خدمات تشویقی ارائه کند.

وی یادآور می شود که دولت از طریق جهادکشاورزی، بنیاد مسکن و کمیته امداد در ارائه خدمات تشویقی به روستائیان  اقدام کند زیرافزایش هزینه زندگی و درآمد زایی بیشتردر شهر موجب مهاجرت روستاییان به شهر می شود.