به گزارش خبرنگار مهر، استان اردبیل با تولید سالانه شش هزار تن عسل در رتبه سوم تولید این محصول در کشور ایستاده است و به تعبیر کارشناسان موقعیت کوهستانی و اقلیم متنوع آب و هوایی آن موجب شده عسل کوهی تولید شده از کیفیت قابل توجه برخوردار شود.
با این وجود در فروش این محصول نه تنها تدابیر مناسب اتخاذ نشده بلکه تولید کنندگان، تولید خود را به دست گرفته و به بازارهای دیگر مراجعه می کنند تا شاید نظر خریداری جلب شود.
در وضعیتی که دستگاه های مسئول طی سال های گذشته چشم خود را به این شکل فروش بسته اند، تولید کنندگان مجبور شده اند برای تامین نیاز بازار و جلب توجه خریدار از شیوه هایی استفاده کنند که خود ضربه به بدنه اقتصاد این محصول بوده است.
شیوه هایی که نتیجه بی توجهی نهادهای برنامه ریز بوده و اثبات کرده است اغلب اظهارات مبنی بر ساماندهی تولیدات عسل در حد حرف باقی مانده و عملا بازار آشفته این محصول بویی از ساماندهی نبرده است.
نام های متفاوت عسل تولیدی یک استان
رئیس اتحادیه تعاونی کشاورزی زنبورداران استان اردبیل در خصوص نحوه فروش عسل به خبرنگار مهر گفت: هر چند ۳۱۵ هزار کندو در استان اردبیل شناسایی شده و وجود هزار و ۲۰۰ گونه گیاه کیفیت عسل این استان را بی نظیر ساخته اما برای فروش مشکلات گسترده داریم.
سید فردین صفوی تصریح کرد: در اردبیل تولید عسل تقلبی به مراتب کمتر از دیگر استان های تولید کننده است و در عین حال واردات عسل نداریم اما نه رقم صادرات مشخص است و نه رقم فروش در بازارهای داخلی مشخص شده است.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی عسل ایران تاکید کرد: در سال های اخیر عدم حمایت از تولید کنندگان و فراهم نبودن بازار موجب شده است عسل اردبیل به کشورهای دیگر صادر شده و در آنجا بسته بندی شده و به فروش برسد.
صفوی تاکید کرد: در حالی عسل اردبیل به نام های مختلف و تحت برندهای شناخته شده جهانی به فروش می رسد که خریداران از کیفیت آن شگفت زده هستند.
خام فروشی شیرین ترین صنعت
مطالعات محدود بازار فروش با وجود ادعای برخی دستگاه ها مبنی بر مطالعه جامع بازارهای هدف صادراتی، عدم حمایت و هدایت دقیق و اصولی تولید کننده، رها کردن تولید کننده در مرحله فروش و از همه مهمتر بی توجهی به نیاز بازار موجب شده است شهد شیرین از دست برود و به قیمت نازل به فروش برسد.
معاون توسعه تجارت خارجی صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل این چنین فروش را مصداق خام فروشی یک تولید اصیل به مانند نفت می داند.
کشورهای دیگر در شناخت مشتری و نظرات وی کاملا موفق هستند و می دانند چه محصولی به چه بازاری عرضه شود.صدیف بیگ زاده در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر در خصوص دلایل فروش عسل اردبیل تحت برندهای کشورهای دیگر گفت: دلیل اصلی این است که همین کشورها در شناخت مشتری و نظرات وی کاملا موفق هستند و می دانند چه محصولی به چه بازاری عرضه شود.
وی با بیان اینکه در استان اردبیل ارتباط تجاری کافی با بازارهای جهانی هنوز برقرار نشده است، اضافه کرد: بی شک در چنین وضعیتی تولید کننده که نسبت به رفتار شناسی بازار اقدام کرده موفق عمل می کند.
بیگ زاده با ذکر مثالی به کشور ترکیه اشاره کرد که قبلا تقاضا گرفته و عسل های ما را جمع آوری می کند و این آفت فقط مختص به عسل نیست و در محصولات دیگر از جمله زعفران نیز شاهد این مشکلات هستیم.
شناخت بازار یا عدم حمایت
هر چند تولید کنندگان عسل ضرورت تشخیص نیاز بازار را مورد تائید می دانند اما در عین حال معتقد است به دلیل عدم حمایت بسیاری از تولید کنندگان اقدام به خام فروشی می کنند.
اما صفوی در این خصوص می گوید: بنده ۳۰ سال است در حوزه تولید عسل فعالیت می کنم و می توانم با نگاهی به عسل کیفیت آن را تشخیص دهم و با این وجود برای صادرات محصولم دچار مشکل هستم.
اولین تولید کننده عسل طبیعی با ساکاروز زیر دو در ایران تاکید دارد که سلایق بازار تا حدودی احصا شده و به عنوان مثال در برخی کشورهای عربی عسل رس شده که در مناطق شمالی استان به دلیل فراوانی کلزا تولید می شود به فروش می رسد در حالی که در خود ایران این نوع عسل در بین عموم مردم تقلبی محسوب می شود.
وی افزود: خود بنده برای فروش عسل مجبور به طراحی بسته بندی خاصی شدم و به عنوان مثال از یونولیت برای صادرات به کشورهای عربی که آب و هوای گرم دارد استفاده می کنم.
