هنرهای دیار ستارخان روبه فراموشی/ ورزقان نیازمند ایجاد امکانات

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: ارسباران دیار ستارخان، باقر خان و شجاعت‌هاست و ورزقان شهرستانی از دل این منطقه که برگزاری نهمین جشنواره فرهنگی ورزشی ستارخان در آن بهانه‌ای بود تا خیل عظیمی از دوستداران این سردار ملی گرد هم‌آیند و با شرکت در این جشنواره هم یاد و خاطره این قهرمان ملی را گرامی دارند و هم گامی جهت احیای هنرهایی بردارند که اگر امروز زنده نگه‌داشته نشود، فردا نور چراغشان به‌سختی سوسو خواهد زد.

نهمین جشنواره فرهنگی ورزشی ستارخان باوجود سردی هوا بیش از ۱۰ هزار تماشاگر را از جای‌جای آذربایجان شرقی به شهرستان ورزقان کشاند تا برای مدتی هم که شده، شاهد اجرای هنرها و فرهنگ‌های اصیل موسیقی عاشیقی و ورزش‌های بومی و محلی به‌دوراز تمامی دغدغه‌های روزمره باشند.

موسیقی اصیل ارسبارانی عاشیقی جزو هنرهای دیرینه مردم منطقه آذربایجان و از مهم‌ترین هنرهای مردمان دیار ستارخان است که ادبیات آن نسل به نسل و سینه‌به‌سینه منتقل گشته و در هر اجرا مخاطبان بسیاری را به خود جلب می‌کند ولی اکنون شرایطی ناخواسته، ارزش و اصالت این هنر دیرینه را تحت تأثیر قرار داده و ارسباران امروز  با گذشته بسیار متفاوت است چنانچه اگر هنر و سنت‌های این منطقه حفظ نشود، فرهنگ‌های غنی آمیخته از عشق و علاقه روبه فراموشی خواهد رفت.

اسب‌سواری یکی از ورزش‌های تاریخی در دیار ستارخان است

فرماندار شهرستان ورزقان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه نهمین جشنواره فرهنگی ورزشی جام ستارخان همزمان با آغاز کوچ پاییزه عشایر برگزار شد، گفت: در این جشنواره مسابقات اسب‌دوانی، طناب‌کشی، دوومیدانی و سایر برنامه‌های فرهنگی با همکاری تمامی ادارات برگزاری شد.

علی وفادار افزود: روستای کرویق به مدت 9 سال پیاپی میزبان برگزاری این جشنواره بوده و تعداد تماشاگران و علاقه‌مندان هرسال بیشتر از قبل می‌شود که امسال نزدیک به ۱۱ هزار نفر علاقه‌مند در جشنواره جام ستارخان حضور یافتند.

وی بابیان اینکه ترویج فرهنگ و ورزش‌های بومی و محلی از اهداف برگزاری این جشنواره است، ادامه داد: نگهداری اسب‌های اصیل و اسب‌سواری یکی از ورزش‌های تاریخی در منطقه ارسباران و دیار ستارخان بوده و خوشبختانه در سالیان اخیر توجه به این موضوعات بیشتر از زمان‌های قبل نمود پیداکرده است.

وفادار اضافه کرد: مسابقات کشتی محلی یکی دیگر از محورهای ورزشی در این جشنواره است و برگزاری چنین جشنواره‌هایی در ایجاد شورونشاط اجتماعی بسیار مهم و مؤثر خواهد بود.

وی یادآور شد: اسب‌سواران حاضر در این جشنواره از سوارکاران صاحب‌نام از تمامی نقاط آذربایجان شرقی هستند.

فرماندار شهرستان ورزقان تصریح کرد: ستارخان یکی از سرداران فراملی است که باید برای گرامیداشت یاد و خاطره چنین شخصیت‌هایی برنامه‌های متنوع و درخورشان این قهرمان ملی برگزار شود.

