این گزارش از سلسله گزارشهای «پرونده ویژه بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» منتشر شده است. «پرونده ویژه» مجموعه گزارشهای تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است.
به گزارش خبرنگار مهر، حاشیه نشینی این روزها معضل مهم کلانشهرهای کشور به حساب می آید. افرادی که به امید زندگی بهتر از شهرهای خود به نقاط توسعه یافته تر مهاجرت می کنند اما در نهایت درپی ناتوانی در تامین شغل و مسکن مناسب مجبور می شوند در حاشیه های شهر مقصد سکنی گزینند.
این حاشیه نشینی در شهر شیراز معضلات و مشکلاتی را به وجود می آورد که در نهایت منجر به ایجاد کانونهای بزهکاری در این نقاط می شود.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت حاشیه نشینی در شهر شیراز به خبرنگار مهر گفت: بیشترین مشکل حاشیه نشینی کلانشهرها در کشور مربوط به شهر مشهد است و پس از آن دیگر کلانشهرها از جمله شیراز از این موضوع رنج می برد.
جعفر قادری ادامه داد: برخی از افراد به دلیل مشکلاتی که در شهرها و روستاهای کوچک خود دارند به شهر سفر کرده و در حاشیه شهرها سکونت می کنند.
وی با بیان اینکه حضور این افراد مشکلات زیادی را برای شهرها به وجود آورده، اظهار داشت: ایجاد روستاها چه در حریم و چه در خارج از حریم مشکل قانونی دارد.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در داخل حریم نیز بنیاد مسکن، شهرداری و... مسئول پیگیری این موضوعات هستند اما متاسفانه هیچکدام از این دستگاه ها به وظایف خود به خوبی عمل نکرده و از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنند.
قادری گفت: ساخت و سازهای بی حساب در حریم شهرها یا خارج از محدوده روستا مشکلاتی را به وجود آورده از این رو باید این موضوع به صورت جدی پیگیری شود.
وی با تاکید بر رفع مشکلات حاشیه نشینی بیان کرد: زمانی که ساخت وساز مبتنی بر ضوابط شهرسازی نباشد کاربری رعایت نشود و... به طور حتم با اولین زلزله ساختمانها فرو می ریزد و مشکلاتی به وجود می آید.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی افزود: علاوه بر این افراد حاشیه نشین هزینه ای را به دستگاه های خدمات رسان از جمله آب، برق، گاز و... پرداخت نمی کنند و این امر باعث تحمیل هزینه های میلیاردی به دستگاه ها می شود.
وی اظهار داشت: علاوه بر این مشکلات دیگری نیز با این حاشیه نشینی ها به وجود می آید از این رو ضروری است که این موضوع به صورت یک ضرورت در دستور کار قرار گیرد و هر چه سریعتر برای رفع آن اقدام شود.
تبدیل مناطق حاشیه نشین به کانون بزهکاری
عضو مرکز مطالعات راهبردی ناجا و فرمانده سابق انتظامی استان فارس در خصوص حاشیه نشینی در شیراز به خبرنگار مهر گفت: حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ، نامناسب بودن مبلمان شهری و گستردگی بافتهای فرسوده باعث بروز ناهنجاری های اجتماعی در این شهرها می شود.
سردار سیروس سجادیان ادامه داد: ساماندهی حاشیه نشینان در شهرهای بزرگ یکی از ضروری ترین توسعه امنیت پایدار در شهرهاست زیرا که سرریز ناامنی این مناطق توسط افراد بزهکاردر حاشیه نشین ها تهدید بزرگی برای مردم محسوب می شوند که معتادان و افراد بیکار عموما مبادرت به سرقت های خرد در سطح شهرها می کنند.
این کارشناس انتظامی حاشیه نشینی را بازتاب توسعه نامتوازن دانست و بیان کرد: این معضل در مناطق توسعه یافته رخ می دهد بدین گونه که برای مردم نقاط دیگری که از توسعه محروم مانده اند مناطق حاشیه ای که نظارت کمتری صورت می پذیرد تبدیل به جاذبه می شود.
وی بیان کرد: معمولا افراد بعد از مهاجرت به قطب توسعه به لحاظ اینکه از تخصص کافی برای ادغام در جامعه مهاجر پذیر برخودار نیستند ناچار می شوند به کارهایی رو بیاورند که نیازی به مهارت و تخصص ندارد اما واقعیت این است که به واسطه نداشتن مهارت، اغلب از داشتن شغلی که بتوانند معاش خود را تامین کنند محروم هستند.
سردار سجادیان گفت: حاشیه نشینها پس از مهاجرت به قطب توسعه اغلب نه پول و نه شناخت کافی دارند تا بتوانند در مناطق مرفه و یا نسبتا مرفه شهر ساکن شوند در نتیجه به ساختن سرپناه هایی که به اصطلاح حلبی آباد خوانده می شود در حاشیه شهرها رو می آورند.
وی اظهار داشت: اینجاست که مشکلات امنیتی گروه های آسیب زا برای سایر شهروندان ایجاد می شود زیرا حلبی آبادها تبدیل به محلی برای برخورد افراد محروم ، کم درآمد و عموما کم سواد می شود و این ارتباط نزدیک در کنار نداشتن درآمد مطلوب ومشروع یا شغل مناسب و همچنین حاکم بودن فرهنگ فقر و ناهمگون به تدریج تبدیل به کانونهای بزهکاری می شود.