به گفته صفوی مشکلاتی از جمله نبود آزمایشگاه های کنترل کیفی عسل، نبود آزمایشگاه تشخیص کیفیت موم، نبود آزمایشگاه تشخیص بیماری های زنبور عسل، نبود صنایع تبدیلی و بسته بندی و از همه مهمتر آغشته شدن بازار به عسل تقلبی که مانع از شکل گیری برند عسل شده است موجب شده شناخت های جزئی از بازار نیز به صادرات رسمی کمک نکند.
رئیس اتحادیه تعاونی کشاورزی زنبورداران استان در عین حال بی نظمی و نظارت های حداقلی در ورود عسل تقلبی، عدم حمایت و دستگیری از تولید کننده بومی و نبود ارتباطات تجاری کافی با کشورهای هدف صادرات، را مشکلات دیگری می داند که تولید کنندگان را ملزم ساخته خود به تنهایی نسبت به رفع آن اقدام کنند.
عسل تقلبی ماحصل بی توجهی به تولید کیفی
گلایه مندی های این تولید کننده در حالی است که طی سال های اخیر با وجود اینکه دستگاه های مختلف از جمله دامپزشکی، جهاد کشاورزی، استانداری، فرمانداری اردبیل و حتی اتحادیه تولید کنندگان نسبت به جمع آوری عسل های تقلبی تاکید داشته اند اما عملا هیچ دستگاهی موفق نشده است عسل های نارنجی، قرمز، سبز و سیاه حاشیه جاده ها و حتی برخی فروشگاه های داخل شهر را جمع آوری کند و فرصت عرض اندام به تولیدات کیفی بدهد.
تا جایی که تاکیدات محصور مانده به حرف خود به بی اعتمادی در بازار دامن زده و موجب شده است اتحادیه تعاونی کشاورزی زنبورداران استان با انتخاب دو محل در جاده اردبیل – سرعین نسبت به ساماندهی عسل فروشان تقلبی که اغلب غیر بومی هستند اقدام کنند.
به عقیده برخی تولید کنندگان دلیل بروز و ظهور عسل های تقلبی که این روزها نقل هر محفل شده و مسئولان را به پشت تریبون می کشاند همین بی توجهی و بی کفایتی برنامه های ساماندهی یکی از گرانبها ترین تولیدات دامی استان است.
در واقع مشکل عسل های تقلبی که امروز برای حل آن تاکید می شود یکی از موانع برند سازی برای عسل اردبیل شده است و به تاکید معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی استان اردبیل تا زمانی که به ساماندهی نرسد مانع از برند سازی خواهد شد.
اصغر پرتویی در این خصوص گفت: اگر می خواهیم برند عسل سبلان خلق کنیم باید فروش عسل های تقلبی حاشیه جاده های این استان متوقف شود.
وی عسل های تقلبی را ترکیبی از رنگ عسل و آب و شکر می داند و تاکید دارد تا زمانی که در جاده های اردبیل عسل تقلبی به فروش برسد ما چیزی به نام برند عسل نخواهیم داشت.
افکار بسته مانع از تحقق برند
عسل اردبیل در حالی در سایه این غفلت کام برند های دیگر را شیرین می کند که رئیس اتحادیه تعاونی کشاورزی زنبورداران استان اردبیل اقدامات ساماندهی را کافی نمی داند.
وی در خصوص چرایی عدم تحقق برند عسل به خبرنگار مهر گفت: با افکار بسته حاکم نمی توان به این آرمان دست یافت. به عنوان مثال اگر تولید کننده بسته بندی داشته باشد حمایت های جهاد کشاورزی از وی به دلیل خودکفا بودن سلب می شود.
صفوی برخوردهای سلیقه ای با تولید کنندگان و عدم حمایت واحدهای تولیدی و بسته بندی مشکل دار را از موانعی می داند که تا زمانی که رفع نشده است برند عسل محقق نخواهد شد.
در عین حال معاون توسعه تجارت خارجی صنعت، معدن و تجارت استان تاکید دارد که صرف پذیرا بودن یک بازار خارجی کافی نیست و باید زیرساخت های لازم برای صادرات فراهم شود.
بیگ زاده نبود حتی یک شرکت مدیریت صادرات را از خلاءهای تجارت خارجی استان می داند که موجب شده دست تولید کننده در فروش محصولش خالی بماند و نداند محصول را به چه شکل و به کدام بازار ببرد.
وی افزود: در این میان وقتی زیر ساخت ها فراهم نیست تولیدات تقلبی و دلالی بروز و ظهور خواهد یافت و بیش از پیش به هدایت تولید ضربه خواهد زد.
در حالی مسئولان برنامه ریز استان در تعالی فکر صادراتی خود دچار غفلت هستند که تولیدات عسل اردبیل خریداران را متحیر ساخته و تولیدات هر کندو در این استان به مراتب بیش از سایر استان های تولید کننده است.
از سویی عرضه ناصحیح عسل در وضعیتی انجام می شود که این استان یک استان مرزی بوده و حتی از این فرصت در بهینه سازی بازار فروش استفاده نشده است.
گزارش: ونوس بهنود
نظر شما