بازی‌های بومی و محلی در احیای فرهنگ‌های اصیل منطقه مؤثر است

مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر گفت: قشر عشایر تولیدکنندگان بی‌منت و بی‌ادعایی هستند که در نقاط مختلف محصولات دامی و کشاورزی موردنیاز کشور را تولید می‌کنند.

سید محمدحسن آل هاشم با اشاره به اینکه دو درصد جمعیت آذربایجان شرقی را عشایر تشکیل می‌دهد، افزود: عشایر با داشتن ۲۰ درصد دام و طیور بیش از ۲۰ درصد پروتئین آذربایجان شرقی را تولید کرده و نقش مهمی را در اقتصاد مقاومتی ایفاء می‌کنند.

وی اضافه کرد: در آستانه آغاز کوچ پاییزه و بهاره عشایر ستاد کوچ در شهرستان‌های آذربایجان شرقی جهت تسهیل در کوچ عشایر تشکیل می‌شود.

مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی بابیان اینکه اداره کل امور عشایر برای تأمین برق جمعیت عشایر در ییلاق‌ها پانل خورشیدی توزیع می‌کند، تصریح کرد: توزیع پانل‌های خورشیدی برای تأمین نور داخل آلاچیق و محوطه بیرونی در جهت حفظ و صیانت از دام‌های این قشر بسیار مثبت بوده است.

آل هاشم یادآور شد: عشایر همانند دو جامعه دیگر شهری و روستایی جزو جامعه‌های زیستی کشور محسوب می‌شوند که متأسفانه نقش فرهنگ و ورزش در این جامعه عشایری بسیار کمرنگ شده و متولیان فرهنگی و ورزشی باید در این زمینه توجه بیشتری داشته باشند.

وی اظهار داشت: برگزاری رقابت‌های اسب‌دوانی و سوارکاری عشایر در جشنواره فرهنگی ورزشی جام ستارخان توجه این قشر به ورزش‌های سنتی را نشان می‌دهد و این برنامه هم نشاط و شادابی در جامعه عشایری و روستایی ایجاد کرده و هم موجب تقویت بنیه ورزش‌های سوارکاری و کشتی بومی می‌شود.

مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: برگزاری بازی‌های بومی و محلی در راستای آشنایی نسل جوان و احیای فرهنگ‌های اصیل منطقه ارسباران در جهت گرایش بیشتر مردم به ورزش‌های محلی مفید و مؤثر است.

باشگاه مس سونگون به‌عنوان گروگان در تبریز نگه‌داشته شده است

نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص این جشنواره به خبرنگار مهر می‌گوید: جشنواره فرهنگی و ورزشی ستارخان به مناسبت یاد و خاطره این سردار ملی همه‌ساله در ماه پایانی تابستان به میزبانی روستای تاریخی و گردشگری کرویق برگزار می‌شود.

الهویردی دهقانی افزود: هدف اصلی این جشنواره تجمع هواداران و دوستداران ستارخان در کنار یکدیگر بوده و در این میان مسابقات بومی و محلی نیز اجرا می‌شود.

وی با اشاره به اینکه آشنایی مردم شهرهای آذربایجان شرقی با فرهنگ دیرینه ورزقان از دیگر هدف‌های این جشنواره است، ادامه داد: ایجاد زیرساخت‌های مناسب ورزشی برای ادامه جشنواره جام ستارخان با توجه به اینکه فضا و امکانات ورزشی در شهرستان ورزقان بسیار کم است، بایستی موردتوجه بیشتر مسئولان قرار گیرد.

نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس ضمن اشاره به اینکه معرفی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های منطقه ازنظر محصولات کشاورزی، دامی و صنایع‌دستی در کنار این جشنواره مهم و ضروری است، اضافه کرد: بسترسازی و زمینه‌سازی برای حضور مسافران در جهت استفاده از طبیعت بکر و آب‌وهوای خاص و مناطق گردشگری بیش‌ازپیش موردتوجه قرارگرفته است.