عضو مرکز مطالعات راهبردی ناجا تصریح کرد: به عبارت دیگر فردی که از تامین معاش برای خود و خانواده محروم است و از فرهنگ فقر و ناهمگون در محل رنج می برد ، ناچارا و به مرور زمان به سمت کسب و کار غیرمجاز کشیده می شود زیرا چیزی برای از دست دادن ندارد که به خاطر آن از برخورد با قانون حذر کند.
وی با اشاره به اینکه توسعه نامتوازن و ناپایدار در نقاط بیشتر توسعه یافته هم آسیبهای زیادی به بار می آورد و اقشاری را در همان قطبها آسیب پذیرتر می کند، افزود: این مسئله را نیز در شهر شیراز می توان شاهد بود و به طور خاص در مورد حاشیه نشینی در شیراز این معضل در سه نقطه از شهر مشهود بوده، یکی در بافت قدیمی مرکز شهر، دوم در بخشهایی از نقاط حاشیه ای شهرمانند مهدی آباد، سلطان آباد ، ترکان، شرغان و.... و دیگری در محدوده های خارج از مناطقی که جزء شهر شیراز به شمار می روند.
سردار سجادیان به تشریح این موضوع پرداخت و گفت: در مورد مرکز شهر به واسطه توسعه نامتوازن و خالی شدن بافت قدیم شهر ازجمعیت نسبتا متمول و فرهیخته به نفع مناطق شمال غرب شهر و حضور تعداد اندکی از مردم اصیل محلی و متدین کم درآمد ،محله های مرکزی این شهر از قبیل سنگ سیاه و... را مستعد حضور مهاجران از روستاها و شهرستانهای استان و سایر شهرهای کشور و اتباع خارجی و در موارد زیادی معتادان کرده که سبب ناراحتی ساکنین اصیل در آن محلات نیز شده است.
وی افزود: در مورد حاشیه نشینی درشهر که بیشترین آسیب پذیری امنیتی را در بر دارد گروه های مختلف و اغلب مهاجرانی که از سایر نقاط آسیب پذیر فارس به آن منطقه مهاجرت کرده اند آن مناطق را به کانونی برای بروز ناهنجاری ها و رفتارهای خلاف امنیت اجتماعی از جمله خرید ، توزیع و مصرف مواد مخدر و جرائم خرد و کلان تبدیل کرده اند.
عضو مرکز مطالعات راهبردی ناجا اظهار داشت: در واقع آنچه که باعث شده برخی از اهالی محلی هم به این گروه ها بپیوندند توسعه نامتوازن شهر بوده به گونه ای که بخشی از شهر از امکانات بالقوه و بالفعل برخوردار است اما بخش دیگری به هر دلیلی از مزایای پیشرفت محروم مانده است.
وی ادامه داد: همین موضوع باعث شده که تعدادی از جمعیت شیراز به واسطه برخوداری کمتر از امکانات، اشتغال و... تبدیل به قشر محرومی شوند که چیزی برای از دست دادن نداشته و راهی برای کسب معاش و زندگی خود ندارند و اجبارا به کارهای خلاف رو می آورند.
سردار سجادیان ادامه داد: اما گروه آخر یعنی حاشیه نشینان خارج از مرزهای شهر نیزکسانی هستند که نتوانسته اند خود را با روند توسعه ای که از مدتها قبل در کشور شروع شده هماهنگ وادغام کنند و در مقابل نیز گام موثری از سوی متولیان امر برای آنها در اقتصاد بر داشته نشده است.
وی گفت: بخشی از این گروه ها که در فرآیند توسعه کشور اقتصاد بومی خود را رها کرده اند اغلب فقر بر زندگی آنان مستولی شده است.
این کارشناس انتظامی بیان کرد: به جز این سه گروه که به صورت بالقوه و بالفعل امنیت اجتماعی را برای سایر شهروندان به خطر می اندازند،گروه چهارمی در حال شکل گیری است که از چند سال قبل به واسطه خشکسالی اخیر که معاش خود را از دست داده اند کسانی هستند که بسیاری از آنها به واسطه توسعه نایافتگی در بخش های دیگر هم ادغام نشده اند می توان دامن زدن به ناهنجاریهای اجتماعی از قبیل سرقت و سایر جرایم مواد مخدر را در این گروه هم دید.
وی افزود: طراحی شهرها و ساماندهی اتباع بیگانه و مهاجرین در پیشگیری از وقوع جرایم بسیار موثر است، ساخت آلونک های متعدد و خانه های بدون اصول کارشناسی و مهندسی در حاشیه شهرها باعث اتصال بی ضابطه و بی حساب این اماکن به شهرهای اصلی می شود و در نهایت مردم ساکن در آنها از امکانات بهداشتی، تفریحی، رفاهی و ورزشی بی بهره خواهند بود.
سردار سجادیان افزود: بی توجهی به این عوامل باعث می شود فرهنگ حاشیه نشینی بر اساس روی آوری به ارتکاب جرایم رشد کند در حالیکه گاه برای ساخت و یک دست سازی منطقه مسکونی به دلیل رشد بی ضابطه حاشیه نشینی باید میلیاردها تومان صرف تخریب و بازسازی فیزیکی مناطق کرد.
نظر شما