به گزارش خبرنگار مهر، سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری امشب در پاسخ به سئوالی درباره زمان لغو تحریم ها گفت: روزی که توافق امضا شود و یا به جمع بندی برسد و نهایی شود طبعا هر دو طرف باید اقداماتی انجام دهند که آماده اجرا شوند.
وی افزود: به طور مشخص اکنون ملاحظه می فرمایید که کنگره آمریکا وارد مسئله شده و دخالت می کند و در حال تصویب لایجه ای هستند که ممکن است اجرایی شدن توافق را به تأخیر بیاندازد، بنابر این روزی که توافق به دست می آید با روزی که همه طرف ها آماده اجرای آن می شوند ممکن است مقداری فاصله داشته باشد.
وی در پاسخ به این سئوال که در مدت فاصله مذکور چه اقداماتی باید صورت گیرد، تصریح کرد: در فاصله بین توافق، هر دو طرف برای تعهداتی که به عهده گرفته اند آماده خواهند شد. تعهداتی که ما در خصوص اعتماد سازی داریم نیاز به مقدماتی دارد که آژانس مطلع شود و استقرار پیدا کند، انها نیز باید در قوانین و آیین نامه های خود تغییراتی بدهند تا به روزی برسیم که در آن روز اعلام خواهیم کرد که توافق اجرایی خواهد شد و در آن روز به صورت همزمان اقدامات ما شروع خواهد شد و تحریم ها نیز همان روز لغو خواهد شد.
عراقچی در پاسخ به این سئوال که آیا تا پیش از اجرای توافق، ایران به تعهدات خود عمل خواهد کرد و طرف مقابل این کار را انجام نمی دهد، تصریح کرد: آنها در همان ابتدای توافق و روزی که توافق صورت می گیرد، تحریم ها را لغو می کنند و اجرایی شدن آن در روزی است که توافق توسط هر دو طرف اجرایی شود. اقداماتی که ما باید انجام دهیم نیز در یک روز نمی تواند انجام شود و طبعا نیاز به مقدماتی دارد. ولی آنها در همان روز توافق اعلام می کنند که تحریم ها را لغو خواهند کرد. دو طرف آماده خواهند شد که با تغییر قوانین و مقررات، از روز اجرای توافق به تعهدات عمل کنند.
وی در ابن باره که در توافق ژنو به لغو تحریم های تجاری، مالی و انرژی اشاره شده است اما در بیانیه لوزان اعمال تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته ای ایران مورد اشاره قرار گرفته است، گفت: این یک سوءتقاهمی است که نسبت به توافق ژنو پدید آمده است. اگر متن توافق ژنو را کامل ملاحظه کنید در جایی که مربوط به لغو تحریم ها می شود، تأکید شده که تمام تحریم های مرتبط با هسته ای لغو خواهد شد و دسترسی های ایران به بازارهای تجاری، مالی، انرژی و فن آوری هم ایجاد خواهد شد. این قسمت یک امتیاز اضافی و چیزی فراتر از لغو تحریم ها است که کشورهای ۱+۵ در مذاکرات ژنو برای جمهوری اسلامی ایران قائل شدند.
عراقچی گفت: این موضوع در توافق نهایی نیز اتفاق خواهد افتاد. یعنی ما لغو تمام تحریم های اقتصادی و مالی را در ابتدا خواهیم داشت و در عین حال دسترسی ایران به بازارهای تجاری، مالی و تکنولوژی ایجاد خواهد شد. همکاری ها در زمینه هسته ای در زمینه ایجاد نیروگاه های جدید، رآکتورهای جدید و آب شیرین کن های هسته ای نیز صورت می گیرد و کشورها تشویق خواهند شد که با ایران همکاری داشته باشند و خود کشورهای ۱+۵ نیز وارد همکاری های هسته ای با ایران خواهند شد. در حوزه اقتصادی نیز علاوه بر لغو تحریم ها، دسترسی های ایران بیشتر و بازارهای ایران به طرف مقابل باز و سرمایه گذاری تشویق می شود. اینها کل لغو تحریم ها است که هم در توافق ژنو به آن اشاره شده و هم در توافق نهایی ذکر خواهد شد.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در پاسخ به این سئوال که در توافق ژنو لغو تحریم های شورای امنیت، اتحادیه اروپا و تحریم های ملی ذکر شده و در بیانیه لوزان اشاره ای به آن نشده است، اطهار داشت: در توافق ژنو هم آمده تمام تحریم های چند جانبه و یک جانبه لغو می شود و در توافقی که تا الان به آن رسیدیم و راه حل هایی که در لوزان به دست آمد و اکنون مکتوب می شود، تمام تحریم های چند جانبه که شامل تحریم های شورای امنیت است و تمام تحریم های یک جانبه شامل تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا، مد نظر قرار دارد و تمام این تحریم ها برداشته خواهد شد. تحریم های اقتصادی نیز در مرحله اول یک جا برداشته خواهد شد.