دهقانی بابیان اینکه جشنواره جام ستارخان از سال ۸۶ به‌طور پیوسته هرساله در شهرستان ورزقان برگزار می‌شود، تصریح کرد: گرایش بیش‌ازحد نسل جوان به بازی‌های رایانه‌ای باعث فراموش‌شدن ورزش‌های بومی این منطقه می‌شود.

وی به فعالیت باشگاه فرهنگی ورزشی مس سونگون نیز اشاره کرد و گفت: باشگاه مس سونگون به‌عنوان گروگان در تبریز نگه‌داشته شده و این موضوع بی‌احترامی به مردم ورزقان تلقی می‌شود.

نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس بیان کرد: تلاش برای نگه‌داشتن باشگاه مس سونگون در تبریز تفکری غلط و دور از انتظار است و مسئولان شهرستان برای بازگرداندن این باشگاه فرهنگی ورزشی به دیار اصلی خود در ورزقان از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد.

دهقانی خاطرنشان کرد: همچنین انتظار می‌رود شرکت مس سونگون برای ادامه برگزاری جام ستارخان و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در جهت احداث پیست سوارکاری همکاری می‌کند.

این نماینده مجلس با تأکید بر اینکه ورزقان در احیای بازی‌های بومی و محلی پیش‌قدم است، یادآور شد: تمامی اقشار به‌ویژه عشایر و روستائیان در گسترش فرهنگ ورزش‌های محلی و اصیل منطقه بیشتر تلاش کنند.

پیست سوارکاری در شهرستان ورزقان احداث شود

رئیس هیئت سوارکاری آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بیش از ۳۵ رأس اسب با نژادهای مختلف در پنج کورس نهمین جشنواره جام ستارخان حضور یافته و سوارکاران آن‌ها به رقابتی جدی و هیجان‌انگیز با یکدیگر پرداختند.

احمد جوانبخت با اشاره به اینکه جایگاه ورزش سوارکاری با اسب در آذربایجان شرقی جایگاه مطلوبی است، افزود: تاکنون هیئت سوارکاری استان مسابقات متعددی در مواد استقامت، پرش‌بااسب، کورس و زیبایی برگزار کرده و انتظار داریم رقابت‌های ورزشی در سوارکاری بصورت اصولی انجام شوند.

وی ادامه داد: بیش از ۳۵ کلاس آموزشی طی سال جاری برای سوارکاران در آذربایجان شرقی برگزار و باعث شده که تا سطح داوری و مربی‌گری در این رشته به‌خوبی ارتقاء یابد.

رئیس هیئت سوارکاری آذربایجان شرقی بابیان اینکه روستای کرویق بهترین مکان برای سوارکاری در منطقه است، اضافه کرد: بر همین اساس باید پیست سوارکاری در شهرستان ورزقان احداث شود چراکه در صورت احداث این پیست و رفع مشکلات آن، مهم‌ترین راه جذب علاقه‌مندان به این ورزش اصیل هموار می‌شود.

جوانبخت با تأکید بر اینکه جشنواره جام ستارخان در تقویم هیئت سوارکاری آذربایجان شرقی ثبت‌شده است، خاطرنشان کرد: اگر تمهیدات لازم ازجمله امکانات بهداشتی و پیست دائمی و استاندارد در نظر شود، حتی می‌توان مسابقات کشوری  سوارکاری را به میزبانی شهرستان ورزقان برگزار کرد.

گفتنی است شهرستان ورزقان باوجود برخورداری از نعمت‌های سرشار خداوندی از کمبود فضاهای ورزشی رنج می‌برد و اگر اماکن ورزشی و هنری مناسب در این منطقه ایجاد نشود، هنرهای موسیقی اصیل چون عاشیقی و بازی‌های بومی که شناسنامه این منطقه هستند، به دست فراموشی سپرده خواهند شد و دیگر هیچ امیدی برای احیای فرهنگ و اصالت دیار ستارخان‌ها و باقر خان‌ها نخواهد بود.

خبرنگار: علی دایلاری

عکاس: مهدی دایلاری