وی در پاسخ به این سئوال که عبارت تحریم های ملی را در بیانیه لوزان نداریم، تصریح کرد: بیانیه لوزان یک بیانیه مختصر مطبوعاتی است و آنجا هم به تمام تحریم ها اشاره شده است. تمام تحریم ها از نظر ما شامل تحریم های چند حانبه و یک جانبه می شود. در متن توافق نهایی این امر مورد پذیرش است و ان شاءالله مشاهده خواهید کرد که تمام تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا اعم از کنگره آمریکا، دستورات اجرایی رئیس جمهور و تحریم های شورای امنیت مذنظر قرار گرفته و لغو خواهد شد.
عراقچی در این باره که قید جزئیات تحریم ها مانند تجاری، مالی و فن آوری مانند توافق ژنو بهتر نیست؟ اظهار داشت: در متن نهایی که در حال نگارش آن هستیم تمام موضوعات ذکر می شود. بیانیه مطبوعاتی لوزان، کلیتی از آنچه که اتفاق می افتد بود. این بیانیه یک و صفحه و نیم است که بخشی از آن نیز مقدمه است اما توافق نهایی بالای ۲۰ صفحه تنها اصل تفاهم خواهد بود و بالای ۵۰ صفحه ضمائم خواهد داشت.
عراقچی در پاسخ به این سئوال که اکنون روی متن لوزان کار می کنید و یا توافق نامه ژنو؟ گفت: ما در لوزان متنی نداریم. تنها بیانیه ای در پایان مذاکرات اعلام شد. در لوزان به مجموعه ای از راه حل رسیده ایم که در مذاکرات چند ساعته بحث و مورد توافق واقع شد. در لوزان به این راه حل ها رسیدیم که به طور مثال در اراک چه اتفاقی قرار است بیافتد، در فردو یا نطنر چه اتفاقی می افتد و بحث نظارت ها و لغو تحریم ها چگونه خواهند بود و ... الان در مرحله ای هستیم که این راه حل ها را مکتوب کنیم. در پایان لوزان یک بیانیه مطبوعاتی دو صفحه ای صادر شد که هیچ متن خاصی نیست که بتواند ملاک ما قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در بیانیه لوزان تنها اشاره به راه حل ها شده و اینکه این راه حل ها وجود دارد، اظهار داشت: آنچه که روی آن کار می کنیم بر اساس راه حل هایی است که در لوزان به دست آوردیم و تیتر آنها در بیانیه مکتوب شده و یک سری اسناد و کاغذهایی را که در لوزان بر اساس راه حل ها روی آن کار کرده بودیم و تنها از جهت کاری برای ما ملاک بود را در این مرحله تبدیل به متن تفاهم نامه می کنیم.
عراقچی درباره اظهارات مقامات آمریکایی درباره بازرسی های الی الابد و ادعای جان کری درباره بازرسی ها و اینکه آیا قرار است فراتر از پروتکل الحاقی کاری انجام دهیم، بیان کرد: نمی دانم چرا فضاسازی روانی طرف مقابل به خصوص طرف آمریکایی اینقدر راحت در ایران پذیرفته و منعکس می شود. این موضوع اصلا عجیب نیست و حتی بدون توافق کنونی و توافق ژنو این امر وجود داشته است. ما به عنوان یک غضو ان پی تی زمانی که موافقت نامه پادمان را با آژانس انرژی اتمی سال ها پیش امضا کردیم قبول کردیم که تمام تأسیسات خود را در معرض بازرسی و بازدید های آژانس قرار دهیم و در مقابل این، حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای برای ما ایجاد شود.
وی ادامه داد: این کاری نیست که تنها ما انجام داده باشیم. همه کشورهایی که ملحق به ان پی تی شدند با این مبنا وارد شده اند که در مقابل برخورداری صلح آمیز از انرژی هسته ای و همکاری که کشورهای دیگر با آنها خواهند کرد، برنامه ها و مراکز هسته ای خود را در معرض نظارت آژانس قرار دهند و شفاف سازی کنند تا اطمینان حاصل شود و از انجایی که صنعت هسته ای می تواند خطرناک و همراه با نگرانی هایی باشد این امر پیش بینی شده است. بنابراین طبق توافق نامه پادمان که ما با آژانس امضا کردیم بازرسی از تأسیسات هسته ای ایران طبق روال پادمان تا زمانی که ما عضو ان پی تی هستیم خواهد بود.
عراقچی مجددا در پاسخ به این سئوال که آیا بالاتر از پروتکل الحاقی چیزی پذیرفته ایم، تصریح کرد: آنچه آقای کری می گوید یک امر بدیهی است. اینکه ایشان یک امر بدیهی را که همه می دانند به فضای روانی تبدیل می کند و اینقدر آسان در کشور ما پذیرفته می شود، قابل توجه است. ما اجرای پروتکل الحاقی را در مذاکرات پذیرفته ایم به شرط آن که مجلس شورای اسلامی بپذیرد. تصویب پروتکل الحاقی در دست دولت نیست، در دست مجلس است. دولت ممکن است برای دوره ای داوطلبانه اجرا کند اما آن هم منوط به دیدگاه نمایندگان محترم است.
مجری برنامه مجددا سئوال کرد پس ما فراتز ار پروتکل الحاقی چیزی را نمی پذیریم و عراقچی گفت: ما فراتر از پروتکل الحاقی به معنای ویژه خود، هیچ نظام و رژیمی را نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت و ما در چارچوب پروتکل الحاقی و در چارچوب تفسیرهایی که از پروتکل می شود اقدام به اعتماد سازی خواهیم کرد. پروتکل الحاقی نیز دسترسی های بیشتر و امکان نظارت و اعتمادسازی بیشتری را برای آژانس فراهم می کند. بیش از ۱۰۰ کشور دنیا این پروتکل را اجرا می کنند و تمام نگرانی های امنیتی کشورها در پروتکل الحاقی پوشش داده شده و این پروتکل به نحوی تنظیم شده که بازرسان آژانس نتوانند از بازرسی هایی که انجام می دهند سوء استفاده کنند
وی تصریح کرد: ما هم به این موضوع به شدت حساس بودیم. همه راه هایی که در بازرسی ها بتواند منجر به سوء استفاده توسط بازرسان آژانس شود را شناسایی کرده ایم. با همکاری نزدیک با دوستانمان در سازمان انرژی اتمی و سایر نهادها، نظارت هایی که پذیرفته شده با در نظر گرفتن دغدغه های امنیتی کشور است. ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران که اعتقاد داریم سلاح های هسته ای و سلاح های کشتار جمعی خلاف اصول بشریت، اخلاق و اعتقادات اسلامی است و بر اساس فتوای مقام معظم رهبری، سراغ این سلاح ها نرفتیم و نخواهیم رفت. بر این مبنا برای شفاف سازی مشکلی نداریم اما همان طور که بارها گفته شد، مقام معظم رهبری نیز تأکید کرده اند نگرانی ما از این است که این نظارت ها مورد سوء استفاده قرار گیرد و به هوای آنها بخواهند اطلاعاتی از مراکز نطامی به دست بیاورند و دانشمندان ما را شناسایی کنند. درباره این موضوعات به شدت حساس هستیم.
عراقچی درباره سکوت پروتکل الحاقی در بازدید از مراکز نظامی و عدم قبول بازدید از مراکز نظامی، بیان کرد: پروتکل الحاقی سکوت نکرده است و بحث مراکز نظامی هم نیست، بحث عمومی است که عیز از مراکز هسته ای هستند. برای مراکز هسته ای ترتیبات خاصی پیش بینی شده است. برای مراکز عیر هسته ای در صورت درخواست آژانس برای بازرسی این طور نیست که بازرسی سریع و اسانی داده می شود. آژانس باید دلایل و مدارک خود را ارائه دهد و بگوید چرا و دقیقا در کجای یک مرکز کار غیر قانونی صورت می گیرد. کشور مربوطه می تواند نسبت به این خواسته آژانس تأمل کند و وارد مذاکره با آژانس شود. نگرانی آژانس را از طرق دیگر رفع می کند و در نهایت هم اگر به این نتیجه برسد که بازرسی ایجاد کند این بازرسی مدیریت شده است. تحت کنترل شدید تنها نقطه مورد نظر و با ترتیبات خاص که نتوانند جای دیگری را ببینند و اطلاعاتی به دست آوردند، دسترسی داده می شود و دسترسی هم این طور نیست که نگاه و بازرسی کنند، آژانس مسئول کشف فعالیت های اتمی غیر قانونی است.
وی درباره درز اطلاعات محرمانه و اینکه ما می توانیم موازی و بدل با آژانس مجموعه ای را پیشنهاد دهیم، بیان کرد: مجموعه موازی با آژانس وجود ندارد و نمی توان ایجاد کرد. آنچه متأسفانه و به هر دلیل مورد قبول جامعه بین الملل و سازمان است، آژانس بین المللی انرژی اتمی است. ما خودمان باید دقت داشته باشیم و روزنه های نفوذ زا ببندیم.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سئوال که در صورت پاسخ منفی ما به بازرسی ها چه اتفاقی می افتد، گفت: اینکه همه چیز منوط به راستی آزمایی آژانس شده است در رابطه با اقداماتی است که ایران باید انجام دهد و هیج ارتباطی با مراکز نظامی ما ندارد. بر اساس توافق ما، تعداد دستگاه های سانتریفیوژ باید محدود شود یا ذخایر مواد غنی شده باید تبدیل به سوخت شود. راستی آزمایی که مدنظر شما است اصلا ربطی به مراکز نظامی ندارد.
وی در پاسخ به این سئوال که اگر آنها بخواهند پارچین را بازیدید کنند چه اتفاقی می افتد، گفت: این امر ربطی به توافق نهایی نخواهد داشت. اجرای توافق نهایی مراتب خود را دارد. اما در آینده ممکن است در راستای بحث شفاف سازی، آژانس مدعی شود که در مراکز نظامی و غیر هسته ای بر اساس اقداماتی صورت می گیرد. بر اساس پروتکل اجازه دارد که بیان کند اما بر همان اساس نیز باید اسناد ارائه دهد. باید مشخصات نقطه را بدهد و بازرسی نیز مدیریت شده وبه ترتیب خاصی صورت خواهد گرفت.
عراقچی درباره بحث پی ام دی گفت: این موضوع کلا مربوط به گذشته می شود و ادعاهایی وجود دارد که ایران در گذشته فعالیت های هسته ای غیرقانونی در راستای اقدامات نظامی داشته است. ما این ادعاها را رد کرده ایم و در طول سال های گذشته نیز با آژانس همکاری کردیم تا ثابت کنیم این ادعاها که براساس مراجعی که می دانیم چه کسانی هستند، مطرح شده، نادرست است. در پاسخگویی به این سئوالات با آژانس همکاری کرده ایم و توافقی نیز برای همکاری با آژانس دو سال پیش امضا کرده ایم که در چارچوب همکاری جدید سئوالات نسبت به گذشته را پاسخ دهیم. اینها ربطی به برنامه آینده ندارد. ما در خصوص سئوالات گذشته در همکاری با آژانس و ۱+۵ چاچوبی را تنظیم می کنیم که این سئوالات نیز پاسخ داده شود. این فایل هم بسته شود و مانعی در اجرای توافق نباشد.
وی بار دبگر در پاسخ به سئوالی درباره دسترسی به مراکز نظامی گفت: اصلا بحث بازرسی نظامی به شیوه ای که عنوان کردند مطرح نیست و حتما هیچ کسی در این کشور به هیج فرد خارجی اجازه دسترسی به مراکز نظامی را نخواهد داد. اما در چارچوب پروتکل الحاقی که یک قانون شناخته شده است برای اطمینان سازی بیشتر، راه هایی برای دسترسی به مراکزی که آژانس ممکن است مدعی شود در آنها فعالیت های غیر قانونی وجود دارد پیش بینی شده است که این راه ها هیچ خطرات امنیتی برای کشور مربوطه ایجاد نمی کند. اگر در گذشته به شکلی عمل شده که اطلاعاتی درز کرده است شاید ناشی از اشتباه ما بوده که درست عمل نکرده ایم. ما معتقدیم همه اینها راه و شیوه دارد و همه کشورها هم به این طریق عمل می کنند و در آینده هم به شکلی عمل می شود که مشکل امنیتی ایجاد نشود و خطوطی که مقام معظم رهبری ترسیم کردند که حفظ مراکز امنیتی و دفاعی است حتما رعایت می شود.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره تشکیل کمیته ای برای نظارت فراتر از پروتکل الحاقی گفت: هیچ نهادی و کمیته ای که فراتز از آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد از نظر ما پذیرفته نخواهد شد.
وی در پاسخ به سئوال دیگری درباره رد پروتکل الحاقی از سوی مجلس و اظهارات جان کری مبنی بر الی الابد بودن بازرسی ها گفت: روشن است ما تابع نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستیم و اکر تصمیم بگیرند هر گونه فعالیتی خاتمه دهند، همه ما باید طبق صلاحدید حرکت کنیم. ممکن است مجلس محترم توافق اجرا نشود یا همکاری ها را محدود کنیم. آن تشخیص مجلس است و ما مجری نظرات مجلس هستیم.
عراقجی درباره دور بعدی مذاکرات گفت: از سه شنبه آینده در وین مذاکرات را تا روز جمعه ادامه می دهیم. روز جمعه همه کشورهای ۱+۵ ملحق می شوند و یک جمع بندی ارائه می دهیم و فکر می کنم تا آخر هفته آینده در وین بتوانیم به متنی برسیم که میزان اختلافات و تعداد پرانتزها به حداقل ممکن رسیده باشد.
وی درباره تمدید توافق بعد از ۱۱ تیر ماه در صورتی که به توافق خوب نرسیم، اظهار داشت: اصولا ما اصراری نداریم به توافق برسیم اگر توافق خوب صورت نگیرد. حتما به دنبال توافق خوب هستیم. این توافق خوب باید به دست بیاید وگرنه ترجیح می دهیم اصلا توافق نداشته باشیم. اگر این توافق خوب تا ۱۰ تیر صورت گیرد بهتر است. من با چشم اندازی که از مذاکرات می بینم امکان رسیدن به توافق مورد نظر ما که آن را توافق خوب می دانیم تا قبل از ۱۰ تیز وجود دارد و امیدوار هستم برسیم.
عراقچی گفت: جو مذاکرات خوب است و ما در لوزان به مجموعه ای از راه حل ها رسیده ایم و قسمت سخت قضیه را طی کردیم و اکنون باید راه حل ها را روی کاغذ بیاوریم که البته کار سختی است با توجه به نوع رفتار طرف مقابل و زیاده خواهی ها حتی در نوشتن. بعضی از مسائل نوع نوشتن و سختی های خود را دارد. به نظر من ما اگرچه آهسته اما به شکل خوبی در حال پیشرفت هستیم.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا تا زمانی که مجلس پروتکل الحاقی را تصویب نکند توافقی نخواهد بود، گفت: تصویب نهایی پروتکل الحاقی منوط به نظر مجلس محترم است. ولی ممکن است دولت تصمیم بگیرد در مقطعی مفاد پروتکل را به صورت داوطلبانه اجرا کند. تا زمانی که مجلس برای تصویب نهایی اقدام نماید. این موضوع مورد مذاکره است و قرار است درباره آن تصمیم گیری شود.
وی در این باره که آیا توافق باید به تصویب مجلس برسد، گفت: حقوقدانان محترم نظرات مختلفی را درباره آن دارند. اما از نظر ما یک سند سیاسی و مجموعه ای از اقدامات داوطلبانه است که دوطرف انجام می دهد و نیاز به ارسال به مجلس و پارلمان کشورهای ۱+۵ و کنگره ندارد اما این امر منوط به آن است که جمع بندی نهایی در کشور صورت بگیرد. کنگره آمریکا اصرار دارد که این توافق ارسال شود که کنگره درباره آن نظر دهد. چیزی که اکنون تصویب می کنند این است که احتیاج به تصویب کنگره ندارد اما بررسی خواهد کرد و اگر بخواهد می تواند رای به عدم تایید یا تصویب بدهد که رئیس جمهور آمریکا می تواند وتو کند. اگر مجلس شورای اسلامی نیز نظرات مشابهی داشته باشند که شنیدم در حال بررسی هستند، ما کاملا تابع هستیم و در زمان بازگشت به مجلس رفته و توضیح می دهیم.
عراقچی با اشاره به اینکه تا چند ساعت دیگر پرواز خواهیم کرد، گفت: فردا شب در تهران خواهیم بود .
نظر شما